از نظر بسیاری از مردم خوابیدن به نوعی تلف کردن زمان است و از دیدگاه تکاملی بدترین ایده ممکن. هر چه باشد خوابیدن یک سوم از کل شبانه روز انسان را به خود اختصاص می دهد و در این بازه چنانچه فرد در حیات وحش زندگی کند، احتمال آنکه هدف حمله موجودات و جانداران دیگر قرار گیرد بسیار بالاست.
با این همه، هرچه شکل حیات برای انسان پیچیده تر می شود، نیاز به خوابیدن نیز در آن شدت بیشتری می یابد.
البته دانشمندان امروزی هنوز هم نمی دانند که آیا یاخته های تک سلولی نظیر باکتری ها هم می خوابند یا خیر با این همه، این موجودات ساده در مطالعات صورت گرفته، ریتم های شبانه روزی را از خود نشان داده اند که شباهت زیادی به رفتارهای موجودات پیچیده تر دارد.
کرم های کوچک دریایی حتی گرایش بیشتری را به خوابیدن از خود نشان داده اند و در چرخه هایی که شباهت بالایی به انسان ها داشته بدنشان ملاتونین نیز تولید کرده است.
تحقیقی که در سال 2008 میلادی توسط محققان دانشکده پزشکی دانشگاه پنسیلوانیا انجام شد نشان داد که کرم های حلقه ای نیاز به خواب دارند و عاداتشان شباهت زیادی به انسان دارد و جالب تر آنکه اگر از خوابیدنشان جلوگیری شود نیازشان به آن بیشتر می شود.
نیاز به خوابیدن با پیچیده تر شدن ساختار مغز انسان بیشتر می گردد
به اعتقاد برخی دانشمندان نیاز به خوابیدن با پیچیده تر شدن ساختار مغز انسان و الزامش به انطباق با حجم بیشتر داده های عصبی، بیشتر شده است. لذا اینطور به نظر می رسد که هرچه انسان رشد و پروش بیشتری پیدا کرده و پیشرفته تر شود نیازش به خواب نیز بیشتر می گردد.
تحقیقی که در سال 2011 میلادی روی غارماهی ها انجام گرفت حاوی اطلاعات بسیار جالبی در مورد پدیده تکامل است. براساس این پژوهش، ماهی هایی که در غارهای تاریک زندگی می کنند، براثر تکامل به تدریج بینایی خود را از دست داده اند با این همه موجودات مشابه به آنها که در معرض نور بوده اند چشمانشان را حفظ کرده اند.
یکی از گونه های غارماهی
حتما تایید می کنید غار ماهی های فاقد بینایی اطلاعات حسی کمتری را دریافت می کنند. دانشمندان نیز با مطالعه این گونه ها دریافتند ماهی هایی که در تاریکی زندگی می کنند به مراتب کمتر از گونه های مشابه خود که در روشنایی به سر می برند به خواب نیاز دارند، هرچند که سطح عملکرد و فعالیت هردوی آنها یکی است.
البته دانشمندان همچنان به تحقیقات خود ادامه میدهند تا هوشیاری بدن انسان را بالا ببرند و امکانی را برایش فراهم نمایند که برای مدت بیشتری بی آنکه دچار پیامدهای فیزیکی یا شناختی شود بیدار بماند.
در مطالعه ای که در سال 2009 میلادی انجام شد، یک ژن خاص به نام hDEC2 به عنوان عامل تنظیم کننده نیاز بدن به خواب شناخته شد و دانشمندان اعلام کردند در صورتی که این ژن را دستکاری نمایند، نیاز به خواب در انسان به کلی از بین می رود.
جمع دیگری از محققان نیز به دنبال روش های مصنوعی برای بیدار نگه داشتن انسان هستند. در سال 2002 میلادی، پژوهشگران دانشگاه کلمبیا متدی تحت عنوان تحریک مغناطیسی کرانیال را کشف کردند که سیگنال های الکتریکی را برای مغز ارسال می کند تا فرد بی نیاز از خواب بیدار بماند. البته اضافه نماییم که این فرایند همچنان در مراحل تست و تجربه قرار دارد.
