با رای پارلمان محلی پایتخت، دوئل عباس آخوندی و پیروز حناچی برای ورود به بهشت کلید خورد. روز گذشته 21 عضو شورای شهر پنجم با دعوت از پنج نامزد مرحله نیمه‌نهایی انتخاب شهردار هجدهم پایتخت، دو نامزد نهایی این دوره از انتخابات را برگزیدند. از میان پنج عضو راه یافته به مرحله نیمه‌نهایی، به جز علی کشت‌پور که پیش از ارائه برنامه‌های خود از ادامه رقابت انصراف داد، عباس آخوندی، پیروز حناچی، کامل تقوی‌نژاد و غلامرضا انصاری با حضور در صحن علنی شورای شهر به ارائه برنامه‌ها و پاسخ به ابهامات اعضا پرداختند. پس از برگزاری جلسه روز گذشته در دو نوبت صبح و عصر، عباس آخوندی با کسب 16 رای و پیروز حناچی با کسب 11 رای به مرحله نهایی انتخابات که فردا در صحن علنی شورای شهر برگزار می‌شود راه پیدا کردند. به این ترتیب دوئل این دو نامزد در مرحله نهایی از روز گذشته آغاز و تا فردا ادامه پیدا می‌کند. دو نامزد مرحله نهایی انتخابات شهردار هجدهم پایتخت، پیش از این در دو دوره یک بار در دهه 70 و یکبار چهار سال در دولت یازدهم، در یک وزارتخانه باهم در جایگاه وزیر و معاون وزیر حضور داشتند. نکته جالب دیگر آنکه هر دو نامزد مرحله نهایی انتخابات، نگاه مشترکی به نحوه اداره پایتخت مبتنی بر دو اصول «توقف شهر فروشی» و «خلق درآمدهای سالم و پایدار» البته در قالب دو برنامه متفاوت از یکدیگر دارند.
عباس آخوندی وزیر سابق راه و شهرسازی که روز گذشته به‌عنوان نامزد انتخابات شهرداری پایتخت در صحن علنی شورای شهر پنجم، شعار اصلی برنامه خود را برای اداره شهر تهران «تهران برای تهران» با محوریت «استقرار نظام حکمروایی شهری» و اجرای «برنامه جامع اقدام مشترک برای تهران» معرفی کرد. آخوندی با طرح ایده «شهردار مستقل» ستون فقرات ایجاد تحول در نظام اداره پایتخت را ایجاد نظام حکمروایی شهری دانست و از اراده خود برای تشکیل دولت محلی به‌عنوان یکی از سلسله مراتب دولت مرکزی صحبت کرد. به گفته وی، نظام حکمروایی شهری به معنی پذیرش مفهوم منافع جمعی شهری همراستا با منافع ملی است. از دیدگاه آخوندی در قالب برقراری نظام حکمروایی شهری، شهردار مستقل نه در ستیز و نه در مقابل دولت مرکزی است بلکه نظام حکمروایی مرکزی با رعایت اصل سلسله مراتب در قالب پاسخگویی به دولت مرکزی و به شهروندان تبلور پیدا می‌کند. این نامزد مرحله نهایی انتخابات این دوره شهرداری، استقرار نظام حکمروایی شهری را در حالی یک ضرورت برای حفظ منافع جمعی می‌داند که در نبود آن، نه تنها حضور و فعالیت شورای شهر در جایگاه یک نهاد نظارتی معنا پیدا نمی‌کند، بلکه شهردار نیز به‌عنوان یک کارمند در ساختار اداره شهر حاضر خواهد شد. البته عباس آخوندی معتقد است استقرار نظام حکمروایی شهری همچون یک جراحی در بدنه مدیریت شهر است که می‌تواند هزینه‌های سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و... را نیز به دنبال داشته باشد. چراکه در قالب این نظام که همراستا با دولت مرکزی حرکت می‌کند، تولی‌گری دولت در برخی از حوزههای مرتبط با حوزه شهری به دولت محلی(شهرداری) واگذار خواهد شد. این واگذاری اگرچه می‌تواند به معنای خلق منابع درآمدی سالم و پایدار و ایجاد یکپارچگی در حوزه امور مدیریت شهری باشد که در نهایت به افزایش حوزه عمل و اختیار شهرداری منجر خواهد شد اما به دلیل واگذاری برخی از حوزههای اختیار از دولت مرکزی به دولت محلی می‌تواند هزینه‌هایی را نیز داشته باشد. وی تاکید کرد: یکی از دلایل ناکارآمدی موجود در ایران و کیفیت نازل زندگی عدم پذیرش حکمروایی شهری به‌عنوان یک مفهوم مستقل است. این در حالی است که اگر بخواهیم مفهوم عدم تمرکز در ایران را بپذیریم باید هویت مستقل شهری را نیز بپذیریم. در این مفهوم خلق مزیت‌های رقابتی برای شهرها به‌عنوان موتور محرک توسعه شناخته می‌شوند.
وی همچنین این موضوع را بارها مورد تاکید قرار داد که پذیرش یک سطحی از استقلال برای نظام حکمروایی شهری به مفهوم تضاد و ستیز با دولت مرکزی نخواهد بود. نکته مهم آن است که در این قالب، سازمان شهرداری تبدیل به یک نهاد اجتماعی خواهد شد که مهم‌ترین ماموریت آن خلق کالای عمومی در حوزه اجتماعی خواهد بود. آخوندی در توضیح اندیشه «تهران برای تهران» این‌گونه گفت: در قالب این نگاه، شهروندان و افرادی که در شهر تهران زندگی می‌کنند به‌عنوان سلول‌های تشکیل‌دهنده شهر شناخته می‌شوند. وی ادامه داد: در این اندیشه میتوان دو چالش بنیادین شهر تهران که در حوزه زیست‌پذیری و حرکت است رفع کرد. چراکه در حال حاضر شهر تهران در حوزه زیست‌پذیری با کیفیت نازل خدمات و کالبد شهر و همین‌طور عدم حس رضایت و ادراک عدالت در جامعه مواجه است. در عین حال در حوزه حرکت نیز با مشکلات متعددی از جنبه حمل و نقل کالا و انسان و همین‌طور چالش در حرکت از جنبه ذهنی و فکری روبه رو است. یکی از نکات جالب توجه در حین ارائه برنامه‌های این نامزد انتخابات شهرداری تهران، این بود که عباس آخوندی روز گذشته دومین حضور خود را در صحن علنی شورای شهر تجربه کرد.
وی یکبار در سال 92 در کسوت وزیر راه و شهرسازی در دوره شورای شهر چهارم در صحن شورا حاضر شد و یک بار روز گذشته به‌عنوان نامزد انتخابات شهرداری تهران. با این حال بررسی دیدگاه وی در هر دو مقطع زمانی نشان می‌دهد وی روز گذشته در قامت نامزد انتخابات همان دیدگاه‌های خود درخصوص نحوه اداره شهر را مطرح کرد که چند سال پیش به‌عنوان میهمان در صحن شورا ارائه کرده بود. این نکته می‌تواند نشانه‌ای از پایبندی عباس آخوندی به اعتقادات و نظریه‌های خود درخصوص شیوه اداره شهر تهران باشد. وی برنامه پیشنهادی خود برای حل دو چالش اصلی پایتخت در دو حوزه زیست‌پذیری و حرکت را با عنوان «برنامه جامع اقدام مشترک»(برجام) در «1+9» محور اصلی تشریح کرد. آخوندی محور نخست را بازآفرینی شهری معرفی کرد و این‌طور توضیح داد: بازآفرینی به مفهوم اجرای چند پروژه بزرگ شهری در چند محله نیست، بلکه منظور از آن بازآفرینی تمام محله شهر تهران است. شهرداری تهران باید به ستاد بازآفرینی شهری تهران تبدیل شود و برای هر محله برنامه جامع اقدام مشترک در حوزه بازآفرینی داشته باشیم. در بحث بازآفرینی شهری باید به سمت تقویت شورایاری‌ها برویم و شهرداری را به یک سازمان برای سازماندهی اجتماعی تمام محله‌های شهر تهران تبدیل کنیم.
به گفته وی، اینکه بحث بازآفرینی شهری به ساخت چند پروژه ساختمانی تقلیل پیدا کند بزرگ‌ترین انحراف در مفهوم اصلی این مساله است. دومین محور برنامه پیشنهادی آخوندی شهرسازی متکی به حمل و نقل عمومی(ریل‌پایه) بود. وی یکپارچگی حمل و نقل درون شهری و برون شهری را اصلی‌ترین موضوع حوزه حمل و نقل دانست و گفت: اتصال متروی تهران به ایستگاه راه‌آهن از جمله موضوعات اصلی این حوزه است. آخوندی ورود روزانه 500 هزار خودرو در تهران را موجب آلودگی هوا و اتلاف زمان شهروندان عنوان کرد و گفت: نمی‌توان تردد و حمل و نقل حاشیه شهر تهران را نادیده گرفت و حومه تهران را از تهران جدا کرد؛ چراکه اساسا مساله حومه شهر از جهت برنامه ریز مسکن و حمل و نقل قابل تفکیک نیست. از این رو ایجاد نظام یکپارچه حمل و نقل برای مجموعه شهری تهران باید در دستور کار قرار گیرد.
وی سومین محور برنامه جامع برای اداره شهر تهران در راستای ایجاد یک شهر سبز را صرفه جویی در مصرف انرژی دانست که از طریق آن آلودگی هوا و ترافیک شهری نیز کاهش پیدا می‌کند. نامزد تصدی پست شهرداری تهران آلودگی هوا را چالش دیگر پایتخت عنوان کرد و گفت: میتوان در مصرف انرژی که هم اکنون 65 درصد مصرف انرژی را مسکن و حمل و نقل به خود اختصاص داده، صرفه‌جویی کرد و با کمک دولت میزان صرفه‌جویی از محل حمل و نقل را برای رفع معضل ترافیک و آلودگی استفاده کرد. به گفته آخوندی، ایجاد ساختار «شهرداری الکترونیک» محور دیگری از ضرورت‌های مهم برای اداره شهر تهران است. در قالب این محور، میتوان شبکه از کلان‌شهرهای واقع در حوزه ایران شهری را ایجاد کرد که از طریق منابع درآمدی بالا در حوزه گردشگری کسب کرد. وی با اشاره به وضعیت آشفته نظام مالیه شهرداری تهران، محور دیگر برنامه خود را مدیریت دارایی‌های عمومی عنوان کرد و افزود: در حال حاضر شهرداری تهران چندین هزار میلیارد تومان دارایی دارد که از طریق مدیریت آن در کنار مشارکت عمومی میتوان منابع درآمدی پایدار برای شهر ایجاد کرد. به گفته آخوندی، خصوصی‌سازی 41 سازمان و شرکت زیر مجموعه شهرداری تهران از جمله اقداماتی است که می‌تواند به کاهش بار مالی شهرداری تهران کمک کند. آخوندی هشتمین محور برنامه‌های خود را استفاده از تجربه جهانی با بهره‌گیری از حضور مشاوران بین‌المللی اعلام کرد و گفت: در این قالب امکان بازنگری نظام تامین مالی شهرداری تهران وجود دارد. محور نهم برنامه‌های این نامزد تصدی پست شهرداری تهران نیز بر نوسازی ناوگان حمل و نقل عمومی قرار گرفته است.
آخوندی در کنار این محورها، یک محور بر مبنای اقدامات فوری را نیز تشریح کرد: در قالب برنامه وی برای اقدامات فوری، تکمیل خط 6 و 7، توسعه ایستگاه‌های تبادلی بین راه‌آهن و مترو و همین‌طور انتقال مراکز باربری به خارج از شهر تهران مدنظر قرار گرفته است. آخوندی در توضیح علت تاکید برای خروج مراکز باربری به خارج از شهر تهران نیز تصریح کرد: ارزیابی‌ها نشان می‌دهد روزانه 25 هزار کامیون وارد شهر تهران می‌شوند که همراه خود آلودگی هوا و ترافیک به همراه می‌آورد. از این رو در صورت خروج این مراکز به خارج از شهر، 800 هکتار اراضی برای ارتقای کیفیت زندگی در بدترین محلات شهر تهران آزاد خواهند شد و در نهایت به بهبود ترافیک و آلودگی محیط زیست کمک می‌کند. وی درپاسخ به نگرانی برخی از اعضای شورای شهر تهران مبنی بر نگاه از بالا به پایین شهردار به شورا در صورت حضور آخوندی در ساختمان بهشت نیز گفت: یکی از مهم‌ترین اصول ارزشی در حوزه مدیریتی من، حاکمیت قانون، راهبری سازمانی به معنای اصلاح از درون سازمان و احترام به جایگاه نظارتی شورای شهر است. دسترسی آزاد شهروندان به اطلاعات، احترام به اصل رقابت و پایبندی به اخلاق عمومی نیز از دیگر مواضع آخوندی برای حضور در ساختمان بهشت بود. پیروز حناچی دیگر نامزد راه یافته به مرحله نهایی انتخابات شهردار تهران، برنامه‌های خود با شعار « تهران شهری برای همه» برای اعضای شورای شهر تهران ارائه کرد. وی مهم‌ترین الزامات تبدیل تهران به شهری برای همه را «ایجاد سیستم درآمد پایدار برای مدیریت شهری»، « کاهش نقاط ضعف گردشگری شهری»، «افزایش تاب‌آوری شهری و کاهش انواع آلودگی‌های فزاینده محیطی» دانست و گفت: مهم‌ترین چالش‌های شهر تهران آلودگی هوا، آلودگی آب، عدم مدیریت بهینه پسماند و عدم پایبندی به پیمان‌های زیست محیطی است. حناچی مهم‌ترین برنامه‌های خود را تشریح کرد و افزود: کاهش آلودگی ناشی از تردد وسایط نقلیه، تکمیل شبکه فاضلاب، هدایت و بهره‌برداری از آب‌های سطحی و احیای قنات‌هاست. وی گفت: در حوزه رفع چالش ترافیک و ایجاد نظام دسترسی مناسب هم باید گفت در حال حاضر سهم حمل و نقل عمومی تا 19 درصد است که این عدد باید به 25 درصد افزایش یابد. به گفته حناچی، احیای روددره‌های تهران و استفاده از تکنولوژی‌های نوین بازیافت از جمله راه حل‌هایی است که در برنامه خود در نظر گرفته‌ام. مناسب‌سازی شهر برای گروه‌های خاص زنان و کودکان از جمله محورهایی است که در این برنامه پیشنهاد شده است. همچنین توانبخشی فعالیت ستادهای بازآفرینی و پیگیری تحقق آیین‌نامه اجرایی برنامه ملی بازآفرینی شهری از موضوعات مطرح در برنامه بنده است. حناچی با بیان اینکه ایجاد درآمدهای مالی و پایدار محوری‌ترین چالش این دوره شورای شهر است که در این برنامه نیز مورد توجه و تاکید است، گفت: باید برنامه‌هایی تدوین کرد که با استفاده از سیستم‌های تشویقی میزان مشارکت مردم در پرداخت عوارض افزایش یابد.کاهش سهم درآمد عوارض ناشی از صدور پروانه و تدوین ساز و کار مناسب دریافت عوارض عمومی متناسب با میزان بهره‌برداری از مواهب شهر از جمله برنامه‌های بنده است. وی با بیان اینکه مدیریت هماهنگ در ساماندهی بافت تاریخی، بهره برداری از ظرفیت‌های اکولوژیک شهر تهران، تدوین ساز و کارهای مناسب صدور جواز بهره‌برداری و مرمت، به رسمیت شناختن حوزه بهسازی و مرمت در بافت تاریخی شهر تهران در تمام برنامه‌ها نیز مورد توجه قرار گرفته است، گفت: جلب مشارکت بخش خصوصی در حوزههای عمرانی مورد توجه است.
