به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از ایسنا، شهریار زروکی، اقتصاد دان با بیان اینکه هر چند قیمت سکه و طلا از قیمت جهانی متاثر است اما در داخل کشور بخش اعظم آن تغییرات با قیمت دلار مرتبط و نوسانات بر روی آن تاثیر می‌گذارد، اظهار کرد: هر عاملی حتی سایر ارزها که بر دلار اثرگذار باشد می‌تواند طلا، سکه و سایر اقلام را تحت تاثیر قرار دهد.
وی با بیان اینکه عامل اصلی کاهش قیمت سکه و طلا کاهش قیمت دلار است، تصریح کرد: عرضه بخشی از سکه های پیش فروش شده فصل نیز یکی دیگر از علل تعدیل قیمت طلا و سکه در بازار بوده است.
عضو هیئت علمی دانشگاه مازندران در ادامه با اشاره به اینکه ریشه اصلی کاهش قیمت طلا و سکه کاهش قیمت دلار است، خاطرنشان کرد: شُک وارد شده دهه اخیر در اقتصاد ایران که به افزایش طولانی مدت (حدود بیش از شش ماه) در قیمت دلار انجامید، باعث شد تا خریداران این ارز، بخش اعظمی از دارایی خود را به دلار تبدیل و بازار را اشباع کنند.
زروکی گفت: طولانی شدن دوره افزایش قیمت دلار باعث شد تا بخشی از مردم و حتی آن دسته از افرادی که دانش اندکی در این زمینه داشتند به این اطمینان نسبی برسند که همچنان قیمت دلار و سایر ارزها در حال افزایش است، تا آنجایی که توانستند سهم و وزن بیشتری از دارایی خود را به دلار، سکه و طلا اختصاص دادند که این اتفاق به افت این دارایی‌ها انجامید.
بازآرایی دولت در بانک مرکزی دلیل اصلی کاهش قیمت دلار
این کارشناس اقتصادی تصریح کرد: به همین دلیل در دوره کاهش ابتدایی، همان افراد با نگاه ترس از ضرر بیشتر به جای خرید، برای فروش هجوم آوردند و چون این دارایی در دوره طولانی در سبد اموال آنها انباشت شده بود، به نوعی همین افراد در کاهش نیز سهیم بودند.
عضو هیئت علمی دانشگاه مازندران با اشاره به اینکه ریشه این کاهش بازآرایی دولت در بانک مرکزی است، افزود: مهم‌ترین اتفاق در این بازه زمانی تغییر رئیس بانک مرکزی و سیاست‌های بانک در یک تا دو ماه اخیر است.
زورکی خاطرنشان کرد: یکی دیگر از اقدامات بانک مرکزی در هفته های اخیر محدودیت در تراکنش کارت خوان‌ها تا سقف 50 میلیون تومان بود که به نوعی از قاچاق ارزی (تبدیل ارز به ریال) که در مرزها به ویژه مرز ایران و عراق صورت می گرفت جلوگیری شد.
این کارشناس مسائل اقتصادی با بیان اینکه بیش از 100 میلیارد دلار ذخائر ارزی در ایران انباشت شده بود، یادآور شد: متاسفانه به دلیل عدم کنترل، این انباشت سبب افزایش نرخ دلار شد که در اقتصاد ایران با هیچ یک از واقعیت های اقتصادی همخوانی نداشت.
دخالت بانک مرکزی در تنظیم بازار؛ سهوی یا عمدی؟
وی با بیان اینکه امیدواریم که عدم دخالت از طرف بانک مرکزی در تنظیم بازار سهوی بوده باشد چرا که به افزایش نرخ ارز منجر شد، خاطرنشان کرد: در یک ماه اخیر بانک مرکزی با کنترلی که بر اساس وظیفه ذاتی خود انجام داده است توانست التهاب بازار را کاهش دهد و این اطمینان را ایجاد کند که این روند نزولی ادامه خواهد داشت و این خود بر روی سکه و سایر دارایی هایی که با دلار ارتباط دارند، تاثیر گذاشته است.
این کارشناس اقتصادی با اشاره به اینکه یکی دیگر از دلایل کاهش قیمت دلار، آغاز فصل پاییز و تعدیل سفرهای خارجی است، گفت: با کاهش سفرهای خارجی نیاز به ارزهای مسافرتی کمتر می‌شود و می‌تواند در بازار ارز ایران تاثیرگذار باشد.
استاد گروه اقتصاد دانشگاه مازندران با اشاره به اینکه دولت (بانک مرکزی) عمده‌ترین و بزرگ ترین عرضه کننده ارز در اقتصاد ایران است، اظهار کرد: بیش از 95 درصد ارائه ارز در بازار توسط دولت انجام می‌شود.
شیره تولید کنندگان مکیده شده
زروکی در ادامه افزود: اختلافی که در سال گذشته بین ترکیه و روسیه اتفاق افتاد، درب‌های روسیه به سمت کشور ایران برای صادرات را گشود اما فعالیت معناداری صورت نگرفت و این نشان دهنده آن است زمانی که حتی موضوع نرخ ارز در میان نیست کشور آنچنان توانمندی در زمینه صادرات ندارد.
عضو هیئت علمی دانشگاه مازندران تصریح کرد: آنچه تولید کننده را ناامید می‌کنند سطح نرخ ارز نیست، بلکه نوسان آن محسوب می‌شود و این نوسان به طور یقین شیره تولید کنندگان را در طی این یک سال اخیر مکیده و تولید کنندگان را دچار مشکلات فراوانی کرده است.
این استاد دانشگاه با بیان اینکه در اقتصاد ایران، سبد کالاهای دوازده گانه‌ای وجود دارد که بانک مرکزی در تمامی دوره افزایش آن را منتشر می کند، خاطرنشان کرد: این گروه دوازده گانه اعم از خوارکی، هتل، رستوران، تفریحات، دخانیات و تمام زیرگروه های آن به جز زیرگروه خاص، با افزایش نرخ ارز قیمت های‌شان افزایش می یابد اما با کاهش نرخ ارز قیمت های‌شان کاهش نمی یابد.
وی افزود: کم درآمدها سهم بیشتری از درآمدشان را صرف خرید می‌کنند، یعنی در کنار افزایش در نرخ ارز شکاف طبقاتی در ایران بیشتر و استفاده کنندگان و یا افرادی که سبد غذایی سهم بالایی از درآمدشان را دارد به مراتب ضعیف‌تر می شوند.
این استاد دانشگاه با اشاره به اینکه چسبندگی در قیمت گذاری نرخ ارز بر تورم گروه های کالایی در اقتصاد ایران تاثیر دارد، یادآور شد: این چسبندگی در گذر زمان بیشتر به ضرر اقشار کم درآمد است و در نوسانات ارزی فقرا از نظر مصرفی بیشتر از ثروتمندان متضرر می شوند.
