زمستان سرد بازارِ شب یلدا

به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از ایرنا، خانواده های ایرانی از هزاران سال قبل در شب یلدا که طولانی ترین شب سال است دور هم جمع می شدند و خود را برای فصل زمستان آماده می کردند. داستان خوانی، شعر خوانی مخصوصا فال حافظ گرفتن از سرگرمی های این شب به یادماندنی است که با خوردن خوراکی های همچون آجیل، انواع میوه و شیرینی سپری می شود.
در فرهنگ کهن ایرانی استفاده از خوراکی هایی همچون هندوانه یا انار در این شب مانند اجزای سفره هفت سین در نوروز فلسفه خاص خود را دارد اما این روزها گرانی همه این معادلات و فلسفه ها را بر هم زده است.
چندین سال است که در آستانه شب یلدا بازار با جزر و مد قیمت ها مواجه و گرانی چاشنی طولانی ترین شب سال می شود اما امسال اوضاع بازار با سال های گذشته متفاوت بود.‌
امسال گرانی و بالارفتن قیمت ها منتظر شب یلدا یا دیگر مناسبت ها نماند چرا که افزایش نرخ دلار و طلا و کاهش ارزش پول داخلی بازاری پرنوسان را پیش روی تولیدکنندگان و مصرف کنندگان قرار داد که قدرت پیش بینی و تحلیل را از هر دو طرف گرفت به طوری که اکنون با پایین آمدن نرخ دلار و طلا هنوز هم مصرف کنندگان بلاتکلیف هستند و در آستانه شب یلدا بار گرانی بر دوش آنان سنگینی می کند.

**شب یلدا در فضای مجازی رنگین تر است
یکی از شهروندان زاهدانی  اظهار داشت: در آستانه یلدا، بسیاری از افراد در شبکه های مجازی برآنند تا اولین کسی باشند که این شب را تبریک می گویند. پیام های مختلف در قالب لطیفه و یا متن رسمی در گروه ها و کانال ها دست به دست می شود تا هر کس به اندازه خود در این جشن آیینی ایرانیان سهیم باشد.
محمد میری افزود: هر چه این شادی و شعف در استیکرها و پیام های فضای مجازی داغ و پرهیجان است اما رنگ و بوی آن در دنیای واقعی کمرنگ تر از گذشته جلوه می کند. چرا که مشکلات اقتصادی اولویت های دیگری را پیش روی بسیاری از مردم قرار داده است. به همین دلیل با یک حساب سرانگشتی، از خرید بسیاری اقلام ویژه شب یلدا صرف نظر می شود.

**گرانی آداب و رسوم را به حاشیه برده است
یک خانم میانسال نیز با اشاره به افزایش قیمت ها اظهار داشت: چه می شود کرد، یک شب است و به بهانه آن اعضای خانواده می خواهند دور هم جمع شوند. هر چه قدر هم که بخواهیم صرفه جویی و با کم ترین هزینه این دورهمی ها را برگزار کنیم باز هم دست کم باید 400 تا 500 هزار تومان خرج کرد که این مبلغ با توجه به حقوق بازنشستگی مبلغ زیادی است.
مهین ناصری افزود: در گذشته که اوضاع بهتر بود این گونه مراسم نیز بهتر برگزار می شد. پسر من چند ماه قبل ازدواج کرده است و در دوران عقد به سر می برد. براساس آداب و رسوم گذشته خانواده داماد باید در شب یلدا انواع خوراکی های مرسوم را با تزئینی خاص به همراه هدیه به خانه عروس ببرند اما چون توان انجام این کار را نداریم، فرزندم و همسرش قرار گذاشته اند اولین شب یلدای زندگی خود را دو نفره در پارک برگزار کنند تا متحمل هزینه های اضافی برای خانواده ها نشوند.

**خرید آجیل به یک دهم و تولید آن به یک پنجم کاهش یافت
نائب رئیس اتحادیه قنادان و آجیل فروشان نیز از افزایش 100 درصدی قیمت آجیل خبر داد و گفت: عواملی همچون خشکسالی و صادرات بر گرانی انواع آجیل مخصوصا پسته اثر گذاشته است به طوری که اگر سال گذشته پسته کیلویی 60 هزار تومان فروخته می شد امسال قیمت آن به 200 هزار تومان رسیده است.
محمد حسین صباغ افزود: میزان تولید پسته در کشور به دلیل خشکسالی و سرمازدگی به یک پنجم تولید سال گذشته کاهش یافته است.
وی ادامه داد: از طرفی کاهش ارزش پول داخلی و افزایش قیمت دلار زمینه صادرات این محصول و دیگر انواع آجیل را بیش از گذشته فراهم کرده است.
صباغ تصریح کرد: کاهش تولید از یک طرف و افزایش صادرات از سوی دیگر سبب شده تا در کشور با کمبود آجیل و در نتیجه افزایش قیمت مواجه شویم.
نائب رئیس اتحادیه قنادان و آجیل فروشان ادامه داد: در این شرایط قدرت خرید مردم به شدت کم شده به طوری که مصرف آن ها به یک دهم سال های گذشته کاهش یافته است.

** اوضاع بازار میوه بهتر است
رئیس اتحادیه میوه و تره بار فروشان از رونق نسبی بازار میوه در شب یلدا خبر داد و گفت: خوشبختانه در بازار میوه استان هیچ کمبودی وجود ندارد و در میوه ای مانند هندوانه شاهد فراوانی هستیم.
سید جلال طباطبایی با بیان اینکه میوه ها مانند دیگر اقلام در سال جاری با افزایش قیمت مواجه بوده است، افزود: با این وجود کف و سقف قیمت میوه ها به گونه ای است که همه اقشار جامعه می توانند متناسب با توان خود آن را خریداری کنند. 
وی ادامه داد: به طور مثال انار در میدان بار از کیلویی 2 تا 6 هزار تومان موجود است که به همین تناسب با 25 درصد سود خرده فروشی به دست مصرف کننده می رسد.
طباطبایی درباره نرخ گذاری قیمت انواع میوه و تره بار اظهار داشت: از آنجایی که میوه سیستان و بلوچستان از دیگر نقاط کشور تامین می شود ابتدا نرخ میوه در مراکز بار کشور را بررسی می کنیم و بعد از آن از شهرهایی مانند اصفهان و یزد نرخ را جویا می شویم و با وجود هزینه های بالای حمل و نقل به سیستان و بلوچستان نرخی پایین تر و یا همتراز با این شهرها برای میوه تعیین می کنیم.
وی در زمینه تخلف فروشندگان از نرخنامه مصوب گفت: در عمده فروشی در حال حاضر گران فروشی اتفاق نمی افتد چرا که عرضه دو برابر تقاضاست و عمده فروشان در رقابت با یکدیگر برای فروش محصولات نمی توانند نرخ را افزایش دهند.
رئیس اتحادیه میوه و تره بار فروشان ادامه داد: در خرده فروشی هم مانند هر صنف دیگری ممکن است برخی تخلف کنند که وظیفه شناسایی و برخورد با این افراد برعهده بازرسان سازمان صنعت و معدن است.

**سیاست های غلط در صادرات و واردات به مردم فشار می آورد
رئیس انجمن حمایت از حقوق مصرف کنندگان سازمان صنعت، معدن و تجارت نیز اظهار داشت: با توجه به قیمت های موجود در بازار سطح درآمد مردم پایین است و توان خرید آنان کاهش یافته است.
قاسمی ادامه داد: این افزایش قیمت ها مخصوصا در آجیل ناشی از صادرات و کمبود این اقلام در داخل کشور است.
وی افزود: وزارت صمت و سازمان جهاد کشاورزی باید سعی کنند صادرات و واردات کالا را کارشناسی شده انجام دهند تا هر کدام به اندازه ای باشد که به اقتصاد ضربه نزند و به مردم فشار وارد نکند.
قاسمی تصریح کرد: وقتی با کمبود کالایی در کشور مواجه هستیم نباید برای صادرات آن به خارج از کشور مجوز صادر شود.
وی با بیان اینکه در تابستان امسال صادرات گوجه سبب کمبود این محصول در کشور و افزایش هزینه های تولید رب گوجه شد، خاطر نشان کرد: در عین سودآوری صادرات با توجه به افزایش قیمت دلار، با کمبود کالا در کشور قیمت ها افزایش می یابد و چیزی جز ضرر عاید مصرف کننده داخلی نمی‌شود.
رئیس انجمن حمایت از حقوق مصرف کنندگان ادامه داد: این سیاست های غلط در صادرات و واردات که شاید در شرایط فعلی برای در نظر گرفتن منفعت تولیدکنندگان اتخاذ شده است چون بدون مشورت گرفتن از انجمن حقوق مصرف کنندگان اعمال می شود نتیجه ای جز گرانی در داخل و کم شدن قدرت مصرف کننده در پی ندارد.
در این شرایط اقتصادی که سود بخشی از جامعه ضرر بخشی دیگر را در پی دارد مردم راهی جز صرفه جویی و کوچکتر کردن سبد مصرف ندارند و باید شب های یلدای خود را مطابق با این شرایط برگزار کنند.
طرح نظارت بر بازار شب یلدا نیز در راستای جلوگیری از تخلفات احتمالی و گران فروشی از دو روز گذشته در سیستان و بلوچستان آغاز شده است که معاون بازرسی سازمان صنعت،معدن و تجارت این استان  ارائه گزارش را به بعد از اتمام این طرح یعنی روز شنبه آینده موکول کرد.