بازگشت بارداری بعد از پیشگیری

روش‌‌‌های متنوعی جهت پیشگیری از بارداری وجود دارند که در زمینه پیشگیری از بارداری موفق بوده و پس از قطع آنها اغلب زوجین به خودی خود باردار می‌‌‌شوند.

فرزانه درویشی؛ کارشناس ارشد مامایی، عضو انجمن علمی مامایی ایران

تحقیقات علمی نشان داده‌‌‌اند 85-80 درصد از زوجین در صورت عدم استفاده از روش‌‌‌های پیشگیری از بارداری در عرض یک سال باردار می‌‌‌شوند.

در ادامه مقاله نگاهی اجمالی به برخی از این روش‌‌‌ها خواهیم انداخت.

آی یو دی

آی یو دی‌‌‌ها پرکاربردترین روش‌‌‌های پیشگیری از بارداری در سطح جهان محسوب می‌‌‌شوند و نسبت به سایر روش‌‌‌ها در بازه زمانی طولانی‌‌‌تری از بارداری جلوگیری می‌‌‌کنند.

میزان تأثیرگذاری این روش گاهاً با روش‌‌‌ عقیم‌سازی لوله‌‌‌ای برابری می‌‌‌کند.

یکی از منافع آی یو دی‌‌‌ها که موجب پرطرفدار شدن آن در زنان جوان شده است، قابلیت بازگشت زودهنگام توانایی باروری پس از خارج‌‌‌سازی آن است؛ به گونه‌‌‌ای که اغلب زوجین در فاصله کوتاهی پس از خارج کردن آن می‌‌‌توانند باردار شوند.

زمان جایگذاری آی یو دی‌‌‌ها در ایام خونریزی قاعدگی می‌‌‌باشد، زیرا در این زمان دهانه رحم باز و جایگذاری این وسیله آسان‌تر است و از طرفی اگر جایگذاری در این ایام صورت گیرد، نیاز به روش پشتیبان مانند کاندوم در روزهای اول نمی‌‌‌باشد.

قرص‌‌‌های ترکیبی پیشگیری از بارداری

یکی دیگر از روش‌‌‌های مؤثر و پرطرفدار پیشگیری از بارداری، قرص‌‌‌های ترکیبی (حاوی استروژن و پروژسترون) مانند قرص ال- دی هستند که با نام‌‌‌های تجاری مختلفی در بازار موجود می‌‌‌باشند.

اثربخشی این قرص‌‌‌ها در صورت مصرف صحیح و به موقع، 98 درصد می‌‌‌باشد. از جمله منافع مصرف این قرص‌‌‌ها برگشت سریع قابلیت بارداری پس از قطع مصرف آن است.

این ترکیبات به دلیل اینکه تهاجمی نبوده و استفاده از آن نیاز به مهارت خاصی ندارد و همچنین به علت محدود بودن عوارض جانبی نسبت به سایر روش‌‌‌ها در زوجین جوان توصیه می‌‌‌شود.

نکته مهم قابل ذکر این است که در افرادی که به تازگی از این ترکیبات استفاده کرده‌‌‌اند در دو هفته اول مصرف قرص‌‌‌ها به دلیل اینکه میزان هورمون‌‌‌ها به سطح خونی قابل قبولی نرسیده است، شانس بارداری وجود دارد؛ بنابراین در دو هفته اول ماه اول مصرف این قرص‌ها استفاده از یک روش پشتیبان مانند کاندوم توصیه می‌‌‌شود.

آمپول‌‌‌های پروژسترونی

آمپول‌‌‌های پروژسترونی با نام دپو مدروکسی پروژسترون استات با دوز 150 میلی‌‌‌گرم هر سه ماه یکبار تزریق می‌‌‌شود و در زمینه پیشگیری از بارداری از کارایی بالایی برخوردار هستند.

از منافع این روش می‌‌‌توان به اثربخشی طولانی این فرآورده‌‌‌ها اشاره کرد؛ بنابراین در افراد فراموشکار و یا در افرادی که به هر علت قادر به مصرف روزانه قرص‌‌‌ها نیستند، گزینه مناسبی است اما یکی از آثار جانبی تزریق این آمپول‌‌‌ها تأخیر در برگشت قاعدگی است که این عارضه در 50 درصد موارد پس از یک سال و در 80 درصد موارد پس از 5 سال تزریق دیده می‌‌‌شود؛ بنابراین این روش در زوجین جوان به ویژه افرادی که در آینده نزدیک قصد بارداری دارند، توصیه نمی‌‌‌شود.

کاندوم‌‌‌ها

میزان موفقیت کاندوم‌ها در زمینه پیشگیری از بارداری به طریقه کاربرد آن بستگی دارد و همچنین بازگشت قابلیت باروری بلافاصله پس از خارج کردن آن امکان پذیر است.

کاندوم‌ها در بین روش‌های پیشگیری از بارداری با احتمال بیشتری از بیماری‌های منتقله از طریق جنسی مانند ایدز، هپاتیت، زگیل‌‌‌ها و زخم‌های تناسلی پیشگیری می‌‌‌کنند؛ بنابراین در میان زوجینی که رابطه جنسی مکرر دارند و یا یکی از زوجین مبتلا به این بیماری است توصیه می‌‌‌شود.

بستن لوله‌‌‌های رحم (عقیم سازی لوله‌ای)

بستن لوله‌‌‌های رحم یکی از موثرترین روش‌های دائمی پیشگیری از بارداری است که نسبت به سایر روش‌ها با میزان شکست کمتری همراه است.

عقیم سازی لوله‌ای در میان زوجین جوان توصیه نمی‌‌‌شود، زیرا این روش تقریباً به طور دائم از بارداری پیشگیری می‌‌‌کند و اصلاح این عمل و بازگشت قابلیت باروری در زنانی که به دلائلی از جمله مرگ فرزند یا ازدواج مجدد تمایل به بارداری دارند دشوار و هزینه‌بردار است و می تواند با عوارضی همچون بارداری خارج از رحم همراه باشد.