خارش و حساسیت در هر کجای بدن، آزاردهنده است؛ اما وقتی این ناراحتی در ناحیه‌‌ای حساس مانند اندام تناسلی بانوان رخ دهد و باعث خارش واژن شود، آزاردهنده‌تر می‌شود. اغلب حساسیت‌ها و خارش‌های اندام تناسلی چندان نگران‌کننده نیستند؛ اما از آنجا که ممکن است نشانه‌ی عفونت‌هایی مانند عفونت قارچی واژن باشند، بهتر است به دکتر مراجعه شود. در این مقاله، شما را با علت خارش واژن و مهمترین مراقبت‌های لازم و موارد بهداشتی خانگی برای درمان خارش واژن آشنا خواهیم کرد.

علت سوزش واژن و خارش ناحیه تناسلی چیست؟

مهمترین علل سوزش و خارش شدید واژن را می‌توان در موارد زیر خلاصه کرد:

1. واژینوز باکتریایی

وجود ترکیبی از باکتری‌ها در ناحیه‌ی واژن طبیعی است؛ ولی رشد باکتری‌های نامناسب در این ناحیه ممکن است به عفونت منجر شود. واژینوز باکتریایی علاوه بر خارش، علائم دیگری نیز دارد: ترشح زیاد و بدبو، التهاب و سوزش.

2. بیماری های مقاربتی

بیماری های مقاربتی مثل بیماری‌های «کلامیدیا»، تبخال تناسلی، زگیل تناسلی، «تریکوموناس» (Trichomonas) (نام تک‌یاخته‌ای بی‌هوازی و عفونت‌زا) و «سوزاک» (Gonorrhea)، همگی می‌توانند عامل حساسیت و علت سوزش و خارش واژن و ناراحتی‌های دیگری در ناحیه‌ واژینال و دستگاه تناسلی شوند.

3. عفونت قارچی

از میان هر 4 زن، 3 نفر در برهه‌ای از زندگی، در ناحیه‌‌ تناسلی دچار عفونت قارچی می‌شوند. عفونت قارچی از رشد بیش‌ازحدِ قارچ در ناحیه‌ی تناسلی و واژن ایجاد می‌شود. بارداری، آمیزش، مصرف آنتی بیوتیک ها و سیستم ایمنی ضعیف، همگی از عوامل ابتلا به این بیماری هستند. عفونت قارچی، افزون بر ایجاد حساسیت و خارش، موجب می‌شود ترشح بانوان سفید و غلیظ شود و حالت پنیری پیدا کند.

4. یائسگی

کاهش تولید هورمون استروژن در سال‌های آخر باروری زنان (یائسگی)، ممکن است باعث نازک‌شدن و خشک‌شدن دیواره‌های واژن شود. این اتفاق موجب از مهمترین دلایل خارش واژن است. این نازکی و خشکی دیواره‌های واژن در برخی از زنان شیرده نیز بروز می‌کند.

5. مواد شیمیاییِ تحریک‌کننده

برخی محصولات شیمیایی مانند کرم‌ها، دوش واژینال، کاندوم‌ها، فو‌م‌های ضد‌بارداری، مواد شوینده‌‌ی لباس، صابون‌ها، دستمال‌توالت‌های معطر و نرم‌کننده‌های لباس، ممکن است باعث ایجاد حساسیت، خارش و سوزش واژن شوند.

6. «لیکن اسکلروز» (Lichen Sclerosus)

لیکن اسکلروز بیماری نادری است که باعث ایجاد لکه‌های سفید روی پوست، بخصوص اطراف دستگاه تناسلی می‌شود. اثر زخم این لکه‌های سفید می‌تواند برای همیشه روی ناحیه‌ی واژینال بماند. زنان پس از دوران یائسگی، بیشتر درمعرض ابتلا به این بیماری هستند.

درمان سوزش و خارش واژن

حساسیت‌های واژنی معمولا به‌طور طبیعی خوب می‌شوند. اگر حساسیت ادامه‌دار شود یا پس از درمان دوباره بازگردد؛ یعنی ناراحتی شدید است و باید به دکتر مراجعه شود. دکتر می‌تواند از شما آزمایش لگنی بگیرد. همچنین شاید برای مشخص‌شدن علت ناراحتی از ترشح شما نیز نمونه‌برداری کند.

درمان خارش واژن به علت بروز آن بستگی دارد:

• واژینوز و بیماری های آمیزشی با آنتی بیوتیک‌ها و پادانگل‌ها درمان می‌شوند.
• عفونت های قارچی با دارو‌های قارچ‌کش از بین می‌روند. این داروها یا خوراکی‌ هستند؛ یا به‌صورت کرم، شیاف و پماد برای داخل واژن مصرف می‌شوند. ‌شما می‌توانید این دارو‌ها را بدون نسخه در دُزهای مختلف یک، سه و هفت‌روزه، از داروخانه تهیه کنید. با این حال، اگر قبلا دچار عفونت قارچی نشده‌اید، حتما پیش از تهیه‌ی این داروها، به دکتر مراجعه کنید.
• خارشِ مربوط به دوران یائسگی ممکن است با مصرف قرص‌، کرم‌ استروژن و واردکردن حلقه‌ی واژینال، بهبود یابد.
• بقیه‌ی خارش‌ها و حساسیت‌ها با لوسیون‌ها وکرم‌های استروئید که باعث کاهش التهاب می‌شوند، بهبود می‌یابند. تجویز کرم قوی استروئید می‌تواند حساسیت ناشی از بیماری لیکن اسکلروز را کاهش بدهد.

از آنجا که حساسیت، سوزش و خارش واژن در دختران جوان ممکن است به سوءِاستفاده‌های جنسی مربوط باشد، حتما باید به پزشک مراجعه کرد.

درمان خانگی خارش واژن، حساسیت و سوزش آن

در اینجا چند راهکار مفید برای درمان خانگی سوزش و خارش واژن معرفی می‌کنیم:

• از محصولات بهداشتی عطری شامل پَد‌ها، دستمال‌های توالت، کرم‌ها، کف‌های حمام، اسپری‌های زنانه و دوش‌های واژینال استفاده نکنید.
• روزی یک‌بار با آب و صابون تمیز، قسمت خارجی واژن خود را بشویید. از شست‌و‌شوی بیشتر پرهیز کنید که باعث خشکی پوست می‌شود.
• همیشه پس از اجابت مزاج، از جلو به عقب خودتان را پاک کنید.
• لباسِ زیر نخی بپوشید و هر روز آن را تعویض کنید. از پوشیدن لباس زیر‌هایی که پارچه‌ و الیاف مصنوعی در آنها به‌کار رفته است، خودداری کنید.
• از دوش‌های واژینال، برای شستن واژن خود استفاده نکنید.
• پوشک نوزادان دختر را مرتب عوض کنید.
• برای جلوگیری از بیماری های آمیزشی، هنگام آمیزش از کاندوم استفاده کنید.
• اگر دچار خشکی واژن شدید، از مرطوب‌کننده‌ی واژینال بهره بگیرید. هنگام آمیزش از روان‌کننده‌هایی که پایه‌ی آنها آب است (مانند K-Y و لوبریکانت استروگلاید) استفاده کنید.
• تا زمانی که علائم ناراحتی‌تان برطرف نشده است، نزدیکی نکنید.
• خود را نخارانید؛ با این کار ناحیه تناسلی‌تان را بیشتر تحریک می‌کنید.