مشکلی در تامین و توزیع سوخت وجود ندارد
بر اساس اعلام شرکت ملی پخش فرآوردههای نفتی، مشکلی در تامین و توزیع حاملهای سوخت در جایگاههای سراسر کشور وجود ندارد و مردم از ازدحام در جایگاهها خودداری کنند. جو روانی ایجاد شده ناشی از انتشار شایعاتی درباره کمبود سوخت در روزهای گذشته سبب ازدحام و شلوغی در جایگاههای عرضه سوخت شده است، به نحوی که مقدار فروش سوخت در برخی جایگاههای مهم در مراکز استانها تا 300 درصد افزایش یافته است.در تماسهایی که با مدیران برخی مناطق شرکت ملی پخش فرآوردههای نفتی داشتیم، مدیران توزیع فرآورده در این مناطق تاکید کردند، مشکلی به لحاظ تامین و عرضه فرآورده وجود ندارد و مردم از ازدحام در جایگاههای عرضه سوخت خودداری کنند.
افزایش 77 درصدی عرضه سوخت در کرمان
فضلا... اکبری، مدیر شرکت پخش فرآوردههای نفتی منطقه کرمان، درباره روند سوخترسانی در این منطقه گفت: نه تنها مشکلی به لحاظ تامین سوخت وجود ندارد، بلکه با افزایش حضور مردم در جایگاهها، عرضه سوخت در روزهای اخیر حدود 77 درصد افزایش یافته، اما به هیچ وجه متوقف نشده است. افزون بر سوخترسانی بیوقفه در این منطقه، شرکت ملی پخش فرآوردههای نفتی منطقه کرمان سوخترسانی به دیگر نواحی از جمله خراسان رضوی، نواحی شرق استان فارس، تربت حیدریه و ... را نیز بهعهده دارد و سوخترسانی به این مناطق نیز بدون وقفه در حال انجام است. هم اکنون هیچ جایگاهی در منطقه غیرفعال نیست و سوخترسانی طبق روال عادی ادامه دارد.
مردم نگران تامین سوخت نباشند
مهرداد بائوج لاهوتی، نماینده لنگرود در مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه سوخترسانی و سوختگیری در جایگاههای عرضه در حوزه انتخابیاش روال عادی دارد، گفت: جایگاههای عرضه سوخت در استان گیلان شرایط عادی دارند و کمبود بنزین در این منطقه به هیچ عنوان وجود ندارد.وی با اشاره به اینکه کمبود بنزین در کشور وجود ندارد، افزود: مردم نگران تامین سوخت مورد نیاز خود نباشند وبه شایعات توجه نکنند.محمد دامادی، نماینده ساری در مجلس شورای اسلامی نیز گفت: جایگاههای عرضه سوخت در این شهر روال عادی داشته و مردم برای سوختگیری مشکلی ندارند.
بازگشت کارت سوخت!
نگاهی گذرا بر آمار منتشر شده از سوی شرکت ملی پخش فرآوردههای نفتی از ابتدای سال جاری تا انتهای تیر نشان میدهدمصرف بنزین رشد 9.6 درصدی نسبت به مدت مشابه سال گذشته داشته و میانگین حجم مصرف روزانه به حدود 86 میلیون و 800 هزار لیتر رسیده که این رقم در سال گذشته حدود 79 میلیون و 200 هزار لیتر به ثبت رسیده است. نکته قابل توجه این است، میزان مصرف بنزین در پایان هر ماه از سوی شرکت پخش فرآوردههای نفتی اعلام میشد اما از مرداد تاکنون اطلاع رسانی صورت نگرفته است. با این حال عبدالرضا رحمانیفضلی وزیر کشور در یکصدوبیستویکمین جلسه ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز به افزایش قاچاق سوخت از داخل به خارج از کشور به دلیل صرفه اقتصادی اشاره و بیان کرد: برای جلوگیری از قاچاق سوخت به خارج از کشور لازم است تصمیمهای مناسب اتخاذ کنیم، بر همین اساس باید کارگروه ویژهای برای تصمیمگیری بهاین منظور در اسرع وقت تشکیل شود.به همین خاطر اقداماتی مانند طرح کنترل باک خودروهای سواری با هدف کنترل مصرف سوخت و جلوگیری از قاچاق فرآوردههای نفتی ارزشمند در مرز دوغارون واقع در استان خراسان رضوی اجرا شد که پیش از این نیز تجربه موفق کنترل باک خودروهای نفتگاز در برخی مناطق صورت گرفته بود.بیژن زنگنه وزیر نفت در حاشیه جلسه هیات دولت در اواسط شهریور با تایید افزایش قاچاق سوخت، بیان کرده بود: همچنان تصمیمی برای دو نرخی شدن بنزین گرفته نشده است.گفتنی است بنا بر برنامه ششم توسعه دولت مجاز به افزایش بهای حاملهای انرژی شده و منع قانونی در این زمینه وجود ندارد. از آنجایی که مسئولان شرکت پالایش و پخش فرآوردههای نفتی بارها بر استفاده از کارت سوخت تاکید داشتهاند، زنگنه نیز در این باره گفته است که احتمال دارد کارت سوخت برای کنترل قاچاق، دوباره احیا شود.
قاچاقچیان ؛ صاحبان قدرت و ثروت
به گفته خاقانی یکی از کارشناسان حوزه نفت و انرژی در دولتهای قبل از دولت نهم برنامه حذف یارانههای سوخت به صورت علمی آماده برای اجرا بود. یکی از مشکلات عمدهای که شرکت ملی پالایش و پخش فرآوردههای نفتی ایران با آن روبهرو بود، صادرات فرآوردههای نفتی نظیرقیری بود که خریداران از شرکت نفت با قیمت بسیار ارزان به طور مثال تنی 10 دلار میخریدند و تنی 180 دلار به خارج صادر میکردند. مهندس زنگنه که در آن روزگار وزیر نفت بود دستور داد که با تعریف و مطالعه بازار بورس بینالمللی نفت ایران به منظور ثبت و ردیابی تجارت فرآوردههای نفتی برای آمادهسازی واگذاری سهام پالایشگاهها به مردم اقدام شود تا از رانتخواری عدهای معدود جلوگیری به عمل آید. متاسفانه همه آن زحمات در دولت نهم و دهم هدر رفت و مافیاهای نفتی پا به عرصه وجود گذاشتند که با تصمیمات تحریم صنعت نفت ایران در واشنگتن همراه بودند و این روزها بیش از هرزمان میتوان وجود وحضور آنها را در بازار ارز، کالا و خدمات حس کرد. قاچاقچیان فرآوردههای نفتی اکنون به اصحاب ثروت و قدرت نیز تبدیل شدهاند.
افزایش میزان قاچاق سوخت
مرتضی بهروزی فر، عضو هیات علمی موسسه مطالعات بینالمللی انرژی در این خصوص به«قانون» میگوید: با وجود ستاره خلیج فارس برای تامین بنزین به مشکل خاصی برنخوردیم و در آینده نیز مشکلی در این خصوص نخواهیم داشت. اگر این مساله در شهریور اتفاق میافتاد که فصل مسافرتها بود، شاید چندان عجیب نبود زیرا در این فصل به شکل مقطعی افزایش تقاضا وجود دارد. اما این اتفاق رقم نخورده که بگوییم به این خاطر جایگاههای سوخت دچار کمبود شدهاند.
اکنون در فصل سفر قرار نداریم وتا جایی که اطلاع دارم، تولید داخل کفاف مصرف داخلی را میدهد. در این میان اتفاقی که موجب کمبود بنزین در جایگاهها شده،مربوط به افزایش قیمت دلار است. همراه با افزایش قیمت دلار و کاهش شدید ارزش پول ملی طی ماههای گذشته، به همان نسبت قیمت سوخت درکشورهای همجوار بسیار بالاتر رفته است؛ به همین خاطر قاچاقچیان اکنون انگیزه بیشتری برای قاچاق دارند و درصد قاچاق نیز بسیار افزایش پیدا کرده است. اگر دلار 3700 تومانی را با دلار 18 هزار تومانی مقایسه کنیم، میبینیم که ارزش پول ملی تا 80 درصد کاهش پیدا کرده است. قاچاق و صادرات هر کالایی از ایران به کشورهای دیگر بسیار مقرون به صرفه است. به همین خاطر اگر مشکلی وجود دارد فقط به دلیل حجم بالای قاچاق است وگرنه مشکلی برای تولید داخل در زمینه سوخت وجود ندارد.
حاکمیت باید با قاچاق مبارزه کند
او در پاسخ به این پرسش که آیا دولت نباید در این زمینه تمهیداتی بیندیشد، خاطرنشان میکند: گاهی بحث افزایش قیمت مطرح میشود، اما با توجه به افزایش قیمت دلار چقدر باید قیمت بنزین افزایش یابد که به جایگاه گذشته بازگردیم و بتوانیم از این طریق قاچاق را کاهش دهیم.
حتی اگر قیمت داخلی را پنج برابر کنیم (یعنی پنج هزار تومان) هر لیتر به کمتر از 30سنت میرسد؛ در این صورت باز هم نمیتوان جلوی قاچاق را گرفت. مساله قاچاق ارتباط چندانی به دولت ندارد. مرزبانی نیروی مسلح به دولت مربوط نمیشود و حاکمیت باید جلوی آن را بگیرد. تدابیری باید فراتر از دولت رقم بخورد. حجم بالای قاچاقی که وجود دارد (چند میلیون لیتر)، توسط مردم عادی و مرزنشینان اتفاق نمیافتد و باید مافیا و ارتباطاتی پشت آن باشد. اینکه تصور کنیم با افزایش قیمت میتوانیم از قاچاق سوخت جلوگیری کنیم یعنی باید کشور را تعطیل کنیم. دلار از 3700 به بیش از 15 هزار تومان رسید؛ چقدر میتوان افزایش قیمت داد؟ تنها راه این است که کنترل بیشتری بر مرزها داشته باشیم وجلوی مافیا را بگیریم تا یک رانت بزرگ از جیب مردم به جیب سودجویان منتقل نشود.
سهمیه بندی یا کارت سوخت فساد آور است
بهروزی فر ادامه میدهد: با روی کار آمدن دوباره کارت سوخت، سهمیه بندی و روی کار آمدن کوپن نمیتوان اقدام خاصی انجام داد، این اقدامات تنها فساد آور است. مرزها نیاز به حفاظت بیشتری دارند تا امنیت بیشتری در داخل کشور حاکم باشد، اما همانطور که میبینید شاید به طور جدی اقدامی در خصوص حفاظت مرزها برای جلوگیری از قاچاق سوخت صورت نمیگیرد.