رامیار نجفی؛ مکمل‌های زیادی با اهداف متفاوت توسط شرکت‌های مختلفی تولید و روانه بازار می‌شوند. برخی از ورزشکاران برای تسریع در روند پیشرفت خود و بدون اطلاع از نحوه مصرف و ترکیب آن‌ها به مصرف این مکمل‌ها روی می‌آورند. در این مطلب سعی شده است اطلاعات جامع و مفیدی در مورد مکمل‌هایی که نباید با هم مصرف شوند جمع‌آوری شود.
در مورد منع مصرف همزمان مکمل‌ها، دو دسته مکمل وجود دارند: اول مکمل‌هایی که نباید همزمان با هم مصرف شوند، زیرا کارایی کامل آن‌ها دچار اختلال می‌شود و دوم مکمل‌هایی را شامل می‌شود که نباید در یک دوره با هم مصرف شوند، زیرا احتمال به وجود آمدن برخی عوارض جانبی وجود دارد.
علم می‌گوید بسیاری از مواد هستند که با همدیگر خوب عمل نمی‌کنند (مواد معدنی، ویتامین‌ها، آمینواسید‌ها که برای جذب بهتر با همدیگر رقابت می‌کنند). اما در این مطلب بر اساس حقایق علمی درباره مواد حیاتی‌تر یا در مورد ترکیبات مکمل‌ها که باید از آن‌ها دوری کنید، بحث می‌کند. برای شروع به مکمل‌های دسته اول می‌پردازیم.
مکمل‌هایی که نباید همزمان با هم مصرف شوند:
1. کلسیم، روی + منیزیم
کلیسم جذب روی و منیزیم را متوقف می‌کند بنابراین نباید همزمان صرف شوند. شاید شما بگوید که ما کلسیم مصرف نمی‌کنیم پس این مطلب به ما چه ربطی دارد. اما حقیقت این است همه پروتئین وی، پروتئین سویا و پروتئین شیر موجود در بازار حدود 100 تا 200 میلی گرم در هر هر وعده مصرف کلسیم دارند و اگر آن‌ها را با شیر مخلوط کنید حدود 500 میلی گرم کلسیم به دست می‌اید. پس بهتر است هنگام صرف آخرین وعده پروتئین قبل از خواب از مصرف روی و منیزیم خودداری کنید.
برای حل این موضوع می‌توانید 1 الی 2 ساعت قبل از خواب وعده پروتئینی را صرف کنید یا پروتئین تخم مرغ را جایگزین پروتئین وی کنید. پروتئین تخم مرغ فاقد هرگونه کلیسیم است. پس می‌توانید پروتئین تخم مرغ را با خیال راحت با آب یا آب میوه صرف کرده و پس از گذشت 10 الی 15 دقیقه قرص روی و منیزیم را مصرف کنید.
2. کراتین + ال گلوتامین
شما نباید کراتین و گلوتامین را با هم مصرف کنید، زیرا این دو مکمل به حامل‌ها و ناقل‌های یکسانی در بدن وابسته هستند. زمانی که این دو مکمل با هم مصرف شوند برای وصل شدن با حامل‌ها به رقابت می‌پردازند و یکی برنده شده و دیگری بازنده می‌شوند.
راه حل: شما به سادگی می‌توانید با فاصله زمانی 2 ساعت این دو مکمل را مصرف کنید. بسیاری از بدنساز‌ها قبل از تمرین و قبل از خواب ال-گلوتامین و کراتین را در صبح و بعد از تمرین مصرف می‌کنند. با این روش به بدن فرصت کافی داده می‌شود تا هر مکمل به طور جداگانه جذب شود.
برای افرادی که بعد از صبحانه تمرین می‌کنند، اگر کراتین را فقط یک بار در روز مصرف می‌کنند باید بعد از تمرین آن را بخورند و در روز‌های بدون تمرین بهتر است 2 الی 3 ساعت بعد از وعده صبحانه ال-گلوتامین یا 2 الی 3 ساعت قبل از آخرین وعده گلوتامین در روز آن را مصرف کنند.
3. کراتین + کافئین
کراتین و کافئین را در یک زمان مصرف نکنید. یک تیم از محققان بلژیکی اثر مصرف همزمان کراتین و کافئین را بررسی کردند. محققان 9 مرد که به طور منظم ورزش می‌کردند را به خدمت گرفتند، اما این افراد در سطح حرفه‌ای ورزش نبودند. هر مرد تحت سه رژیم به صورت هفتگی به صورت اتفاقی قرار گرفتند.
برنامه زمانبندی به صورت زیر بود:
1. بارگیری کراتین به مدت 6 روز، مصرف 0.5 گرم کراتین مونوهیدرات به ازای هر کیلوگرم از وزن بدن.
2. مصرف قرص‌های دارونما به مدت 6 روز.
3. بارگیری کراتین به مدت 6 روز به اضافه مصرف یک دوز کافئین در صبحانه در 3 روز آخر بارگیری کراتین. دوز کافئین 5 میلی گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن (برای مرد 70 کیلوگرمی به اندازه 3 فنجان قهوه سنگین یا 7 فنجان چایی) بود.
سطح کراتین فسفات (cp) عضلات قبل و بعد از هر رژیم اندازه گیری شد. به علاوه، یک سری تست برای اندازه گیری نیروی عضلانی توسط آزمودنی‌ها از طریق تمرین باز کردن زانو انجام شد. وقتی مکمل کراتین مورد استفاده قرار گرفت قدرت عضلات زانو به طور معناداری افزایش یافت، اما در مورد مصرف همزمان کراتین و کافئین حدس بزنید چه اتفاقی افتاد؟ اگرچه مکمل کراتین-کافئین سطح cp عضلات نسبت به دارونما را افزایش داد، نسبت به مصرف کراتین هیچ افزایش عملکردی در آزمودنی‌ها دیده نشد.
راه حل: بهتر است اگر بعد از صبحانه تمرینات با وزنه انجام می‌دهید، کافئین را در این زمان کلاً فراموش کنید. اگر بعدازظهر تمرین می‌کنید از مصرف کافئین بعد از نهار خودداری کنید. سعی کنید برای کسب بهترین نتیجه 4 الی 5 ساعت بین مصرف کراتین و کافئین فاصله بیاندازید. (کافئین نسبت به دیگر محرک‌ها بیشتر در بدن می‌ماند. نصف کافئین یک فنجان که می‌نوشید ساعت‌ها بعد از مصرف در رگ‌های بدن موجود است). پس در فاز بارگیری کراتین مصرف کافئین را به مدت 4 الی 5 روز فراموش کنید.
4. ویتامین E. و آهن
آهن ویتامین E. را از بین می‌برد. پس نباید این دو مکمل را با هم مصرف کنید.
5. مس و روی
دو مواد معدنی دیگر که بهتر است با هم مصرف نشوند مس و روی هستند. زمانی که این دو مکمل با هم مصرف شوند روی با مس رقابت می‌کند. پس این دو ماده معدنی را جدا از هم مصرف کنید.
دسته دوم: مکمل‌هایی که نباید در یک دوره مصرف شوند:
توجه کنید در این قسمت در مورد مکمل‌هایی که اگر با هم مصرف شوند نتیجه خوبی نخواهند داد صحبت نمی‌شود بلکه در مورد مکمل‌هایی صحبت خواهد شد که اگر با هم مصرف شوند سلامتی بدن را به خطر خواهند انداخت.
1. E/C/A + Yohimbe
ECA بیانگر افدرین، کافئین و آسپرین است. این ترکیبات برای کاهش وزن و به عنوان محرک مورد استفاده قرار می‌گیرند. در سال 1998 در یک مطالعه از افراد چاق و دارای اضافه وزن خواسته شد ضمن مصرف ترکیبی افدرین، کافئین و Yohimbe به فعالیت ورزشی بپردازند. محققان دریافتند اضافه کردن تنها 10 میلی گرم Yohimbe موجب افزایش فشار خون و ضربان قلب و کاهش کارایی قلب در پمپاژ خون می‌شود.
این ترکیب بار اعمال شده بر قلب حین فعالیت یا ورزش را افزایش داد که نهایتاً منجر به حمله قلبی یا سکته شد. اما مصرف افدرین و کافئین به تنهایی همچین عوارضی را در پی نداشت. پس نتیجه آن شد برای حفظ سلامتی از مصرف هر گونه مکمل در بازار که این مواد را همزمان در خود دارند یا هر ترکیبی مثل این مواد خودداری کنید.
2. E/C/A + L-carnitine
زمانی که افدرین یا ECA مصرف می‌کنید، بدن شما به جای ذخیره کالری به عنوان چربی آن را به گرما تبدیل می‌کند. همچنین کافئین به تنهایی سطح آدرنالین خون را بالا می‌برد که نهایتاً منجر به افزایش لیپولیز (شکست چربی‌ها) می‌شود. اما به منظور اینکه بدن این فرایند را شروع کند کافئین تپش قلب را باید بالا ببرد. به این دلیل است افرادی با مشکلات قلبی یا فشار خون نباید محصولات دارای افدرا را مصرف کنند.
همچنین به منظور انتقال اسید‌های چرب از طریق غشاء سلول به میتوکندری‌ها، جایی که به عنوان انرژی مورد استفاده قرار می‌گیرند، ال-کارنیتین موجب افزایش تپش قلب می‌شود؛ بنابراین اگر این مکمل‌ها را در یک دوره مصرف می‌کنید خطر حمله قلبی را در خود افزایش داده‌اید. کاهش چربی بدن خوب است، اما از دست دادن سلامتی وحشتناک است. پس بهتر است این مواد را با هم مصرف نکنید.
3. + L-carnitine Yohimbe
همانطور که قبلاً گفته شد ال-کارنتین ضربان قلب را بالا می‌برد. همچنین Yohimbe اثر عمده‌ای بر سطح نورآدرنالین خون دارد. حدس بزنید این به چه معنی است؟ Yohimbe سیستم عصبی مرکزی را تحریک می‌کند و این امر موجب افزایش ضربان قلب استراحت می‌شود؛ بنابراین ما در مورد دو ماده که هر دو اثر زیادی بر ضربان قلب می‌گذارند صحبت کردیم. پس هرگز آن‌ها را با هم در یک دوره مصرف نکنید.
4. کراتین و چربی سوز‌ها
قبلاً اشاره شد کراتین و کافئین را همزمان مصرف نکنید، اما مسئله مهمتری از این وجود دارد. در مورد یکی از اثرات مهمی که کراتین در بدن دارد فکر کنید. کراتین موجب احتباس و نگهداری آب درون سلول عضلات می‌شود. اکنون در مورد یکی از اعمال مهم کافئین فکر کنید. کافئین باعث تکرر ادرار می‌شود.
پس از یک طرف شما مجبور به نوشیدن زیاد آب به دلیل مصرف کراتین هستید، اما از طرف دیگر به دلیل مصرف کافئین مجبور به دفع ادرار زیاد در طول روز می‌باشید. نتیجه نهایی کم آبی بدن و گرفتگی عضلات است.
5. پروهورمون + E/C/A (یا هر نوع محصول چربی سوز)
در این قسمت می‌خواهیم در مورد یکی از خطرناک‌ترین ترکیبات صحبت کنیم. ECA یا هر نوع محصول دارای کافئین، ال-کارنیتین یا Yohimbe تپش و ضربان قلب را بالا می‌برد. در مورد پروهورمون‌ها چطور؟ زمانی که پروهورمون مصرف می‌کنید به دلیل افزایش سطح تستسترون دوست دارید سخت‌تر تمرین کنید. یکی از عوارض جانبی مصرف پروهورمون رفتار پرخاشگرانه و خشونت آمیز است.
عملکرد اولیه پروهورمون‌ها افزایش سطح تستسترون است. چربی سوز‌ها باعث افزایش ضربان قلب می‌شوند. نتیجه نهایی چه می‌شود؟ مصرف دو یا چندین مکمل که همزمان باعث پر تپشی قلب می‌شوند. توصیه متخصصان این است که این مکمل‌ها را با هم مصرف نکنید.
هیچ وقت دو ماده‌ای که همزمان ضربان قلب را افزایش می‌دهند مصرف نکنید. این گونه مواد بهتر است در دو سیکل یا دوره متفاوت مصرف شوند.
اهداف را مشخص کنید. اگر هدف اول شما چربی سوزی است پس دوره اول چربی سوز مصرف کنید و در دوره دوم به فکر مکمل‌های عضله ساز باشید. اگر هدف شما عضله سازی است پس در دوره اول مکمل عضله ساز و در دوره دوم چربی سوز مصرف کنید.
به مکمل‌ها یا منابعی که مدعی هستند همزمان با چربی سوزی، عضله سازی هم در بدن انجام می‌شود باور نکنید. نکته مهم در این زمینه این است که هیچ وقت سلامتی خود را به خطر نیندازید.
منبع: وب‌سایت علم ورزش
