مدتها است کاربران و کارشناسان دنیای تکنولوژی به ویژه حوزهی گوشیهای هوشمند، با محصولاتی روبرو میشوند که تکراری به نظر میرسند. با اینکه کمپانیها تولیدکننده تلاش میکنند با اضافهکردن ویژگیها و نوآوریهای جدید، گوشیهای بهتری را روانهی بازار کنند؛ اما واقعیت این است که در بازار فعلی به سختی میتوان یک گوشی نوآورانه که بتواند کاربران را راضی کند، پیدا کرد. بندیکت ایوانز در مقالهای به این موضوع پرداخته است.
پاییز امسال اپل از طراحی جدید اپل رونمایی میکند. واقعیت این است که اپل به جای سال گذشته، معرفی نسل جدید آیفون را به سال 2017 موکول کرد تا به جای 6 طراحی در دو سال، این میزان طراحی را در سه سال معرفی کند. از همین رو به نظر میرسد کوپرتینونشینها حرف تازهای دارند که نگاهها را به خود جلب خواهد کرد.
با این وجود، هر چیزی که معرفی شود باز هم یک آیفون بیش نیست. در حال حاضر، گفته میشود اپل روی شیشههای واقعیت افزوده یا پروژهی خودروی الکتریکی کار میکند؛ اما هیچ کدام از این موارد حداقل تا دو سال آینده، بازار انبوه مصرفی ندارد. بنابراین نوآوری حتی در اپل نیز مرده است.
این وضعیت در مورد اندروید نیز صادق است. به نظر ایوانز، نسخهی جدید توسعهدهندگان اندروید O، نشانههای خوبی از پیشرفتهای صورت گرفته در سیستم عامل اندروید دارد، ولی هیچ قابلیت انقلابی در آن دیده نمیشود. دوباره باید به حال خود بگرییم و بگوییم، نوآوری مرده است!
واقعا شرایط موجود، بازتابی از چرخه تولید محصول است. تکنولوژی جدید به هر شکلی که باشد، از منحنی S پیروی میکند که در ابتدای آن بهبود و نوآوری با توجه به تمرکز روی مفاهیم بنیادی، به آرامی شکل میگیرند؛ سپس در یک دورهی زمانی تغییرات، نوآوری و پیشرفت قابلیتها سریع اتفاق میافتد و با اشباع بازار و پر شدن تمامی فضاهای کاری، از سرعت بهبود و نوآوری کاسته میشود.
این وضعیت را میتوان در صنایع خودروسازی یا هواپیما مشاهده کرد که اواسط قرن بیستم نسبت به اوایل قرن بیست و یکم، شاهد تغییرات بیشتر و سریعتری بودیم. حالا این موضوع در دنیای کامپیوترهای شخصی و به شکل فزایندهای در صنعت گوشیهای هوشمند دیده میشود. منحنی مربوط به کامپیوترهای شخصی سالها است روند ثابت و تختی را دنبال میکند و حالا این وضعیت در مورد گوشیهای هوشمند در حال تکرار است. البته هنوز وضعیت دوربینها و پردازندههای گرافیکی (شامل واقعیت مجازی) بهتر است؛ ولی به نظر میرسد رقابت در این حوزهها نیز رو به اتمام است.
این شرایط بدین معنی است که سوالات و درخواستهای ما تغییر کرده است. ما نمیپرسیم که آیا این جواب میدهد؟ یا چه کسی پیروز خواهد شد؟ میدانیم اپل و گوگل پیروز هستند (البته گوگل خارج از چین) و پیروزی آنها دقیقا مشابه وضعیت سال 1995 مایکروسافت به پایان خود رسیده است. بهتر است این سوال را بپرسیم که باید با 2.5 میلیارد کاربر فعلی گوشیهای هوشمند که تا چند سال آینده به 5 میلیارد نفر میرسند چه خواهیم کرد.
به راحتی میتوان پارادوکس و تناقض موجود را مشاهده کرد. نوآوری کند در آیفون و گوشیهای اندرویدی نه تنها به معنی ضعف آنها نیست، بلکه با گوشیهای قدرتمندی روبرو هستیم و این موضوع نشان میدهد در فازی قرار داریم که نمیتوان به سمت این گروه از محصولات هجوم برد.
حقیقت این است که تقریبا تمام فضاهای کاری موجود پر شده است - یعنی بزرگترین مشکل حل شده - و همچنین به این معنی است که فضایی از منحنی S باقی مانده است که در آن ایدهها و کارهای جدید شاید نتیجهی عکس داشته باشند. البته گوشیهای جدید مملو از قابلیتهای متنوع هستند و از نظر واحد و اکوسیستم تولید شده نیز در مقیاس و تعداد بسیار زیاد و متنوع عرضه میشوند.
البته این موضوع تا زمانی صادق است که منحنی S بعدی در راستای قبلی باشد و همان نتایج تکرار شود، مشابه کاری که آیفون با مایکروسافت و نوکیا کرد. موضوع اصلی یا ترند اصلی در منحنی S جدید برای سال جاری را باید موضوع صدا یا در اصل هوش مصنوعی و انواع دستیارهای مجازی بدانیم. هوش مصنوعی دقیقا منحنی اس جدید در صنعت تکنولوژی است؛ اما برای دستگاههای مشخصی که اطراف شما وجود دارند، باید واقعیت افزوده را پلتفرم اساسی آتی بدانیم. ماهیت واقعیت افزوده، موج جدیدی در گوشیهای شما ایجاد نمیکند؛ اما این شیشهها میتوانند اشیا را در محیط واقعی اطراف شما قرار دهند و رابط جهانی جدیدی را معرفی کنند تا همان طور که قابلیت چند لمسی، جایگزین پنجرهها، موس و کیبورد شد، این رابط نیز جایگزین چندلمسی یا مالتیتاچ شود.
اما همهی این موارد به یکباره رخ نمیدهد. قابلیت چندلمسی طی سه مرحله اجرا شد. ابتدا دموی Jeff Han در سال 2006، سپس آیفون در سال 2007 و در نهایت انفجار اصلی از سال 2010 به بعد بود که توسط محصولات اندرویدی شتاب گرفت. منحنی اس جدید نیز در حال صاف شدن است.
جالبترین بخش این نوع نوآوری این است که وقتی در انتهای منحنی قرار دارید، محصولات موجود در ابتدای منحنی کاملا خستهکننده به نظر میرسند. ویدیویی از آیفون سال 2007 در پایین قرار گرفته است. این گوشی مانند تمامی گوشیهای دیگر، متحیرکننده به نظر میرسد. با اینکه حتی خیلیها معتقدند این دمو نیز تقلبی بوده است.
حال سوال اصلی اینجا است که آیا به نظر شما به پایان نوآوری در گوشیهای هوشمند رسیدهایم؟