بسیاری از افراد هنگام ادرار، کمی احساس ناراحتی دارند. داشتن احساس درد هنگام ادرار، ممکن است مربوط به ناراحتی سوزش ادرار باشد. سوزش ادرار به‌تنهایی بیماری محسوب نمی‌شود، بلکه نشانه‌ی وجود بیماری‌های دیگر است. در این مقاله شما را با علل عفونت دستگاه ادراری و علائم آن، علت سوزش ادرار، 10 درمان خانگی سوزش ادرار و درمان سوزش ادرار با مراجعه به پزشک آشنا خواهیم کرد.

حتما بخوانید:

• عفونت قارچی واژن، علائم، پیشگیری و درمان‌های خانگی آن
• علائم عفونت کلیه، علل، راه‌های پیشگیری و درمان آن
• علائم عفونت رحم، درمان و روش‌های جلوگیری از آن

عفونت ادراری در چه قسمت‌هایی رخ می‌دهد؟

عفونت ادراری می‌تواند در هر یک از قسمت‌های دستگاه ادراری رخ دهد، مانند:

• کلیه‌ها؛
• میزنای (لوله‌هایی که ادرار را از کلیه‌ها به مثانه می‌برند)؛
• مثانه؛
• میزراه (لوله‌هایی که ادرار را از مثانه خارج می‌کنند).

عفونت دستگاه ادراری بیشتر به‌دلیل ورود باکتری‌ها ازطریق میزراه به دستگاه ادرار رخ می‌دهد.

عواملی که خطر ابتلا به عفونت ادراری را بیشتر می‌کنند

عواملی که احتمال ابتلا به عفونت دستگاه ادراری را بیشتر می‌کنند، شامل موارد زیر می‌شوند:

• جنسیت مؤنث؛
• دیابت؛
• میان‌سالی؛
• پروستات بزرگ؛
• سنگ کلیه؛
• بارداری؛
• قراردادن سوند در مجرای ادرار.

علت سوزش ادرار

سوزش ادرار خود یکی از نشانه‌ها و علائم عفونت دستگاه ادراری است. یکی دیگر از علت‌های رایج سوزش ادرار، وجود التهاب و حساسیت در دستگاه ادرار است. همچنین عفونت های آمیزشی نیز یکی دیگر از علل سوزش ادرار است. در ادامه دلایل سوزش ادرار را بررسی خواهیم کرد.

1. عفونت دستگاه ادراری و علائم آن

برخی علائم دیگرِ عفونت دستگاه ادراری، غیر از سوزش، عبارت‌اند از:

• تب؛
• ادرار بدبو؛
• ادرار تیره یا خونین؛
• تکرر ادرار و یا داشتن حس ادرار به‌طور مرتب؛
• درد پهلو.

گاهی‌اوقات سوزش ادرار مربوط به عفونت واژن مثل عفونت قارچی واژن می‌شود. عفونت‌های قارچی ممکن است ترشح بانوان را زیاد و بدبو کند.

2. عفونت های آمیزشی و علائم آنها

عفونت های آمیزشی نیز می‌توانند موجب ناراحتی‌های ادرار مثل سوزش ادرار و غیره شوند، شامل:

• تبخال تناسلی؛
• کلامیدیا (نام نوعی باکتری)؛
• سوزاک (gonorrhea).

عفونت های آمیزشی علاوه‌بر احساس درد هنگام ادرار، علائم دیگری نیز دارند، نظیر:

• خارش؛
• سوزش ادرار؛
• زخم شدن تبخال‌های دستگاه تناسلی؛
• ترشح غیرعادی.

3. التهاب و حساسیت دستگاه ادراری و علل آن

مشکلات متعددی منجر به التهاب و حساسیت دستگاه ادراری و ناحیه‌ی تناسلی می‌شوند که علائم ناراحتی و سوزش ادرار را به‌همراه می‌آورند. علل دیگری غیر از عفونت، که موجب التهاب و حساسیت ناحیه‌ای از بدن می‌شوند، عبارت‌اند از:

• وجود سنگ در دستگاه تناسلی؛
• حساسیت میزراه به‌دلیل فعالیت جنسی؛
• التهاب مثانه؛
• تغییرات واژینال مربوط به یائسگی؛
• فعالیت‌هایی مثل دوچرخه‌سواری و اسب‌سواری؛
• حساسیت و التهاب واژینال به‌دلیل استفاده از صابون‌ها و کف‌های حمام معطر، دستمال توالت‌ها یا محصولاتی مثل دوش‌های واژینال و اسپرم‌کش‌ها؛
• عوارض جانبی بعضی درمان‌ها، داروها یا مواد غذایی.
• وجود تومور در دستگاه تناسلی.

غیر از درمان پزشکی یا همراه با آن، درمان خانگی نیز می‌تواند از ناراحتی و سوزش ادرار جلوگیری یا به‌طور کامل آن را درمان کند.

درمان خانگی سوزش ادرار

1. زیاد آب بنوشید

 

برای درمان ناراحتی‌های ادرار، زیاد آب بنوشید. آب زیاد به دفع باکتری‌های عفونت‌زا و سموم بدن کمک می‌کند. همچنین از کم‌آب‌شدن بدن جلوگیری می‌کند. کم‌آب‌شدن بدن باعث بدتر شدن وضعیت شما می‌‌شود. نوشیدن آب زیاد، گرمای اضافی بدن را دفع می‌کند و دمای بدن را به سطح طبیعی می‌رساند و همچنین باعث افزایش تعداد دفعات ادرار می‌شود.

در طول روز، زیاد آب بنوشید یا میوه‌ها و سبزی‌های آب‌دار میل کنید. سوپ، اسموتی، آبمیوه و آب گوشت نیز به حفظ تعادل آب بدن کمک می‌کنند.

2. کمپرس آب‌ گرم

کمپرس آب‌ گرم می‌تواند باعث تسکین درد شود. گرما، فشار مثانه را کاهش می‌دهد و درد را کم می‌کند.

• کمپرس آب گرم را به‌مدت 5 دقیقه بر پایین شکم خود بگذارید. سپس آن را بردارید. چند لحظه صبر کنید و مجدد این کار را تکرار کنید.
• برای رهایی از درد، می‌توانید از کیف‌های گرمایشی نیز استفاده کنید.

3. سرکه‌ سیب

سرکه سیب با داشتن خواص ضدباکتریایی و ضدقارچی، می‌تواند با عفونتی که موجب سوزش ادرار شده مبارزه کند. سرکه سیب همچنن سرشار از آنزیم‌ها، پتاسیم و سایر مواد معدنی مفید است که به تنظیم pH بدن کمک می‌کنند.

• یک قاشق غذاخوری سرکه سیب و یک قاشق غذاخوری عسل را به یک لیوان آب ولرم اضافه کنید و بنوشید. این کار را روزی دوبار تکرار کنید.
• همچنین می‌توانید یک یا دو فنجان سرکه سیب را به وان پر از آب اضافه کنید و 15 الی 20 دقیقه داخل آن بنشینید. این کار را روزی یک‌بار تا حصول بهبودی انجام دهید.

4. جوش شیرین

جوش شیرین هم می‌تواند به بهبود سوزش ادرار کمک کند. این ترکیب قلیایی از میزان اسید ادرار شما می‌کاهد و درنتیجه باعث کاهش سوزش و تکرر ادرار می‌شود. به‌علاوه میزان pH بدن را نیز متعادل می‌کند.

• یک قاشق غذاخوری جوش شیرین را به یک لیوان آب اضافه کنید و خوب هم بزنید تا کاملا حل شود؛
• با شکم خالی بنوشید؛
• این کار را به‌مدت یک هفته هر روز تکرار کنید.

5. ماست پروبیوتیک

ماست پروبیوتیک نیز برای درمان این ناراحتی مفید است. این ماست باکتری‌های مضر را دور نگه می‌‌دارد و به رشد باکتری‌های مفید کمک می‌کند. همچنین با هر عفونتی که باعث سوزش ادرار شده، مبارزه و تعادل pH بدن را حفظ می‌کند.

• روزی 2 تا 3 فنجان ماست پروبیوتیک میل کنید. حتی می‌توانید اسموتی ماست بخورید.
• همچنین می‌توانید پنبه‌ای را به این ماست آغشته کنید و به‌مدت 2 ساعت داخل واژن خود بگذارید.
• این کار را روزی دوبار تا زمانی که از سوزش ادرار خلاص شوید، تکرار کنید.

6. لیموترش

لیمو ترش نیز برای کاهش علائم ناراحتی ادرار مفید است. آبِ لیمو با وجود اسیدی بودن، اثر قلیایی بر بدن دارد. همچنین سیتریک اسید موجود در لیمو خواص ضدباکتریایی و ضدویروسی‌ای دارد که از به وجود آمدن این وضعیت جلوگیری می‌کند.

• آب یک لیمو ترش را بگیرید و به یک لیوان آب ولرم اضافه کنید؛
• یک قاشق چای‌‌خوری عسل به آن بیفزایید و خوب مخلوط کنید؛
• به‌طور منظم هر روز صبح با شکم خالی آن را بنوشید.

7. زنجبیل

خواص ضدباکتریایی و ضدویروسی زنجبیل می‌تواند به از بین‌ بردن عفونتی که باعث ناراحتی ادرار شده، کمک کند.

• یک قاشق‌غذاخوری خمیر زنجبیل (مخلوط زنجبیل و آب) و یک قاشق‌غذاخوری عسل را با هم مخلوط کنید. روزی یک‌بار این ترکیب را روی موضع خود بمالید.
• یک قاشق غذاخوری آب زنجبیل را به یک لیوان آب یا شیر ولرم اضافه کنید و روزی یک‌بار بنوشید.
• راهکار دیگر، نوشیدن یک تا دوبار چای زنجبیل در روز است.

8. خیار

خیار به‌دلیل مدر بودن (ادرارآور)، درمان قدیمی‌ای برای برطرف کردن سوزش ادرار است. خیار حاوی 95 درصد آب است. به‌همین‌دلیل، به حفظ آب بدن و دفع سموم مضر کمک می‌کند. به‌علاوه خیار با خاصیت خنک‌کنندگی‌اش دمای بدن را متعادل می‌کند.

• یک لیوان آب خیار و یک قاشق‌ غذاخوری عسل و یک قاشق‌ غذاخوری آب لیمو ترش را خوب مخلوط کنید و روزی دوبار بنوشید.
• همچنین روزی یک یا دو عدد خیار بخورید.

9. تخم گشنیز

تخم گشنیز هم به بهبود سوزش ادرار کمک می‌کند. خواص ضدباکتریایی این تخم‌ها از عفونت دستگاه تناسلی جلوگیری می‌کنند؛ همچنین دستگاه گوارش و روده‌ها را از سموم پاک می‌کنند و به طبیعی شدن ادرار کمک می‌کنند. تخم گشنیز گرمای اضافی بدن را که باعث وخامت این وضعیت می‌شود، از بین می‌برد.

• 2 قاشق چا‌ی‌خوری تخم گشنیز را در یک فنجان آب‌ جوش بریزید و اجازه بدهید به‌مدت چند دقیقه دم بکشد. پس از سردشدن آن را بنوشید و این کار را روزی دوبار انجام دهید.
• همچنین می‌توانید یک قاشق غذاخوری پودر تخم گشنیز را به سه لیوان آب اضافه کنید. دهانه‌ی لیوان را بپوشانید و یک شب آن را کنار بگذارید. روز بعد، کمی شکر زرد به آن اضافه کنید و هم‌ بزنید. سپس روزانه 3 لیوان از آن بنوشید.

هر کدام از این درمان‌ها را تا حصول بهبودی ادامه بدهید.

10. تخم شنبلیله

براساس آیووردا (طب سنتی هند)، تخم شنبلیله درمان خانگی دیگری برای سوزش ادرار است. این تخم‌ها علاوه‌بر تنظیم pH بدن، از تجمع سموم و بروز هر نوع عفونتی جلوگیری می‌کنند.

• یک‌دوم قاشق چای‌خوری پودر تخم شنبلیله را به یک لیوان شیر اضافه کنید و روزی دوبار بنوشید.
• یا یک قاشق چای‌خوری تخم شنبلیله را با یک قاشق غذاخوری عسل ترکیب کنید و روزی دو الی سه بار میل کنید.
• راه دیگر این است که یک قاشق چای‌خوری تخم شنبلیله را یک شب خیس کنید، روز بعد آن را از صافی رد کنید، سپس یک‌دوم قاشق چای‌خوری عسل به آن بیفزایید و با شکم خالی بنوشید.

هر کدام از این راهکارها را تا بهبودی کامل و برطرف شدن سوزش و ناراحتی ادامه دهید.

راهکارهای دیگر

• روزی دوبار، یک لیوان آب نارگیل بخورید. این کار را تا زمان بهبودی کامل ادامه دهید.
• چند تکنیک آرامش‌بخش برای بازیابی آرامش خود انجام دهید، زیرا تنش و اضطراب باعث بدتر شدن این وضعیت می‌شوند.
• زنان باید ناحیه تناسلی خود را تمیز و خشک نگه دارند و نوار و دستمال‌های بهداشتی‌شان را مرتب عوض کنند.
• نباید برای مدت طولانی، لباس و مایو خیس به‌تن داشته باشید.
• از مصرف صابون‌های حساسیت‌زا، اسپری و دوش‌های واژینال پرهیز کنید.
• لباس زیر نخی بپوشید. شلوار، مخصوصا شلوار جین تنگ، نپوشید.
• آمیزش ایمن داشته باشید و بلافاصله بعد از نزدیکی خود را بشویید. حتما بعد از نزدیکی، ادرار کنید تا باکتری‌ها از مثانه و مجاری ادرار بیرون بیایند.
• از مصرف مواد غذایی‌ کافئین‌دار، غذاهای تند، نوشیدنی‌های گازدار و شیرین‌کننده‌های مصنوعی اجتناب کنید، زیرا ممکن است وضعیت شما را بدتر کنند.
• غذاهایی که ویتامین C زیادی دارند، بخورید و یا پس از مشورت با پزشک، از مکمل‌های ویتامین C استفاده کنید.
• هر زمان که نیاز بود به دست‌شویی بروید و ادرار خود را برای مدت طولانی نگه ندارید.
• زیاد سیگار نکشید.

درمان سوزش ادرار با مراجعه به پزشک

تشخیص درست علت بیماری به درمان صحیح آن کمک می‌کند. بعد از اینکه پزشک شما را معاینه کرد و سوابق پزشکی‌تان را پرسید، ممکن است برای تشخیص علت سوزش ادرار، برای‌تان آزمایش بنویسد. پس از آن می‌توانید درمان مناسب را شروع کنید.

ممکن است پزشک برای مشخص شدن علت ناراحتی ادرار از شما سؤال کند:

• این ناراحتی به‌تدریج شروع شد یا ناگهانی؟
• این ناراحتی یک‌بار تجربه شد یا چندین بار اتفاق افتاد؟
• آیا هنگام شروع ادرار این احساس را دارید؟

پزشک همچنین ممکن است بپرسد که آیا این ناراحتی‌های ادرار برای شما همراه با علائم زیر است:

• تب؛
• ترشح غیرعادی؛
• درد پهلو.

و همچنین سؤالاتی درباره‌ی تغییر در جریان ادرار:

• قطره‌قطره چکیدن؛
• وجود مشکل در شروع ادرار؛
• تکرر ادرار یا به‌طور مرتب احساس ادرار داشتن.

ممکن است درباره‌ی تغییر مشخصه‌های ادرار نیز از شما سؤال شود. این مشخصه‌ها عبارت‌اند از:

• رنگ؛
• مقدار؛
• وجود خون در ادرار؛
• وجود چرک در ادرار؛
• تیرگی.

پاسخ به این سؤالات، تشخیص علت ناراحتی را برای پزشک راحت‌تر می‌کند. همچنین برای حصول اطمینان از تشخیص صحیح، شاید لازم باشد تست ادرار یا تست‌های دیگری نیز بدهید.