پروتئین جزء حیاتی هر سلول از بدن شما است. این ماده مواد اولیه ساخت و بازسازی بافت‌ها از جمله ماهیچه‌ها، استخوان و پوست را فراهم می‌کند. علاوه بر آن پروتئین‌ها باعث فعال شدن آنزیم‌هایی می‌شوند که سوخت و ساز و متابولیسم شما را افزایش می‌دهد. بنابراین با بالا رفتن سوخت و ساز، افزایش انرژی با پروتئین چطور ممکن است؟ چگونه این ماده کمک می‌کند تا در طول روز به عنوان یک ورزشکار یا شخصی که مشغله کاری زیادی دارد، سطح انرژی خود را حفظ کرده و از خستگی در امان بمانید؟
پروتئین یک ماده مغذی ضروری است
مواد مغذی به شش گروه تقسیم می‌شوند که شامل: آب، کربوهیدرات، چربی‌ها، پروتئین‌ها، ویتامین‌ها و مواد معدنی است. کربوهیدرات‌ها، چربی‌ها و پروتئین‌ها درشت مغذی‌ها نامیده می‌شوند. این مواد چون در مقادیر زیاد در بدن وجود دارند، در شبانه‌روز هم به مقدار زیاد به آن‌ها نیاز داریم. از طرفی مواد مغذی در بدن باعث تولید انرژی می‌شوند. همان‌طور که قبلا هم اشاره کردیم پروتئین‌ها از اسید‌های آمینه‌ای تشکیل شدند که آن‌ها را «بلوک‌های ساختمانی پروتئینی» می‌نامند و در مواد غذایی مثل گوشت گاو، مرغ، ماهی، تخم مرغ و لبنیات و دانه‌ها و آجیل یافت می‌شوند. اما با این که کربوهیدرات‌ها، چربی‌ها و پروتئین‌ها هر 3 در تولید انرژی نقش دارند، چرا پروتئین از 2 درشت مغذی دیگر متفاوت و مصرف آن ضروری‌تر است؟
جالب است بدانید هیچ جایی برای انبار کردن پروتئین در بدن ما وجود ندارد؛ چون بدن ما برعکس چربی‌ها کربوهیدارتها، پروتئین اضافی را ذخیره نمی‌کند. در نتیجه کمبود پروتئین در بدن سبب تجزیه و آزادسازی کربوهیدرات‌ها، چربی‌ها و پروتئین‌ها می‌شود. در واقع برای تامین پروتئین، لازم است ترکیبات بدن متابولیزه شده و به پروتئین‌ها تبدیل شوند. باید در نظر داشته باشید که کمبود پروتئین در بدن می‌تواند بر تمامی اندام‌ها تاثیر گذاشته و حتی در شرایطی باعث ایجاد سوتغذیه شود. نتیجه این کمبود پروتئین، تحلیل رفتن عضلات، سپس ضعیف شدن قلب، ریه‌ها و در نهایت مغز است.
میزان مصرف غذایی توصیه شده برای پروتئین حدود یک گرم به ازای هر کیلوگرم از وزن بدن است. البته این میزان برای افراد معمولی و بی‌فعالیت پیشنهاد شده است. افرادی که فعالیت بدنی بالاتری دارند باید روزانه 1/5 تا 2 گرم پروتئین به ازای هر گرم از وزن بدن خود استفاده کنند.
افزایش انرژی با پروتئین
پروتئین‌ها مثل کربوهیدرات‌ها و چربی‌ها دارای کربن، هیدروژن و اکسیژن بوده و علاوه بر این‌ها حاوی نیتروژن هم هستند. نیتروژن‌ها طی فرایند «دآمیناسیون» (جدا کردن گروه آمینی) از اسیدآمینه جدا می‌شود. در نتیجه ترکیبی که حاصل می‌شود کربوهیدرات است که به عنوان منبع انرژی مورد استفاده قرار می‌گیرد. انرژی مفید حاصل از یک گرم پروتئین، معادل 4 کیلوکالری است.
نقش پروتئین‌ها در بدن
نقش ساختمانی
پروتئین‌ها بخش عمده ساختمانی و عملکردی تمام سلول‌ها هستند. تمامی آنزیم‌ها، اکثر هورمون‌ها و قسمت عمده غشا از جنس پروتئین است.
نقش انتقالی
نقل و انتقال مواد مختلف در بدن به عهده پروتئین‌ها است.
نقش بافری
نقش بافری پروتئین‌ها سبب تنظیم اسیدیته، آب و الکترولیت بدن می‌شوند.
پروتئین باعث می‌شود مدت زمان طولانی‌تر سیر بمانید
مطالعات بالینی ثابت می‌کند که رژیم‌های پرپروتئین باعث افزایش احساس سیری و کاهش فشار گرسنگی در افراد می‌شوند. محققان دانشگاه میسوری اخیرا کشف کرده‌اند نوجوانانی که صبحانه با پروتئین بالا مصرف می‌کنند از افرادی که صبحانه پروتئینی متوسط داشتند یا صبحانه‌ای نداشتند، بیشتر وزن کم کردند.
غذاهای دارای کربوهیدرات بالا باعث افزایش قند خون می‌شوند. در طول فرایند هضم، بدن شما این سیل کربوهیدرات را به گلوکز تبدیل کرده و باعث افزایش شدید سطح قند خون می‌شود. این امر باعث می‌شود که پانکراس برای حمل گلوکز به سایر سلول‌های بدن و تبدیل آن به ذخایر گلیکوژن انسولین آزاد کند. این امر باعث سقوط ناگهانی مقدار گلوکز خون و احساس گرسنگی می‌شود.
هنگامی که شما پروتئین مصرف می‌کنید، مقدار کم‌تری انسولین ترشح شده در نتیجه گلوکز با سرعت کم‌تری از جریان خون عبور می‌کند و از افت ناگهانی قند خون جلوگیری می‌شود. به طور خلاصه مصرف فراورده‌های پروتئینی نسبت به کربوهیدرات شما را در مدت زمان بیشتری سیر نگه می‌دارد که این خود از عوامل کاهش وزن است.
متخصصان تغذیه معتقدند که این مواد غذایی پروتئینی باید به عنوان یک میان وعده یا وعده اصلی وارد رژیم غذایی شوند. بنابراین اگر می‌خواهید در طول روز کم‌تر احساس گرسنگی کرده و پرانرژی باشید میان وعده‌های پروتئینی را فراموش نکنید.
