چای برای نخستین بار در چین شناخنه شد، واژه چای در شمال هندوستان و چین به کار می‌رفته است و با همان تلفظ وارد زبان فارسی شده‌است. چای یکی از نوشیدنی های مورد علاقه ایرانیان است که مصرف آن در هر زمانی لذت بخش است، اما اغلب ایرانی ها فواید و خواص چای را نمی‌دانند. در این مقاله به معرفی انواع چای لاغری و تاثیر مستقیم استفاده این چای‌ها روی سوخت و ساز بدن افراد صحبت خواهیم کرد.

1. چای سبز؛ یکی از معروف‌ترین انواع چای لاغری

چای سبز فواید بسیاری برای سلامتی دارد. خواص چای سبز برای پوست و مو هم شناخته شده است. چای سبز یکی از بهترین انواع چای لاغری است. براساس برخی شواهد موجود چای سبز در کاهش وزن و کاهش چربی بدن مؤثر است. در یک مطالعه‌ی 12 هفته‌ای در سال 2008 تأثیر چای سبز بر لاغری در 60 فرد چاق به آزمون گذاشته شد. به گروهی از آنان به‌طور منظم چای سبز داده شد و به گروه دیگر دارونما (ماده‌ای بدون تأثیر) داده شد. در پایان، کاهش وزن کسانی که چای سبز مصرف کردند، 3٫3 کیلوگرم بیشتر از کسانی بود که دارونما مصرف کرده بودند.

در یک مطالعه‌ی 12 هفته‌ای دیگر مصرف عصاره‌ی چای سبز باعث کاهش چشمگیر در وزن، چربی بدن و کاهش سایز دور کمر شرکت‌کنندگان شد. شاید این تأثیر عصاره‌ی چای سبز به‌خاطر وجود یک آنتی اکسیدان به‌نام «کاتچین» باشد که به‌طور طبیعی باعث افزایش سوخت و ساز و نیز افزایش چربی سوزی در بدن می‌شود.

این تأثیرات در «ماچا» نیز مشاهده می‌شود. ماچا شکل پودری و تغلیظ‌شده‌ی چای سبز است که همان مواد مغذی چای سبز معمولی را داراست.

2. چای سیاه

چای سیاه یکی از انواع چای لاغری است که بیشتر از سایر انواع چای مانند چای سبز، چای سفید و چای اولونگ فرایند اکسایش بر روی آن انجام گرفته است. اکسایش واکنشی شیمیایی است و زمانی اتفاق می‌افتد که برگ‌های چای درمعرض هوا قرار بگیرند و رنگ قهوه‌ای‌ پیدا کنند. رنگ تیره‌ی چای سیاه این‌گونه ایجاد می‌شود.

ترکیب‌های مختلفی از چای سیاه دردسترس است. چای ارل‌گری و چای انگلیسی از معروف‌ترین انواع ترکیبات چای سیاه است. براساس چندین مطالعه، چای سیاه می‌تواند در کنترل وزن مؤثر باشد. در یک مطالعه که بر روی 111 نفر صورت گرفت، تأثیر مصرف چای با یک نوشیدنی دیگر با کافئین مشابه موردبررسی قرار گرفت. مصرف روزانه 3 فنجان چای سیاه در مدت 3 ماه توانست موجب کاهش وزن و کاهش اندازه‌ی دور کمر بشود.

برخی محققان معتقدند تأثیر بالقوه‌ی چای سیاه در لاغری احتمالا به‌خاطر فلاون‌هاست. فلاون یک رنگ‌دانه‌ی گیاهی با خاصیت آنتی‌اکسیدانی است.

در مطالعه‌ای که به‌مدت 14 سال روی 4280 بزرگسال انجام گرفت مشاهده شد کسانی که در غذاها و نوشیدنی‌هایشان مقادیر بیشتری از فلاون مصرف می‌کنند، نسبت به دیگران شاخص توده‌ی بدنی (سنجشی آماری برای مقایسه‌ی وزن و قد یک فرد) پایین‌تری دارند.

با اینکه این مطالعه تنها تأثیر مصرف فلاون بر شاخص توده‌ی بدنی را بررسی کرده، هنوز هم به تحقیقات بیشتری نیاز است تا تأثیر سایر ترکیبات موجود در چای سیاه بررسی شود.

3. چای اولونگ

چای اولونگ یک چای لاغری سنتی چینی است که تا حدی متحمل اکسایش می‌شود و از لحاظ میزان اکسایش و رنگ حد واسط چای سبز و چای سیاه است. اغلب افراد چای اولونگ را با عطر میوه‌ای و دل‌پذیر و طعم منحصربه‌فرد توصیف می‌کنند. البته این عطر و طعم بسته به میزان اکسایش بسیار متغیر است.

برخی مطالعات نشان می‌دهند که چای اولونگ با افزایش سوخت‌وساز و چربی‌سوزی می‌تواند به کاهش وزن کمک کند. در مطالعه‌ای 102 فرد چاق یا دارای اضافه‌وزن به‌مدت 6 هفته هر روز چای اولونگ مصرف کردند. پس از این مدت وزن آنها و میزان چربی بدن‌شان کاهش یافت. پژوهشگران معتقدند چای اولونگ با افزایش سوخت‌وساز چربی در بدن توانست موجب کاهش وزن و کاهش چربی در بدن این افراد بشود.

در مطالعه‌ی اجمالی دیگر تأثیر چای اولونگ با آب مقایسه شد. به‌مدت 3 روز به افراد چای اولونگ یا آب داده شد. سپس پژوهشگران میزان سوخت‌وساز آنها را اندازه‌گیری کردند. چای اولونگ درمقایسه با آب توانست به‌طور میانگین مصرف انرژی را 2٫9٪ یا معادل 281 کالری در روز افزایش بدهد.

با اینکه برای تأیید تأثیر چای اولونگ به مطالعات بیشتری نیاز است، ولی یافته‌های فعلی از توانایی بالقوه‌ی آن در کاهش وزن حکایت دارند.

4. چای سفید

چای سفید با سایر شکل‌های چای لاغری تفاوت دارد. زیرا فراوری بسیار کمی روی آن انجام گرفته و زمانی برداشت می‌شود که گیاه هنوز جوان است. چای سفید نسبت به سایر چای‌ها طعم متمایزی دارد. طعم چای سفید ملایم، دل‌پذیر و کمی شیرین است.

فواید چای سفید به‌خوبی مطالعه شده است. چای سفید به سلامت دهان کمک می‌کند و در برخی مطالعات درون‌کشتگاهی (آزمایش‌هایی که به‌جای استفاده از جانداران زنده، بخشی از بدن آنها مانند بافت‌هایشان در محیط آزمایشگاهی کشت داده می‌شود) موفق به نابودی سلول‌های سرطان شده است. با اینکه هنوز به مطالعات بیشتری نیاز است، ولی احتمالا چای سفید می‌تواند به کاهش وزن و کاهش چربی‌های بدن کمک کند.

مطالعات نشان می‌دهند میزان کاتچین‌های موجود در چای سفید تقریبا مشابه چای سبز بوده و احتمالا به‌همین‌دلیل به کاهش وزن کمک می‌کند.

در مطالعه‌ای درون‌کشتگاهی مشاهده شد که عصاره‌ی چای سفید به تجزیه‌ی سلول‌های چربی کمک و درعین‌حال از تشکیل سلول‌های چربی جدید جلوگیری می‌کند. البته این مطالعه درون‌کشتگاهی بوده و تأثیرات احتمالی چای سفید بر روی انسان هنوز نامشخص است.

برای تأیید تأثیر چای سفید در چربی‌سوزی به مطالعات بیشتری نیاز است.

5. دم‌نوش‌ها

دم‌نوش‌ها از ریختن گیاهان، ادویه‌جات و سایر میوه‌ها در آب داغ تهیه می‌شوند. دمنوش های گیاهی با چای‌های سنتی تفاوت دارند، زیرا از برگ‌های گیاه چای تهیه نمی‌شوند و کافئین ندارند.

چای رویبوس، چای زنجبیل، چای میوه‌ی گل رز و چای ختمی ازجمله دمنوش های لاغری مؤثر هستند. اگرچه ترکیبات و فرمول دم‌نوش‌ها بسیار متغیر است، اما براساس مطالعات، دم‌نوش‌ها می‌توانند به کاهش وزن و کاهش چربی کمک کنند.

در مطالعه‌‌ای پژوهشگران به موش‌های چاق دم‌نوش دادند و مشاهده کردند که این دم‌نوش‌ها در کاهش وزن و تنظیم سطح هورمون‌ها مؤثر بوده‌اند.

چای رویبوس از انواع دم‌نوش‌ها بوده که در چربی‌سوزی تأثیر ویژه‌ای دارد. در مطالعه‌ای درون‌کشتگاهی مشاهده شد که چای رویبوس سوخت‌وساز را افزایش می‌دهد و از تشکیل سلول‌های چربی جلوگیری می‌کند. بااین‌حال، به مطالعات بیشتری بر روی انسان‌ها نیاز است تا تأثیرات دم‌نوش‌هایی مانند رویبوس بر کاهش وزن تأیید شود.