اقتصادآنلاین- منصوره محمدی؛ آب زاینده رود پس از ماهها چشم انتظاری امروز به روی مردم شرق این استان باز شد. آب قرار است به مدت 20 روز در زاینده رود جریان یابد تا مشکل تامین آب کشاورزان شرق اصفهان را تامین کند.
آیا این اقدام تامین کننده آب در شرق اصفهان خواهد بود؟ آیا راهکارهای کوتاه مدت در جهت تامین آب کشاورزی و شرب، درمان مشکل کم آبی استان های مرکزی کشور است؟ وزارت نیرو به عنوان متولی مدیریت منابع آب در کشور، چه راهکارهای درازمدتی برای تامین آب در این استانها در نظر گرفته است؟
رهاسازی آب زاینده رود در مدت بیست روز به صورت کامل تامین کننده آب کشاورزی شرق نیست
مرادمند معاونت برنامه ریزی جهاد کشاورزی اصفهان در گفت و گو با خبرنگار اقتصادآنلاین با اشاره به اینکه این زمان بر اساس موجودی سد زاینده رود تعیین شده و در این حد پاسخگو است گفت، تامین آب کشاورزی با این رهاسازی به صورت کامل امکان پذیر نیست، اما با توجه به پیش بینی ها و ذخیره سد، کشاورزان در حد مشابه سال 95 می توانند کشت انجام دهند.
اما این راهکارهای کوتاه مدت پاسخگوی نیاز آب شرب و معیشت مردم نخواهد بود. وزارت نیرو چه راهکارهای بلند مدتی را برای جلوگیری از بروز بحران های اجتماعی و جنگ آب در استان های مرکزی در نظر گرفته است؟
خبرنگار اقتصادآنلاین تلاش کرد از روابط عمومی وزارت نیرو، درباره نحوه مدیریت منابع آب در استان اصفهان سوالاتی مطرح کند که نه تنها آب منطقه ای استان اصفهان پاسخگو نبود، بلکه وزارت نیرو نیز از دادن پاسخ اجتناب کرد و آن را به زمانی نامعلوم موکول کرد. این اولین بار نیست که مسئولین وزارت نیرو از دادن پاسخ به سوالات اقتصادآنلاین امتناع می کنند و پاسخگویی را به زمانی دیگر و یا مسئولی دیگر واگذار می کنند.
گوهری، عضو هیات علمی دانشگاه اصفهان و استاد مهندسی آب، در خصوص کافی نبودن مقدار آب رهاسازی شده در گفت و گو با اقتصادآنلاین گفت: قاعدتا این مقدار آب برای تامین آب کشاورزی شرق اصفهان کافی نخواهد بود. شاید این مقدار آب برای شروع کشت مناسب باشد، اما برای ادامه راه کافی نیست. بیست روز قاعدتا زمان بسیار اندکی است تا آب به اصفهان برسد و پس از آن به کشتزارهای شرق. این مدت شاید برای شروع کشت بد نباشد، اما برای ادامه کافی نیست.
با رهاسازی آب به دلیل خشکی بستر زاینده رود بخشی از آب ته نشین می شود
اما مساله تامین آب تنها به این جا ختم نمی شود، با توجه به خشکی بستر زاینده رود، احتمال ته نشینی آب پس از رهاسازی وجود دارد. در نتیجه حجمی از آب به درون نفوذ می کند، این امر منجر به کاهش آب جریان یافته در مسیر خواهد شد. گوهری در این خصوص به اقتصادآنلاین گفت: صد درصد این امر محتمل است و بخشی از آب قبل از اینکه به مقصد برسد به درون زمین نفوذ خواهد کرد. هرچند که نفوذ آب به درون زمین باعث تغذیه آبهای زیرزمینی خواهد شد، اما تاثیر قابل ملاحظه ای در حجم آب منتقل شده خواهد داشت، زیرا بخشی از این آب صرف نفوذ به درون زمین می شود و راندمان تامین آب در پایین دست را کاهش خواهد داد.
برنامه بلندمدتی برای مدیریت آب زاینده رود وجود ندارد
تصمیمات مدیریتی که در سطح کلان یا منطقه ای گرفته می شود، به عنوان یک مسکن موقتی خوب است، اما نیاز به راهکارهای درازمدت دارد، اما متاسفانه برنامه بلندمدتی برای مدیریت آب زاینده رود وجود ندارد. آب جریان پیدا کرد، تامین آب نیز تا حدودی صورت گرفت، اما مدیران تامین کننده آب هیچ برنامه بلندمدت دیگری ندارند.
اما این مسکن های موقت باید در راستای یک راه حل دائمی باشد که وزارت نیرو و تمامی ارگانهای دخیل در این امر به دنبال آن نیستند. یکی از معضلات به اختلال ارگان های تصمیم گیرنده درخصوص تامین آب بر می گردد، تصمیم گیری ها در حوزه منابع آب منطقه ای است در حالی که جریان آب بین حوزه ای است، باید نگاه کلان به این مساله داشت.
نگاه وزارت نیرو در مساله تامین آب مبهم و کوتاه مدت است
وزارت نیرو باید راه حل های دراز مدت را در کنار راه های کوتاه مدت مشخص کند. باید بدانیم در شرایط خشکسالی چه راه حلی داریم و در شرایط ترسالی چه اقدامی مد نظر است، اما این مساله مبهم است و اصلا مشخص نیست که مسئولان چه برنامه ای دارند.
مساله مهم نگاه جامع به مساله آب از سراب تا پایاب است. باید متخصصینی از تمامی استان های درگیر، از اصفهان و کهکیلیویه و تهران و حتی خوزستان در جلسات حضور داشته باشند، نگاه جامعی به مساله آب شود، از تجربه های بین الملل استفاده شود و راهکار ارائه شود. متاسفانه در جلسات هم اندیشی اساتید، بیشتر درون استانی عمل می شود و متخصصین استانهای مشاور حضور ندارند، اما این اقدام مناسبی نیست. این کار برعهده وزارت نیرو است که متولی شود و با رویکرد جامع تری از نظرات کارشناسی متخصصین استفاده کند و مدیریت جلسات استانی و ارائه راهکارها را به دست گیرد و بی برنامگی از جانب آنها محتمل است.
