دکتر محمدرضا صفری نژاد؛ جراح و متخصص ارولوژی، استاد دانشگاه، رئیس انجمن علمی سلامت خانواده ایران
بااینکه روابط زناشویی از اهمیت بسیار زیادی در استحکام خانواده برخوردار است، ولی به علت تابو بودن آن در جامعه ما مغفول افتاده و در عوض انبوه تبلیغات و اطلاعات ماهواره‌ای و رسانه‌ای نادرست جای آموزش‌های صحیح را گرفته‌اند.
اگر ما اطلاعات و آموزش‌های صحیح و همگانی را در اختیار مردم قرار ندهیم آن‌ها برای کسب این آموزش‌ها و اطلاعات به منابع نامعتبر روی آورده و جامعه و خانواده‌ها از این نظر متضرر خواهند شد.
یکی از علائم بسیار مهم در مردان، اختلال نعوظ است. برای اینکه یک مرد بتواند نعوظ کافی به دست آورد باید دارای عروق و جریان خون مناسب باشد.
مردی که به علت دیابت، افزایش چربی خون و علل دیگر دچار گرفتگی عروق و آسیب به جریان خون می‌شود، دچار اختلال نعوظ خواهد شد.
رگی که به آلت تناسلی خون می‌رساند دارای قطر یک میلی‌متر است، ولی رگی که به قلب خون می‌رساند قطر حدود 6-5 میلی‌متر دارد.
بنابراین ابتدا جریان خون آلت مختل شده و اختلال نعوظ ایجاد می‌شود و به دنبال آن در چند سال آینده عروق قلب مسدود شده و مرد سکته می‌کند.
امروزه توصیه می‌کنند که هر مردیکه دچار اختلال نعوظ می‌شود بهتر است از نظر وجود احتمالی بیماری عروق قلب نیز بررسی شود.
شاید ممکن است برای یک مرد داشتن اختلال نعوظ مهم نباشد، ولی باید بداند که این بیماری ممکن است نشان از وجود یک بیماری مهم قلبی باشد.
حدود 10 درصد تمام مردان و 25 درصد مردان بالای 60 سال دارای اختلال نعوظ هستند. در 70 درصد موارد علت اختلال نعوظ یک بیماری است که قابل‌درمان می‌باشد.
تصلب عروق، افزایش فشارخون، دیابت، سیگار کشیدن، آسیب به نخاع، بیماری‌های پروستات ازجمله جراحی آن و مصرف بیش از 200 نوع دارو از علل ایجادکننده اختلال نعوظ هستند.
اختلال نعوظ ممکن است منشأ اضطراب و افسردگی داشته باشد. مردانی که مبتلابه اختلال نعوظ هستند، اغلب در خود احساس عدم‌کفایت، و اطمینان خاطر اندک می‌کنند.
رابطه جنسی سالم و بیماری‌های آمیزشی
امروزه در تمامی جوامع ازجمله جامعه ما رابطه جنسی ناسالم و بیماری‌های آمیزشی یک خطر بالقوه برای سلامت مردان محسوب می‌شود.
منتها تفاوت عمده مابین جامعه ما و اروپا و آمریکا در این است که در غرب به علت اطلاع‌رسانی گسترده و اقدامات بهداشتی موارد جدید بیماری ایدز بشدت کاهش پیداکرده و نزدیک صفر شده است و این در صورتی است که میزان شیوع بیماری‌های آمیزشی ازجمله ایدز در آسیا و آفریقا بشدت رو به فزونی است.
بیماری‌های آمیزشی از طریق رابطه جنسی حتی تماس جلدی قابل‌انتقال هستند. هرقدر تعداد شرکای جنسی بیشتر باشد، خطر ابتلا به بیماری‌های آمیزشی بیشتر است.
بیش از 20 نوع بیماری آمیزشی وجود دارند. متأسفانه بسیاری از بیماری‌های آمیزشی در ابتدا فاقد علامت هستند و این سبب انتشار بیماری می‌گردد.
در زیر به تعدادی از بیماری‌های آمیزشی مهم و علائم آن اشاره می‌شود:
* عفونت کلامیدیائی. در بعضی از جوامع شایع‌ترین بیماری آمیزشی است. سی درصد خانم‌هائی که مبتلابه این بیماری شده و درمان نمی‌شوند، سرانجام نازا می‌شوند.
این عفونت می‌تواند سبب ناباروری در مردان نیز شود. متأسفانه سه‌چهارم خانم‌های مبتلا و نصف مردان مبتلابه این عفونت فاقد علائم هستند.
اگر علامتی هم وجود داشته باشد معمولاً 3-1 هفته پس از وارد شدن این باکتری به بدن ایجاد می‌شوند.
در مردان علائم عبارتند از یک ترشح سفیدرنگ از مجرای ادرار و احساس سوزش در هنگام ادرار کردن. این بیماری به‌راحتی قابل‌تشخیص و درمان است.
* سوزاک. آن‌یکی از شایع‌ترین بیماری آمیزشی در دنیا است. اگر در مراحل اولیه تشخیص داده شود به‌راحتی قابل‌درمان است.
اگر این بیماری درمان نشود می‌تواند منجر به ناباروری شده و به سایر نقاط بدن نیز منتشر شود. علائم 30-2 روز پس از تماس جنسی با فرد آلوده ظاهر می‌شوند.
علائم عبارتند از ترشح زردرنگ از مجرا به همراه سوزش هنگام ادرار کردن. اگر میکروب عامل سوزاک وارد چشم شود، می‌تواند منجر به کوری گردد.
* سیفیلیس. آن‌یک بیماری آمیزشی جدی است. علامت اصلی عبارت از ایجاد یک زخم پوستی در آلت تناسلی یا داخل دهان می‌باشد که 5-1 هفته باقی می‌ماند (شکل 2). از این زخم‌ها مایعی ترشح می‌شود که بشدت آلوده‌کننده است.
به دنبال آن تب، بثورات جلدی و علائم شبیه به آنفلوآنزا در مرد ظاهر می‌شود. اگر این بیماری به‌موقع تشخیص و درمان نشود می‌تواند منجر به آسیب به مغز، قلب، نخاع شوکی و حتی مرگ گردد.
* تب‌خال تناسلی. عامل آن‌یک ویروس است و علائم ظرف یک هفته پس از آلوده شدن به ویروس ایجاد می‌شوند. این بیماری ابتدا با خارش و سوزش و درد شدید در ناحیه آلوده شروع می‌شود و پس از جند روز تاول‌های ریز در محل آلوده ظاهر می‌شوند (شکل 3).
برای تشخیص باید یک نمونه از ضایعه را به آزمایشگاه ارسال کرد. این تاول‌ها در تمامی قسمت‌های دستگاه تناسلی و سایر نقاط بدن ازجمله حفره داخل دهان (شکل 4) می‌توانند ایجاد شوند و خیلی دردناک هستند.
متأسفانه این بیماری درمان قطعی ندارد و ویروس آن در بدن باقی می‌ماند. افرادی که هیچ نوع ضایعه پوستی ندارند ولی آلوده به ویروس این بیماری هستند، می‌توانند این بیماری را منتقل کنند.
از خصوصیت این بیماری عود آن است.
* زگیل تناسلی. عامل این بیماری نیز ویروس است و درمان قطعی ندارد، ولی خطرناک‌تر از بیماری تب‌خال تناسلی است.
ویروس این بیماری عامل بسیاری از سرطان‌های دستگاه تناسلی خانم‌ها از جمله سرطان دهانه رحم و عامل سرطان آلت تناسلی در مردان است.
همان‌طور که از اسم این بیماری برمی‌آید، ضایعات آن به‌صورت زگیل است که می‌تواند در تمامی قسمت‌های دستگاه تناسلی،اطراف دهان وحتی داخل حلق ایجاد شود.
این بیماری واکسن بسیار مؤثر دارد که امروزه در بسیاری از کشورها واکسیناسیون علیه این بیماری در برنامه واکسیناسیون کشوری گنجانده‌شده است.
* ایدز. ویروس عامل بیماری ایدزرا تقریباً می‌توان در تمامی مایعات بدن ازجمله منی، ترشحات واژن، خون، بزاق، شیر و حتی اشک پیدا کرد. ایدز مراحل نهائی آلوده شدن به ویروس HIV می‌باشد.
این بیماری بالقوه کشنده است، ولی اگر در مراحل ابتدائی تشخیص داده شود، می‌توان به مقدار زیادی از پیشرفت آن به‌طرف بیماری ایدز جلوگیری کرد.
تنها راه قطعی جلوگیری از بیماری‌های آمیزشی، اجتناب از رابطه جنسی خارج از خانواده است. ولی آن‌یک راه‌حل عملی برای تمامی افراد نیست.
استفاده از کاندوم لاتکس به مقدار زیادی از ابتلا به بیماری‌های آمیزشی جلوگیری می‌کند، ولی آن را صفر نمی‌کند.
با افزایش سن در رابطه زناشویی مردان چه اتفاقی می‌افتد؟
با افزایش سن یک عده تغییراتی در بدن مرد حادث می‌شوند که وی را مستعد ابتلا به اختلالات جنسی می‌کنند.
با افزایش سن، تصلب شرایین زیاد می‌شود، احتمال داشتن فشارخون بالا می‌رود و احتمال استفاده کردن از داروهای مختلف زیاد می‌شود.
ولی مهم‌ترین اتفاقی که می‌افتد، یائسگی مردانه است که در جامعه ما تقریباً ناشناخته است. مردان نیز مثل خانم‌ها می‌توانند یائسه شوند.
یائسگی در مردان همراه با کاهش شدید هورمون‌های مردانه است که سبب ایجاد مشکلات زیاد در مردان از جمله کاهش میل جنسی، پوکی استخوان، لاغر و ضعیف شدن عضلات، اختلال حافظه و غیره می‌شود.
توصیه می‌شود که مردان بالای 50 سال ازنظر حادث شدن احتمالی یائسگی موردبررسی قرار گیرند. چون تشخیص و درمان یائسگی مردان، در بالا بردن کیفیت زندگی آن‌ها نقش بسزایی دارد.
