به گزارش ایسنا به نقل از ستاد اطلاعرسانی پایتخت کتاب ایران، کارگاههای پایتخت کتاب ایران روزهای 25 و 26 فروردینماه در بوشهر سومین پایتخت کتاب ایران با حضور خسرو طالبزاده مشاور وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، علیاصغر سیدآبادی دبیر انتخاب پایتخت کتاب ایران، حمیده ماحوزی مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان بوشهر، ابراهیم حیدری دبیر اجرایی پایتخت کتاب ایران و مدیران و کارشناسان ادارات کل فرهنگ و ارشاد استانهای سراسر کشور برگزار شد.
در نشست افتتاحیه کارگاههای آموزشی حمیده ماحوزی مدیر کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان بوشهر ضمن خیرمقدم به مهمانها ابراز امیدواری کرد فعالیتهای جشنواره پایتخت کتاب و دیگر جشنوارههای ترویج کتابخوانی به ارتقای کمی و کیفی کتابخوانی در ایران کمک کند.
همچنین در این نشست خسرو طالبزاده مشاور وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی با موضوع «اصول برنامهریزی فرهنگی در حوزه کتاب» سخن گفت و با تبیین مفهوم برنامهریزی فرهنگی تصریح کرد: مهمتر از دانش برنامهریزی کسب بینش برنامهریزی در مدیریت فرهنگی است. عمده تلاش برنامهریزی فرهنگی معطوف به حرکت از شرایط موجود به سمت شرایط مطلوب است.
وی متذکر شد: ما در عرصه مدیریت فرهنگی در زمینه تولید و توزیع و مصرف کالاها و محصولات فرهنگی برنامهریزی می کنیم. بر این اساس مراد از برنامهریزی فرهنگی، برنامهریزی در این حوزه است.
این پژوهشگر در ادامه به تبیین انواع نظامهای سیاستگذاری فرهنگی و میزان مداخله دولتها در فرهنگ پرداخت و گفت: چهار دسته و نظام سیاستگذاری فرهنگی بر اساس دخالت دولتها را میتوان بر شمرد. دسته اول معتقد به دخالت حداقلی دولتها در عرصه فرهنگ هستند. بر این اساس فقط به حمایت مالی دولتها از فعالیتهای فرهنگی باور دارند. اعتقادی به تدوین قوانین و ایجاد ساختار و همچنین اجرای ماموریتهای فرهنگی از طرف دولتها ندارند. این نظام سیاستگذاری فرهنگی را اصطلاحا 《تسهیلگر》 میدانند. کشور آمریکا اینگونه است. دسته دیگر معتقد به حمایت مالی و تدوین قوانین هستند و این نظام سیاستگذاری فرهنگی را «حمایتگر» میدانند و کشور انگلستان از این الگو پیروی میکند.
وی ادامه داد: دسته سوم علاوه بر حمایت مالی و تدوین قوانین معتقد به ایجاد ساختار و سازمان در عرصه فرهنگ هستند. این نظام برنامهریزی فرهنگی «معمارانه» هست و کشور فرانسه واجد این نظام سیاستگذاری فرهنگی است. در نهایت دسته چهارم علاوه بر این موارد معتقد به اجرای ماموریتهای فرهنگی هم هستند.
طالبزاده با استناد به گزارش یونسکو، تصریح کرد: بهترین نوع برنامهریزی فرهنگی مبتنی بر ایدهپردازی و تصمیمسازی از سطوح پایین و از سوی شهرها و روستاها است و دیگر آن روزگار گذشته است که در پایتخت و پشت درهای بسته برای شهرها و روستاهای متعدد، تصمیمگیری و برنامهریزی شود. در ایران هم از سالهای دولت اصلاحات این روند تا حد زیادی تغییر کرده است و به افزایش مشارکت مردمی و عمومی در فعالیتهای فرهنگی بیشتر توجه میشود و در دولت تدبیر و امید نیز پی گرفته شده است.
در ادامه این نشست علیاصغر سیدآبادی کارگاه «ترویج کتابخوانی» را برگزار کرد.
او از تاثیر برگزاری کارگاههای آموزشی در نخستین دوره که سال گذشته برگزار شد خبر داد و گفت: ما به وضوح تاثیر برگزاری این کارگاهها را در تدوین برنامههای پایتخت کتاب، جشنواره روستاها و عشایر دوستدار کتاب دیدیم و بر این شدیم دومین دوره را به میزبانی بوشهر برگزار کنیم. موضوع واگذاری فعالیتهای بخش فرهنگ به اهالی فرهنگ از سیاستهای دولت و تدبیر و امید است و ما هم در رویدادهای ترویج کتابخوانی این اهداف را به طور جد پیگیری میکنیم و برای ما مهم است که از مرحله ایدهپردازی تا اجرا در ترویج کتابخوانی به دست فعالان فرهنگی و گروههای مردمی باشد و جذب مشارکت عمومی از اهداف مهم این رویدادهای ترویج کتابخوانی است.
این نویسنده در شروع بحث کارگاه آموزشی به تبیین تعریف فعالیتهای ترویج کتابخوانی پرداخت و گفت: به هر فعالیتی که به طور مستقیم و غیرمستقیم منجر به افزایش کتابخوانی شود، ترویج کتابخوانی اطلاق میشود. ترویج کتابخوانی میتواند در سطوح مختلف توسط افراد و گروههای مردمی، نهادهای مردمنهاد، مراکز فرهنگی و صنعتی و ... انجام شود و میتوان برنامههای متعددی را برای گروههای سنی مختلف تدارک دید. میان «تبلیغ» و «ترویج» کتابخوانی یک تفاوت و تمایزی هست. ترویج کتابخوانی کاری داوطلبانه و غیرانتفاعی است در حالی که تبلیغ کتاب معطوف به معرفی و تبلیغ یک کتاب برای فروش بیشتر و بازاریابی برای آن است. هرچند این اقدام هم منجر به کتابخوانی میشود اما به تبلیغ یک کتاب یا کتابهایی خلاصه میشود در حالی که ترویج کتابخوانی صرفا معطوف به معرفی کتاب یا کتابهایی خاص نیست و بر اهمیت نقش کتابخوانی تاکید میشود.
او در ادامه خاطرنشان کرد: برای موثر بودن ایدههای ترویج کتابخوانی باید نگاهی به موانع گسترش و افزایش کتابخوانی داشت. یکی از موانع کتابخوانی متاثر از شرایط جهانی است و همه کشورهای دنیا با آن درگیر هستد. این مساله ناشی از گسترش اینترنت و دیگر رقیبهای کتاب است و باید با الهام از راهکارها و ایدههای کشورهای مختلف دنبال راهحلی بود تا اینترنت و کتاب جای رقابت با هم رفاقت کنند و از ظرفیت گسترده اینترنت و جذابیتهایش برای کتابخوانی کمک گرفت. عاملی دیگر متاثر از مسائل ملی و فرهنگی یک کشور هست. مسائلی مانند نوع نظام آموزش نقش مهم در رشد یا کاهش کتابخوانی و علاقهمندی افراد به کتابخوانی دارد. از سویی عوامل محلی و استانی نیز در کاهش یا افزایش کتابخوانی و ترویج کتاب موثر است چنانچه میبینیم بر اساس پژوهشهای انجامشده سرانه مطالعه در برخی از استانهای ایران بیشتر از دیگر مناطق است و میتوان از آن ایدهها و شرایط برای گسترش کتابخوانی کمک گرفت.
او در پایان با تاکید بر اینکه سیاستهای اصلی ما در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی انجام ایدهپردازی و برنامهریزی برای ترویج کتابخوانی در سطح شهرها و روستاهاست از مدیران حاضر در نشست خواست در گروههای پنجنفره ایدهها و راهکارهایشان را برای ترویج کتابخوانی در شهرهایشان با یکدیگر مطرح کنند و هر فرد به نمایندگی از یک گروه نتیجه آن را همهی حضار ارائه کند.
همچنین در دومین روز، در تاریخ 26 فروردینماه، کارگاههای آموزشی دیگری برگزار شد.
حمیده ماحوزی مدیر کل فرهنگ و اشاد اسلامی استان بوشهر درباره تجربه این استان در تدوین برنامههای پایتخت کتاب ایران و کسب این عنوان در سومین دوره سخن گفت.
ابوالقاسم ایرجی کجوری درباره «مدیریت منابع و شیوههای جذب مشارکت» کارگاه برگزار کرد.
علیاصغرسیدآبادی درباره «روابط عمومی و مستندسازی» مباحثی را طرح کرد.
اسماعیلیزدانپور از «تجربههای موفق جهانی در گسترش و ترویج کتابخوانی» سخن گفت.
همچنین با حضور محسن حاجی زینالعابدینی کارگاه «تدوین برنامه عملیاتی» برگزار شد.