شتاب فزاینده علم؛ رشد شرکت های دانش بنیان در دولت یازدهم

به گزارش گروه پزوهش و تحلیل خبری ایرنا، انتخابات ریاست جمهوری می تواند فرصتی مناسب برای بازخوانی دستاوردهای دولت در زمینه های مختلف باشد. با واکاوی این دستاوردها می توان آنها را در معرض قضاوت افکار عمومی قرار داد تا شهروندان میزان تلاش و موفقیت دولت در جهت تحقق اهداف از پیش تعین شده را ارزیابی کنند.
بخش علمی کشور به عنوان نماد تولید دانش و فناوری در زمینه های مختلف در سه سال گذشته و در دولت روحانی تحولات زیادی را تجربه کرده است. بازخوانی این تحولات می تواند به خوبی کارنامه دولت را در این بخش مشخص کند.

** رشد رتبه علمی ایران
براساس سند چشم انداز بیست ساله ایران در پایان سال 1404 باید در زمینه های مختلف به ویژه در زمینه علمی به بالاترین رتبه در بین کشورهای منطقه دست پیدا کند. در این زمینه تلاش های دولت تدبیر و امید مجب شد تا رتبه علمی ایران در سطح منطقه ای و بین المللی جهش داشته باشد.
ارتقا رتبه علمی ایران در پایگاه « اسکپوس» یکی از مهمترین دستاوردهای دولت یازدهم بود.در حالی که در سال 92 رتبه ایران در این پایگاه 18 بود در سال 95 این رتبه به 16 رسید.
SCOPUS بزرگترین پایگاه اطلاعاتی جهان است که علاوه بر چکیده مقالات، فهرست منابع هر مقاله نیز منتشر می کند. اسکوپوس همه حیطه‌های علوم که شامل علوم زیستی، فیزیک و شیمی و علوم اجتماعی می‌شود را در برمی‌گیرد.
همچنین در پایگاه «isi » رتبه 21 ایران در سال 92 به 16 در سال 95 رسید. هدف ISI(مؤسسه اطلاعات علمی) تمرکز بر علم‌سنجی و انتشارات علمی است که در سال 1960 توسط یوجین گارفیلد تأسیس شد.
پایکاه اسکوپوس نیز در زمینه تولید علمی ، ایران را جز کشورهای در حال رشد معرفی کرده است زیرا سهم ایران در تولید علم از 1.4 درصد سال 92 به 1.8 در سال 95 رسیده است. همچنین پایگاه isi اعلام کرد سهم ایران در تولید علم از 1.3 درصد سال 92 به 1.8 در سال 95 رسیده است. ایران در سه سال گذشته ایران توانسته است رتبه نخست علمی در بین کشورهای منطقه و جهان اسلام را از آن خود کند.

** اجرای طرح شتابگر ملی
طرح شتابگر ملی (چشمه نور) یکی از ظرفیت های بزرگ علمی کشور است. عملیات اجرایی طرح شتابگر ملی ایران هفتم مهرماه سال 95 در مراسمی با حضور «سورنا ستاری» معاون علمی و فناوری رییس جمهوری، «محمدجواد لاریجانی» رییس پژوهشگاه دانش های بنیادی در استان قزوین آغاز به کار کرد.
با تکمیل طرح شتابگر ملی، حدود 4 هزار محقق علمی و فنی از علوم و رشته های مختلف در آن مشغول به فعالیت خواهند شد.این طرح پس از تکمیل، درجه علمی کشور را بالاتر برده و تحول بزرگ در بنیه علمی این سرزمین ایجاد خواهد کرد.
چشمه‌ی نور ایران مجتمع بزرگی از شتابگر‌های پیچیده، ابزارهای تجربی و آزمایشگاه‌های متنوع است که در دهه‌های آینده نیروی محرکه اصلی برای رسیدن به اهداف علمی و مهندسی مهم کشور خواهد بود. این طرح ملی اولین تسهیلات آزمایشگاهی در مقیاس بزرگ برای پژوهش‌های بین‌رشته‌ای در ایران است و انتظار می‌رود پس از تأسیس آزمایشگاه، سالانه هزاران دانشمند و محقق از این آزمایشگاه ملی در تحقیقات خود استفاده کنند.

** جهش در شکل گیری و توسعه شرکت های دانش بنیان
تقاضا برای ثبت شرکت های دانش بنیان در دولت تدبیر و امید جهش فوق العاده ای داشته است. بنا به آمار در خرداد ماه سال 92 تنها دو شرکت دانش بنیان درخواست ثبت داشتند این در حالی است که تعداد این متقاضیان تا تیر ماه سال 1395 به 2 هزار و 500 شرکت رسید.در این دولت همچنین بیش از یک هزار و 100 طرح دانش بنیان با اعتباری نزدیک به هفت هزار میلیارد ریال تصویب شد.
اشتغال بیش از 40 هزار نفر در شرکت های دانش بنیان و کسب درامدی بالغ بر یکصد و 10 هزار میلیارد ریال از این شرکت ها از دیگر دستاوردهای دولت در زمینه توسعه شرکت های دانش بنیان بود.در سه سال گذشته همچنین دولت تدبیر و امید در راستای نوآوری های علمی 500 میلیون دلار اختصاص داده است.

** تجاری سازی علم
یکی دیگر از تحولاتی که در دولت یازدهم در بخش علمی شکل گرفت تاکید بر تجاری سازی علم و فناوری بود.در این زمینه اعتباری بالغ بر 2 هزار و 400 میلیارد ریال از سوی دولت به این طرح هایی در حوزه های سلامت ودرمان، کشاورزی، هوا فضا، حمل و نقل و علوم و فنون هسته اختصاص یافت.
در ادامه فعالیت دولت برای تجاری سازی علم و فناوی جشنواره های زیادی با عنوان «علم تا عمل» شکل گرفت که هدف آنها به تصویری کشیدن ظرفیت های استان های سراسر کشور در توسعه و شکل دهی شرکت های دانش بنیان بود.
دیگر طرح دولت برای تجاری سازی علم، طراحی بسته حمایتی معاونت فناوری رییس جمهوری بود. در این طرح به منظور حمایت از دارایی فکری، به علاقه مندان مبالغی در قالب وام کمک کرده است.

** گسترش ظرفیت های آموزشی
در دولت یازدهم تعداد کل دانشجویان کشور نسبت به دوره های پیشین رشدی 2.5 درصدی داشت. همچنین در این دولت سهم دانشجویان دوره تحصیلات تکمیلی نسبت به دیگر مقطع ها افزایشی 3 درصدی داشت.
تعداد دانشجویان مشغول به تحصیل در دانشگاه های علوم پزشکی کشور نیز نسبت به دوره های قبل رشدی چشمگیر داشته است. در حالی که در سال 1392 تعداد دانشجویان این دانشگاه ها یکصد و 70 هزار نفر بود این تعداد در سال 95 به 190 هزار نفر رسید.
در دولت یازدهم همچنین میزان جذب هیات علمی روندی رو به رشد داشت تا جایی که این رونده 7.4 دهم نسبت به دوره های قبلی رشد داشته است.
**پژوهشم**2052** 1601**خبرنگار : غفار میرزایی** انتشاردهنده: شهناز حسنی