هواوی و سامسونگ تنها تولیدکنندگان گوشی های اندرویدی هستند که پردازنده اختصاصی خود را دارند. باقی شرکت های سازنده موبایل برای تامین این قطعه کلیدی معمولا به استفاده از محصولات کوالکام و مدیاتک روی می آورند. در هر روی این دو شرکت چندسالی می شود که بعد از کناره گیری نام هایی نظیر تگزاس اینسترومنتز، اینتل و NovaThor از عرصه موبایل، به برترین کمپانی های ثالث تامین کننده چیپست بدل شده اند.
در ادامه این مطلب قصد داریم نگاهی داشته باشیم بر فعالیت های این دو رقیب چینی و کره ای و نقاط ضعف و قوتشان را از نظر بگذرانیم.
تکنولوژی CPU
وقتی حرف از برترین CPUهای تولید شده تاریخ موبایل به میان می آید کوالکام با هسته های Kryo خود نامی شناخته شده محسوب می شود. از سال 2017 میلادی اما این شرکت به طراحی نیمه سفارشی سازی شده هسته های مذکور (با عنوان Kryo Gold یا Kryo Silver) روی آورد. این طرح ها براساس هسته های پردازشی ARM طراحی می شدند منتها برای آنکه مصرف انرژی کمتری داشته باشند و عملکرد بهتری از خود نشان دهند بهینه سازی هایی درآنها انجام می گرفت.
در عین حال مدیاتک نیز از هسته های پردازشی استاندارد Arm برای پردازنده های خود استفاده می کند منتها با این تفاوت که به اندازه کوالکام آنها را بهینه سازی و اصلاح نمی کند. کوالکام هر زمان که ممکن باشد از جدیدترین و بهترین هسته های پردازشی Arm استفاده می کند کما اینکه در اسنپدراگون 675 این کار را انجام داد اما مدیاتک تاکنون از جدیدترین هسته های پردازشی Arm (مثلا کورتکس A76 ،A75 و A55) در محصولاتش استفاده نکرده و فعلا به همان هسته های قدیمی راضیست.
خلاصه کلام اینکه کوالکام و مدیاتک هر دو از هسته های پردازشی یکسانی در محصولاتشان استفاده می کنند اما کوالکام بیشتر به کاربرد هسته های جدید آن هم در کمترین زمان ممکن تمایل دارد.
پردازنده های گرافیکی: سلاح پنهان کوالکام؟
پردازنده های گرافیکی بزرگ ترین برتری کوالکام نسبت به مدیاتک محسوب می شوند و علت نیز به تکنولوژی سرّی کارت گرافیک آدرنو باز می گردد. پردازنده های گرافیکی آدرنو در واقع از خرید واحد کارت گرافیک AMD توسط کوالکام متولد شدند (آدرنو شکل برهم ریخته ای از کلمه Radeon یا همان برند کارت گرافیک AMD است).
پردازنده های گرافیکی آدرنو اخیرا GPUهای Mali شرکت Amd را در بنچمارک ها شکست داده اند؛ صرفا کافیست بنچمارک های گرافیکی نسخه بهره مند از چیپ کوالکام گوشی گلکسی اس 9 را با مدل مجهز به اگزینوس که از تکنولوژی پردازنده گرافیکی Arm بهره می برد مقایسه کنید.
اما شرکت هایی نظیر سامسونگ و هواوی معمولا تمایل دارند تعداد بیشتری از هسته های پردازشی Arm Mali را درون چیپست های خود به کار ببرند تا اختلاف شان را با سخت افزار تولیدی کوالکام کم کنند.
پردازنده گرافیکی Mali-G76 که به تازگی هم معرفی شده به روز رسانی قابل توجهی نسبت به نسل قبلی اش محسوب می شود و به لحاظ نظری می تواند با پردازنده های گرافیکی سطح لپ تاپ مقابله کند. البته روشن است که کوالکام نیز دست روی دست نمی گذارد و احتمالا باید منتظر ارائه چیپ پرچمدار بعدی آن در ماه دسامبر باشیم.
یادگیری ماشینی
کوالکام در سال های اخیر پردازنده سیگنال دیجیتال هگزاگون خود (به اختصار DSP) را صرفا در حوزه یادگیری ماشینی به کار بسته است. این پردازنده غالبا فرایندهای مرتبط با صدا، عکاسی و ارتباطات اینترنتی را مدیریت می کند اما شرکت سازنده آن را به نحوی بهینه سازی کرده که بهترین عملکرد را در زمینه یادگیری ماشینی از خود به نمایش بگذارد. به بیان دیگر این شرکت برخلاف اپل و هواوی برای خود چیپ هوش مصنوعی اختصاصی ندارد و صرفا با بهینه سازی یکی از پردازنده های خود توانسته به سطح خوبی از عملکرد دست پیدا کند.
پردازنده پیشرفته Hexagon 685 DSP هم اکنون روی مجصولاتی نظیر اسنپدراگون 845، اسنپدراگون 710 و اسنپدراگون 670 و اسنپدراگون 675 مورد استفاده قرار گرفته. به همین خاطر اموری نظیر تشخیص تصویر و یا دیگر اشکال رفرنس آفلاین باید در موبایل های بهره مند از آن به شکل بهتری انجام بگیرند.
از سوی دیگر مدیاتک نیز یک واحد اختصاصی پردازش هوش مصنوعی به نام هلیو P60 را برای موبایل های میان رده معرفی کرده که قابلیت هایی نظیر تشخیص هوشمند صحنه، تشخیص بهتر چهره و مواردی از این دست را برای گوشی های میان رده به ارمغان می آورد.
پشتیبانی و آپدیت های توسعه دهنده
اگر قصد دارید که رام جدیدی را روی موبایل خود فلش کنید موبایل های مجهز به چیپست کوالکام می توانند بهترین گزینه پیش رویتان باشند. موبایل های مجهز به چیپست های مدیاتک به خاطر پشتیبانی ضعیف توسعه دهندگان اسم و رسم خوبی را در سال های اخیر برای خود دست و پا نکرده اند. هرچند این مشکل به دنبال سیاست گذاری تازه مدیاتک برای انتشار سورس کد محصولاتش که البته به خوبی کوالکام هم نیست اندکی تعدیل شده اما هنوز لازم است که کارهای بیشتری در این باره انجام شود.
موبایل های مجهز به چیپست های مدیاتک همچنین به خاطر آپدیت های نرم افزاری دیرهنگامی که برایشان ارائه میشود مورد انتقاد قرار دارند. مجددا باید اشاره کنیم که برندهای ضعیف تر و کمتر شناخته شده عموما از چیپست های این شرکت در محصولات خود استفاده می کنند اما منابع کافی برای برای ارائه آپدیت های نرم افزاری منظم را در اختیار ندارند. بنابراین آپدیت نشدن گوشی های مجهز به چیپست مدیاتک را لزوما هم نمی توان برگردن شرکت سازنده چیپ دانست.
البته اشاره کنیم که این شرکت گام هایی را هم برای تغییر دادن اوضاع برداشته. مدیاتک سال قبل به طرح موسوم به GSM Express ملحق شد که براساس آن شرکت ها باید نسخه کاملتری از اندروید را در کنار چندین اپ گوگل در اختیار شرکای خود قرار دهند. همین الحاق برخی شرکای مدیاتک را امیدوار کرده که آپدیت های نرم افزاری شان را با سرعت بیشتری در اختیار کاربران قرار دهند.
انتظار می رود پروژه Treble گوگل نیز به ارائه آپدیت های سریع تر برای دستگاه های بهره مند از چیپست های کوالکام و مدیاتک منتهی شود. در این پروژه لایه های سخت افزاری و نرم افزاری موبایل ها از هم جدا می شوند به نحوی که اپدیت های نرم افزاری تاثیری روی سخت افزار دستگاه نگذارند.
در اثبات اینکه همیشه هم چیپ ساز مقصر ارائه دیرهنگام آپدیت نرم افزاری به کاربران نیست همین نکته بس که نوکیا آپدیت های منظمی را برای برخی موبایل های بهره مند از چیپست های مدیاتک خود ارائه می دهد که از آن جمله میتوان به نوکیا 3 و نوکیا 3.1 اشاره کرد.
محصولات کوالکام و مدیاتک
مدیاتک شرکتی است که نامش را در گروه تامین کنندگان قطعه برای موبایل های اقتصادی تثبیت کرده و تولیداتش در موبایل هایی نظیر نوکیا 1، نوکیا 3 و نوکیا 3.1 مورد استفاده قرار گرفته اند. در واقع چیپ های جدید هلیو A22 و P22 این شرکت که در گروه محصولات اقتصادی قرار دارند نسبت به محصولات مشابه از کوالکام ابعاد کوچکتری دارند و به همین خاطر گزینه بهتری از نظر شرکت های سازنده موبایل محسوب می شوند.
در آنسو اما کوالکام همچنان روی تولید چیپ های قدیمی خود نظیر اسنپدراگون 212 و اسنپدراگون 425 اصرار دارد. هرچند انتظار می رود چیپ های جدیدتر کوالکام نظیر اسنپدراگون 429 و اسنپدراگون 439 بازی را به شکل دیگری تغییر دهند.
بازارهای هدف مدیاتک و کوالکام
موبایل های پرچمدار تا حد زیادی در سلطه کوالکام و چیپست های سری اسنپدراگون 800 این شرکت به ویژه 835 و 845 قرار دارد. مدیاتک پس از معرفی هلیو X30 در سال گذشته دیگر حضوری در این سطح نداشته است. هیلو X30 در میزو پرو 7 پلاس به کار رفته اما اسنپدراگون 835 تقریبا میهمان تمامی پرچمدارهای اندرویدی دیگر است.
در بازار میان رده اما میزان تنوع تراشه ها به مراتب بیشتر است و شرکت ها از سری های اسنپدراگون 400، 600،و 700؛ هلیو P60 و مدیاتک 6750 استفاده می کنند. از گوشی های بهره‌مند از دو مورد آخر می توان به نوکیا 5.1 پلاس، ریلمی 1، اوپو F9، الجی Q7 و الجی ایکس پاور 2 اشاره کرد.
میان رده های مجهز به چیپست های کوالکام هم شامل نوکیا 7 پلاس، شیائومی می A2، ردمی نوت 5 و ریلمی 2 پرو است. در واقع برندهای بزرگ و معتبر به جای مدیاتک از چیپ‌های اسنپدراگون استفاده می کنند.
کدامیک بهتر است؟
معیارهای خرید یک گوشی مناسب بسیار بیشتر از چیپست به کار رفته در آن است و کمتر کسی پرچمداری بدون هیچ ویژگی خاص را به میان رده ای با دوربین فوق العاده، مقاومت بالا در برابر ضربه و آب و قیمت مناسب ترجیح دهد. اگر قدرت پردازش دستگاه برایتان اهمیت بسیار بالایی دارد یا صرفا به پرچمدار بودن موبایل اهمیت می دهید، بهترین گزینه اسنپدراگون است.
در سطح میان رده اما انتخاب کمی دشوارتر است و هلیو P60 و اسنپدراگون 660 به یک اندازه قدرت دارند، هر چند جدیدترین محصولات سری اسنپدراگون 600 به راحتی هلیو P60 را از میدان به در می کنند. 
در نهایت نوبت به سطح اقتصادی می رسد که به لطف چیپست های هلیو A22 و P22 در دست مدیاتک است. این شرکت با عرضه تراشه‌های جدیدتر، کوچکتر و کم مصرف‌تر نسبت به کوالکام، قابلیت هایی مثل بلوتوث 5 را در اختیار کاربر قرار می دهد که در این سطح رقبا به ندرت از عهده آن برمی آیند.
علاوه بر این اغلب محصولات مدیاتک از کوالکام ارزانتر تمام می شوند که در نهایت دست تولید کننده را برای عرضه موبایل های مقرون به صرفه باز می گذارد.
