هرگاه دیدید کودکی اصطلاحا از دیوار راست بالا میرود و ثانیهای برای نشستن و بیسر و صدا بودن آرام و قرار ندارد، یقین بدانید آن کودک یکی از علائم اختلال بیشفعالی - بیدقتی را دارد.
به گزارش به نقل از جام جم آنلاین، او کودکی سختی را گذرانده بود و دوست داشت فرزندش از شادیهای کودکانه خود نهایت لذت را ببرد تا در بزرگسالی، حسرتی برایش باقی نماند. اما شیطنتهای پسربچه آزاردهنده بود. به مرور حضور در مهمانیها و محافل عمومی کمرنگ شد تا کودک و اطرافیان کمتر یکدیگر را بیازارند.هفت سال طول کشید تا با کمک معلم مدرسه دریابد، کودکش حتی در سر کلاس و برای یادگرفتن الفبا آرام و قرار ندارد و بیدقت است. مستأصل و بیقرار بود. سرانجام راه چاره را نزد روانشناس کودک و نوجوان پیدا کرد و تازه مطلع شد فرزندش با اختلالی به نام «بیشفعالی-بیدقتی» مواجه است. روزهای پرتلاشی برای درمان فرزندش در پیش داشت. کتاب «صد پرسش و پاسخ درباره کودکان بیشفعال» از جمله منابعی است که میتواند به والدین این کودکان کمک کند تا با آگاهی و شناخت بیشتری با این اختلال مواجه شوند. نویسنده این کتاب دکتر اسماء عاقبتی، عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی ایران و روانشناس کودک و نوجوان است که در گفتوگو با جامجم درباره دلایل ابتلای کودکان به این بیماری و راهکارهای درمانی، نکات مهمی را مطرح کرده است.
هرگاه دیدید کودکی اصطلاحا از دیوار راست بالا میرود و ثانیهای برای نشستن و بیسر و صدا بودن آرام و قرار ندارد، یقین بدانید آن کودک یکی از علائم اختلال بیشفعالی - بیدقتی را دارد.
بیشفعالی نه پیشفعالی به سه شکل تحرک زیاد، بیدقتی، تحرک زیاد همراه با بیدقتی میتواند در کودک نمایان شود.
کارشناسان درباره مفهوم بیدقتی میگویند به تعویق انداختن مداوم انجام تکالیف مدرسه یا کارهای محوله، غلطهای املایی مکرر با وجود اطلاع کودک نسبت به املای صحیح کلمات، حواسپرتیهای متعدد در کلاس طبق گزارش معلم و تکرار موارد مذکور در اغلب موارد (نه یک یا دوبار) را میتوان بیدقتیهای ناشی از اختلال مذکور دانست.
طبق بررسیها این اختلال در 16 تا 20درصد بچهها دیده میشود. در یک کلاس 20 نفره، با احتساب ابتلای 20 درصد، حداقل چهار دانشآموز به این اختلال مبتلا هستند.
مقاومت والدین در پذیرش مشکل کودک
همه والدین انتظار دارند فرزندشان سالم پا به عرصه هستی بگذارد و سلامت زندگی کند. بر مبنای چنین توقعی، وقتی هم کودک با چنین اختلالی مواجه باشد، آن را انکار میکنند.
والدین در حالی نسبت به پذیرش و درمان اختلال بیشفعالی- بیدقتی مقاومت میکنند که به نقش ژنهای خود در بیماری فرزندشان توجهی ندارند.
75 درصد والدین مبتلا به این اختلال، ژن خود را به فرزندشان منتقل میکنند و والدین این کودکان با فرار از واقعیت خبر ندارند که چه آینده تلخی میتواند در انتظار فرزندشان باشد.
تحقیقات نشان میدهند، بیش از 40 درصد زندانیان از کودکی با این مشکل مواجه بوده و به دلیل درمان نشدن در مسیر بزهکاری قرار گرفتهاند.
همچنین ریسک ابتلا به اعتیاد، طلاق و ترک تحصیل در سنین بالا از دیگر تبعات درمان نشدن این کودکان است .
سؤال قابل تعمق کارشناسان از والدین این است که اگر فرزندشان به بیماری دیابت مبتلا شود، باز هم در برابر درمان کودک مقاومت میکنند که نسبت به درمان این اختلال ژنتیک امتناع میورزند؟
علائم بیشفعالی در دوران نوزادی
به تأکید کارشناسان، بهترین زمان درمان بیشفعالی، سنین کودکی است. در صورت مشاهده اختلال در تغذیه، خواب و دشواری در خلق و خوی کودک، پریشانیها و آشفتگیهای بیمورد و ناگهانی در نوزاد، حتما به متخصص اطفال مراجعه و راهکارهای لازم را دریافت کنید.در موارد متعدد، والدین متوجه علائم مذکور نمیشوند و مشکل کودک در سنین مدرسه و بزرگسالی آشکار میشود.
تخریب خودپنداره کودک نسبت به خود، احساس ناتوانی در مقایسه با همسالان و کاهش اعتماد به نفس از دیگر تبعات منفی درمان دیرهنگام اختلال بیشفعالی - بیتوجهی قبل از 12 سالگی است که ترمیم و درمان این آسیبهای روانی بسیار سخت و زمانبر است.
پرهیز از درمانهای اشتباه
اختلال بیشفعالی - بیدقتی چون منشا ژنتیک دارد، درمان قطعی ندارد، اما قابل کنترل است. تحقیقات نشان میدهند در حال حاضر بهترین راه کنترل این اختلال، آموزشهای روانشناسی و استفاده از داروست، اما تبلیغات موجود باعث میشود برخی از والدین به اشتباه از روشهای پرهزینهای همچون نوروفیدبک، بیوفیدبک، حجامت، طب سنتی، مصرف غذاهای خاص یا داروهای خاص، ماساژ و انجام بازیها استفاده کنند. با این امید که اختلال مذکور برای همیشه از زندگی فرزندشان بیرون برود، اما این روشها تاکنون چندان موثر نبوده و تحقیقات درباره تاثیر آنها به اثبات نرسیده است.