فرادید؛ موزهای جدید به نام "موزه جاسوسی
کا گ. ب" در لندن افتتاح شده است. در این موزه تجهیزاتی به نمایش درآمده که داستان طلوع آژانس جاسوسی شوروی سابق را روایت میکند.
«تا حالا چیزی در مورد "چتر بلغاری" شنیدهاید؟» این سوالی است که "آگن اوربایت" وقتی یک چتر آبی را از پشت محفظه نشان میدهد، از تماشاگران میپرسد؛ چتری که از بالای آن یک سوزن مخوف بیرون میزند.
او میگوید: «این یک "چتر-اسلحه" است. وقتی دکمه چتر را فشار دهید یک سوزن بیرون میزند. پس از فشار دادن دکمه سوزن بیرون میپرد و مقداری سم "رایسین" شلیک میکند. این ماده هنوز هم کشندهترین سم جهان است. پس باید خوشحال باشیم که حالا دیگر این چتر یک اسلحه واقعی نیست!»
این اسلحه وقتی مشهور شد که از آن برای کشتن نویسنده منتقد بلغازی "روی پل واترلو" در سال 1978 استفاده شد. با اینکه این قتل ده سال پس از فرار او از دست حکومت
شوروی صورت گرفت، اما خیلیها معتقدند کا گ. ب. در این جنایت دست داشته است.
خانم اوربایت، 29 ساله در مقابل دیواری از موزه جاسوسی کا گ. ب. واقع در نیویورک ایستاده است. این دیوار مربوط به انباری است که به گفته خانم اوربایت داستانی مخوف را روایت میکند؛ داستان سابقه "کمیته ملی امنیت" شوروی (کا گ. ب. مخفف Komitet Gosudarstvennoy Bezopasnosti یا سازمان جاسوسی و پلیس مخفی اتحاد جماهیر شوروی است).
این موزه در زمانهای افتتاح شده که سرویسهای جاسوسی روسیه در دل فرهنگ و رویدادهای جاری دنیا جا خوش کردهاند.
خانم اوربایت سریال "
آمریکاییها" را به عنوان یک پدیده فرهنگی مثال میزند. این سریال در مورد زوجی است که در واشنگتن برای شوروی جاسوسی میکنند. امسال "آمریکاییها"جایزه گلدن گلوب را برای بهترین سریال تلوزیونی دریافت کرد(یک سریال محبوب تلوزیونی دیگر به نام "
میهن" هم به داستان جاسوسان آمریکایی در عراق میپردازد).
همچنین در خبری که به تازگی منتشر شد "ماریا بوتینا" یک زن 30 ساله روسی به اتهام فعالیت به عنوان یک جاسوس خارجی، گناهکار شناخته شد. این داستان آنقدر شبیه سریال آمریکاییها بود که انگار مو به مو از آن اقتباس شده است. ماریا بوتینا اقرار کرد مقامات روس پشت این مساله بودهاند.
همچنین ماه گذشته یک جاسوس سابق روسی به وسیله یک عامل اعصاب کشنده در "سالیسبری" مسموم شد. این مساله واکنشهای شدید جهانی را به همراه داشت. ترزا می، نخست وزیر بریتانیا گفت به احتمال زیاد روسیه پشت این ماجرا بوده است.
از طرفی آرشیو جدیدی که به تازگی از کا گ. ب. منتشر شده، نام 4141 لتونیایی را که ممکن است جاسوس مخفی شوروی سابق بوده باشند، افشا میکند.
همه اینها را گفتیم، اما خانم اورابیت این موزه جدید را "غیر سیاسی" میداند. خانم اوربایت که همراه پدر 55 سالهاش این موزه را راه انداختهاند، میگوید: «این موزه تاریخی و درباره پیشرفتهای تکنولوژیکی است، نمیتوان واقعیتهای تاریخی را نادیده گرفت»
خانم اوربایت و پدرش
آقای اوربایت میگوید: "موزه جاسوسی" بالاترین ثروت زندگی اوست. او این موزه را در طول سه دهه از زندگی اش جمعآوری کرده است.
آقای اوربیات اول به اشیای باقی مانده از
جنگ جهانی دوم علاقهمند شد. اما وقتی یک دستگاه شنود متعلق به هیتلر را پیدا کرد، شیفته تجهیزات جاسوسی شد.
این پدر و دختر از لتونی آمدهاند. آنها در سال 2014 در همان کشور هم یک موزه به نام "بانکر اتمی" تاسیس کردند که واقعا در یک پناهگاه اتمی دایر شده بود! به قول خانم اوربایت، پدرش یک "عشقِ کلکسیون" است.
آنها نیمی از اشیای موزه قبلی: شامل تجهیزات اصل و کپی را با خود به چلسی آوردهاند. بقیه اشیا موجود در "موزه جاسوسی" توسط سایر همکارانشان جمع آوری شده است.
نمای بیرونی موزه جاسوسی چلسی
موزه جاسوی یک موسسه خصوصی است و این پدر و دختر صاحب آن نیستند. صاحبان اصلی موزه دوست دارند ناشناس بمانند!
گردانندگان موزه از کنار نمایش تاکتیکهای خشن کا گ. ب. هم به راحتی نگذشتهاند. در این موزه" نمایشهای تعاملی" مانند یک مدل صندلی که برای بازجویی استفاده میشده هم به نمایش درآمده است.
خانم اوربایت میگوید. «وقتی خود مردم میخواهند پس ما هم میتوانیم برایشان نمایش دهیم»
ورود به نمایشگاه از ماکت دفتر کار یک رییس پلیس شروع میشود. مانکنی که لباس یک افسر رده بالای کا گ. ب. را به تن کرده است، پشت میز نشسته و پرچم اتحاد جماهیر شوروی پشت سر او قرار دارد.
سمت چپ صندلی مانکن، یک چراغ مطالعه برنزی قرار دارد که به گفته متصدیان موزه در ویلایی متعلق به استالین پیدا شده است. همچنین یک پوستر تبلیغاتی شوروی دیوار را پوشانده است.
یکی از قدیمیترین اشیا در فضای موزه یک جعبه تقسیم تلفن مربوط به سال 1928 است. اپراتور این دستگاه همواره در استخدام پلیس مخفی روسیه n.k.v.d بود. این سازمان (کمیساریای خلق در امور داخلی) جدِ کا گ. ب. امروزی محسوب میشود.
همچنین درهای اصلیِ زندان کا گ. ب. در قسمت پشتی موزه نمایش داده میشود. در توضیح این قسمت نوشته شده: «افرادی که از لحاظ روانشناختی به فرآیند بازجویی پاسخ نمیدادند داخل سلولهای خاصی از این زندان برده میشدند. در آنجا به آنها داروهایی داده میشد که انها را از یک آرمانگرای سیاسی به یک موجود بی تفاوت تبدیل میکرد»
بخشهای مختلفی از موزه به نمایش دقیق فعالیتهای تجاری کا گ. ب. به خصوص در زمینه فعالیتهای جاسوسی اختصاص دارد.
چند محفظه قسمتهایی از وسایل عادی را نشان میدهد که ماموران کا گ. ب. برای جاسوسی در آنها لنز و میکروفون جاسازی میکردند؛ حلقه، ساعت، قلاب کمربند، سرآستین، بشقاب و ...
البته این موزه تنها موزه جاسوسی در آمریکا نیست. اوایل سال گذشته هم موزه "شنل جاسوسان" در این کشور افتتاح شد. واشنگتن یک موزه بین المللی جاسوسی هم دارد. به زودی"موزه ملی جاسوسی" و موزه عملیات ویژه" هم در ایالت ویریجینیا افتتاح میشود.
وقتی گشت و گذار در موزه تمام میشود یک سوال در ذهن تماشاگر مینشیند: آیا گردآورندگان موزه سریال "آمریکاییها" را دیدهاند؟ همچنین بعضی از تجهیزات موزه روی یک پرده نمایش سینمایی هم نشان داده میشود که بازدیدکننده را بیشتر یاد این سریال میاندازد. خانم اوربایت هم سریال آمریکاییها را اثری خوب و دقیق توصیف میکند.
او میگوید از
ویتالی باگانوف که در فصل چهارم سریال آمریکاییها بازی کرده خواسته تا از این موزه حمایت کند.
باگانوف همچنین در سریال
خانواده سوپرانو در نقش والری روس که در یکی از مشهورترین فصلها به نام " پاین برنز" ناپدید میشود، بازی کرده است. او یک ویدیوی یک دقیقهای از طرف یک موسسه تازه تاسیس به نام "فنتستیک" ضبط کرد و به تعریف و تمجدید از این موزه پرداخت: «این موزه یک فضای واقعی و منحصر به فرد از گذشته کا گ. ب. خلق میکند»
مسئولان موزه راهنمای تور هم استخدام کردهاند. هزینه استفاده از موزه به همراه راهنما حدود 44 دلار است. اما اگر خودتان بخواهید در موزه بگردید هزینه بلیط برای بزرگسالان 25 دلار، برای دانش آموزان و افراد بالای 65 سال 20 دلار و برای کودکان زیر 6 سال رایگان است.
مسئولان موزه میخواهند، بازدیدکنندگان چیزی با ارزشتر از پولی که خرج میکنند به دست بیاورند. آقای اوربایت و دخترش دوست دارند بازدیدکنندگان را "شگفتزده" کنند.