به گزارش ایسنا، چنین فرهنگ‌هایی به جهت یکپارچگی که به صورت درون زا در خود دارند از اصالت و پایداری مستقل و بدون وابستگی، برخوردار هستند. یکی از این فرهنگ‌های غنی و مستقل که دارای اصالت و تاریخی چند هزار ساله است فرهنگ مردمان کرد است؛ فرهنگ کردها از غنایی نشات می‌گیرد که تنها بخشی از این فرهنگ، سرشار از مجموعه آیتم‌ها و برنامه‌های هنری منحصر به فرد بوده که گذشت زمان عیار آن را بالا برده است.
فرهنگ ریشه‌ای کردها ستاره‌ای درخشان و روشن است که در آسمان جهانی فرهنگ و هنر نور افشانی می‌کند؛ این فرهنگ ناب علاوه بر زبان شاخص، پوشش زنده و پویای مردمانش که نشان از قدمت تاریخی کردهاست؛ با داشتن هنرهایی چون موسیقی، رقص کردی، دف نوازی، صنایع دستی و ..... اینک در جهان فرهنگ، هنرنمایی می‌کند. کردها همواره در طول تاریخ، مردمانی غیور، دلیر، شجاع، مهمان نواز و خونگرم بوده‌اند و این ویژگی‌های ذاتی، اعتبار و کارایی فرهنگ متمدن آنان را فزونی بخشیده است.
واکاوی پیرامون اصالت یک فرهنگ متمدن
هرگاه انسان بخواهد فرهنگ و ادب یک ملت و صاحبان آن فرهنگ را خوب بشناسد باید به موارد زیر اهمیت دهد: مطالعه آثار کلاسیک دینی و مذهبی آن فرهنگ، مطالعه داستان و قصه‌های فولکلور آن فرهنگ، مطالعه آثار تحقیقی و پژوهشی که در خصوص فرهنگ و ادب آن ملت نوشته شده است و تنها در این‌صورت است که تاریخ یک فرهنگ برای آن جامعه هویدا می‌گردد.
روشن است که پیشرفت و توسعه فرهنگی، یکی از شاخص‌های بارز و اصلی در خودباوری هر جامعه‌ای است. توسعه فرهنگی در قالب اهمیت دادن به ارزش‌های بومی، محلی و ملی، باید بتواند از طریق معرفی فرهنگ اصیل، به مطالبات و نیازهای فردی جامعه خود پاسخ دهد.
یکی از اصلی‌ترین راهکارها در مسیر توسعه گفتمان فرهنگی، نگاه ویژه و بررسی و تحقیق میدانی یک فرهنگ اصیل در سطح یک جامعه، به عنوان الگوی پایدار توسعه فرهنگی آن جامعه است.
شناختنامه فرهنگ کردها
یکی از فرهنگ‌هایی که در ایران خاص و نمونه، یکه‌تازی و آقایی می‌کند فرهنگ مردمان کرد است که هیچ ایرانی‌ای نیست که دوستدار این فرهنگ اصیل نباشد تا آنجاییکه ایرانی‌ها، کردستان را سرزمین فرهنگ و هنر می‌دانند. کردها ، میراث دار و وارث فرهنگی درخشان و ریشه‌ای هستند که عموم پژوهشگران فرهنگی کشور می‌توانند با مطالعه‌ی کتاب‌های حوزه تاریخ و فرهنگ کردستان، به نقش برجسته این فرهنگ ویژه در خاص بودن، تاریخ و تمدن اصیل ایران پی ببرند.
بدون شک فرهنگ متمدن کردها، یکی از قطب‌های اصلی فرهنگ ایران است؛ زیرا اگر آیتم‌های فرهنگی آن آنالیز شود از دست تمام پژوهشگران فرهنگی نمره قبولی خواهد گرفت. هر چند ضروری است بدانیم کردها در طول تاریخ چند هزار ساله خود، نشان داده‌اند که نگهبان شایسته سنت‌های اصیل و دوستدار ایران و فرهنگ ایرانی‌اند.
فرهنگ کردها با قدمت درخشانی که در خود دارد سینه به سینه و نسل به نسل با وجود عواملی چون جنگ و تغییر حکومت‌ها در ایران، به آیندگان منتقل شده و هیچگاه خرده فرهنگ‌های بیرونی و غربی نتوانسته است موجودیت و حیات آن را تهدید کند و علاوه بر تاثیرناپذیری از هیچ قومی، توانسته است بر بسیاری از فرهنگ‌های دیگر در ایران، اثر بگذارد.
آنچه که باعث شده فرهنگ کردها، در ایران متمایز باشد ویژگی‌هایی درون‌زا است که در وجود این فرهنگ اصیل نهادینه شده و به صورت اختصار به مهم‌ترین این موارد اشاره می‌شود.
زبان
زبان کردی یکی از زبان‌های زنده و پویا در جهان است که از جایگاه ویژه‌ای از منظر زبان شناسان برخوردار است و دارای گویش‌های مختلف است.
شعر
شالوده بخش زایشی هر زبانی تخیلات، آرمان‌ها، عواطف و احساساتی است که در بخش ادبیات آن زبان مورد بحث قرار می‌گیرد و یکی از عمده‌ترین اصول ادبیات ملت‌ها، این است که نو گرا باشد و در هر عصری با نگاهی تازه به سوی آینده در حرکت باشد.
شعر کُردی دارای سابقه و قدمت و اعتبار ارزشمندی است و هیچگاه از احساس، عاطفه، روح و معنویت، عرفان و زیبایی دور نبوده است؛ برای نمونه و به صورت خاص و ویژه، شاعران معاصر ادبیات کردی در شعرهایشان با درون مایه‌های انسانی و عاشقانه، همواره به بیان احساسات بشری و برابرطلبی جامعه اهتمام ورزیده و ضمن بیان مطالبات مردم کُرد که حق گویی و برابری و عشق و نفی خشونت بوده، دفاع از مظلومان جهان و مقابله با زورگویان را هم مورد توجه جدی قرار داده‌اند در تاریخ ادبیات کردی شاعران زیادی وجود دارند که هر کدام سبک خاصی را در این عرصه از خود به جا گذاشته‌اند و آثارشان گویای این ادعاست؛ اما شاعرانی مانند «وفایی»، «مه حوی »، «نالی» «شیرکو بیکس»« هه ژار»، «هیمن» و ... از آن دسته شاعرانی هستند که هیچگاه به بوته فراموشی سپرده نخواهند شد و در تاریخ ادبیات کردی به نیکی از آنها یاد می‌شود.
لباس و پوشش
یکی از گنج‌های جذاب، که فرهنگ کردستان را مانند گل‌های لاله و داوودی، رنگین و زیبا نشان می‌دهد پوشش مردمان کرد و لباس کردی است، از روی پوشش مردمان کرد، می‌توان فرهنگ و ریشه تاریخی آنان را باور کرد؛ کردها با لباسشان، معرف فرهنگ قدمت دار خود در نزد جهانیان هستند.
بدون شک؛ لباس کردی، شناسنامه فرهنگ کردها است و دارای ویژگی‌هایی مانند تطابق با موازین شرعی و اسلامی ، آراستگی و زیبایی ظاهری، ریشه دار بودن، تناسب و همگونی با دیگر هنرهای فرهنگ کردها و تنوع در رنگ و طراحی است. لازم به ذکر است که تکامل لباس کردی کاملاً مناسب با وضعیت اقلیمی مناطق کردنشین بوده و نوع نگرش آمیخته با احترام مردم به پوشش خود، باعث حفظ و ماندگاری آن شده است.
موسیقی
موسیقی کردی در میان مردم کردستان ، دارای یک پیوند ناگسستنی با زندگی روزمره آنان است. بخشی از موسیقی فولکلور کردی مربوط به داستان‌ها می‌شود و ترانه‌ها، به دو بخش قهرمانی و دلدادگی قابل تقسیم هستند.
در ترانه‌های قهرمانی، به دلاوری‌ها و مبارزه طلبی‌های یک قهرمان پرداخته می‌شود و در ترانه‌های دلدادگی، جنبه‌های رمانتیک و عاشقانه بین دو شخص بیان می‌شود. این شیوایی در ترانه‌ها سبب جذابیت موسیقی کردی شده است به گونه‌ای که کسانی که کرد زبان نیستند به پویایی و دلنشین بودن ترانه‌های کردی اعتراف کرده‌اند .
رقص کردی ( هه لپرکی)
هه لپرکی جلوه‌ای از فرهنگ ناب کردستان است. در میان ده‌ها خصلت فرهنگی کردستان، یکی از جلوه‌های ناب در فرهنگ کردها، رقص کردی (هه لپه رکی) است که اگر همراه با موسیقی مخصوص آن به نمایش درآید، نه تنها ایرانیان بلکه همه جهانیان را به تعظیم در مقابل این هنر یگانه و بی بدیل وا می دارد. رقص کردی یکی از ریشه‌دارترین و کهن‌ترین رقص‌ها است و به دلیل شرایط خاص تاریخی، رقص کردی در واقع یک رقص رزمی است؛ که دارای شکوه و اقتداری خاص بوده و نماد یکپارچگی، وحدت و برادری مردمان غیور کرد در تمامی ادوار بوده است.
در میان مردم کردستان رقص کردی از اهمیت ویژه‌ای، در میان خانواده‌ها برخوردار است. به صورتی که در شادی‌هایشان از آن بهره می‌جویند و در تمام مراسمات ازدواج مرسوم و جزیی ریشه‌ای، از آیین روز عروسی است.
جاذبه‌های گردشگری
وجود جاذبه‌های گردشکری جذاب، تاریخی و قدمت دار، در شهرهای مناطق کردنشین، از اصالت ریشه‌ای کردها سخن می‌گوید؛ کردستان سرزمینی است که آبیدر آن نماد بلندای هنر کردها، غار کرفتو عظمت قوم کرد، زریوار خروشان نماد صافی و پاکی مردمانش، اورامان شکوه فرهنگ کردستان، آربابا عروس کوهایش، چهل چشمه زلالی و صفای نامش، قلعه‌های زیویه و قمچقای همگام با تاریخش، قرآن نگل نماد ارادت و اعتقاد مردمانش به دین اسلام و پالنگان معرف زیبایی روستاهایش است. به همین منوال، ضرورت معرفی پدیده‌های تاریخی و طبیعی مردم کردستان، علاوه بر گسترش صنعت توریسم و پویایی اقتصادی منطقه، آیینه تمام نمای فرهنگ کردستان خواهد بود و از منظر اقتصادی، توجه به این مقوله طبیعی و خدادادی، سرمایه‌گذاری فرهنگی کردستان، به حساب می‌آید که با نگاه زیرکانه به آن، به سرمایه‌گذاری اقتصادی منجر می‌شود و در میان مدت، در کنار ترویج مطلوب فرهنگ کردها، شکوفا شدن صنعت گردشگری کردستان را به ارمغان خواهد آورد.
هنرمندانی ماندگار
در پیدایش و توسعه هر فرهنگی، افراد و نوابغی وجود داشته‌اند که مانند خورشید مظهر و نماد روشنایی آن فرهنگ بوده‌اند. در فرهنگ کردها نیز در طول تاریخ، نوابغ و خدایانی وجود داشته‌اند که مانند ستاره در آسمان فرهنگ آنان نورافشانی کرده‌اند؛ سرزمین کردها، زادگاه علم و حکمت و هنر است؛ جایی است که در آن پنجره‌ها رو به تجلی باز است، جایگاه عارفان، شاعران، نویسندگان و اندیشمندانی که آینه‌زار تجلی زیبایی بوده‌اند؛ آنان به فرهنگ کردها شخصیت و اعتبار بخشیده‌اند و سرزمین کردستان را سرزمین اصالت و فرهنگ کرده‌اند؛ بی‌شک آنان نمادهای تاریخی و فرهنگی کردها هستند که همواره یاد و نامشان در دل این فرهنگ اصیل تا ابد جاودانه می‌ماند.
علی حیدرآقایی نویسنده، پژوهشگر فرهنگی
