کارشناس ارشد تغذیه؛ زیر نظر: دکتر احمد ساعدی متخصص تغذیه
تغذیه‌ی سالم برای داشتن فرزندی سالم، باید از قبل شروع بارداری آغاز شود و ادامه یابد.
رعایت این اصول و هدیه کردن بزرگترین نعمت الهی به فرزندتان کار سختی نیست و حتی با رعایت کردن اصول ساده زیر که نکات مهمی در دوران بارداری هستند، می‌توانید کمک شایانی به سلامت هر چه بیشتر فرزند خود کنید.
وزنتان را کنترل نمایید
زنانی که قبل از بارداری وضعیت تغذیه‌ای مناسبی ندارند و یا دچار کمبود وزن هستند، احتمال تولد نوزاد نارس و یا زودرس را دارند.
همچنین احتمال تولد نوزاد با وزن زیر 2500 گرم و یا حتی زیر 1500 گرم در این زنان وجود دارد.
از طرف دیگر بالا بودن وزن مادر می‌تواند باعث مشکلاتی از قبیل دیابت بارداری و فشار خون حاملگی شود و به تبع آن سلامت جنین را تحت تأثیر قرار دهد.
بنابراین رسیدن به وزن ایده آل قبل از بارداری، در سلامت نوزاد بسیار حائز اهمیت است.
تغذیه سالم در بارداری
تغذیه صحیح در تمام طول عمر و در دوران‌های مختلف زندگی، ضمانت کننده‌ی جسمی شاداب و پویا و به دور از بیماری‌های مزمن خواهد بود.
هر دوره از زندگی به تبع شرایط فیزیولوژیک بدن در آن برهه‌ی زمانی، نیازمند رعایت اصول صحیح تغذیه‌ای به جهت حفظ سلامتی کامل می‌باشد.
یکی از مهمترین و حساس‌ترین دوره‌های زندگی بانوان، دوره بارداری است که در این دوره مادر، علاوه بر حفظ سلامت خود، باید برای داشتن فرزندی سالم، توصیه‌های تغذیه‌ای خاصی را رعایت کند و از یک برنامه غذایی اصولی پیروی کند.
استرس را مهار کنید
استرس بلای دامن گیری که زمینه ساز بسیاری از بیماری‌ها می‌باشد، در دوران بارداری نیز می‌تواند مشکل آفرین باشد و حتی قبل از به دنیا آمدن نوزاد سلامتی او را تحت تأثیر قرار دهد.
استرس زیاد مادر می‌تواند در بروز مشکلات عصبی و تکامل مغز -به خصوص عملکرد حافظه- خود را نشان دهد.
همچنین استرس می‌تواند متابولیسم برخی از مواد مغذی نظیر پروتئین، آهن، روی و فولات را تحت تأثیر قرار دهد و سبب کمبود آن‌ها در بدن شود.
دریافت مناسب پروتئین و انرژی داشته باشید
با توجه به اینکه تغذیه جنین از طریق مادر صورت می‌گیرد و جنین نیز به سرعت در حال رشد و نمو و تکامل می‌باشد، لازم است که انرژی دریافتی مادر و همچنین میزان پروتیئن موجود در رژیم افزایش یابد.
دریافت محدود پروتئین و انرژی سبب ایجاد اثرات سوء بر رشد جنین می‌شود.
از طرفی افزایش مصرف پروتئین و انرژی باید اصولی و به اندازه باشد، چرا که افزایش بیش از حد آن‌ها سبب ایجاد چاقی و عوارض ناشی از آن در مادر می‌شود.
دریافت روزانه مکمل اسید فولیک، ضروری و حیاتی است
از آن جایی که نقش اسید فولیک در رشد و سلامتی جنین از ابتدای بارداری بارز است و شاید برخی از مادران در ابتدا متوجه باردار شدن خود نباشند، مصرف این مکمل باید سه ماه قبل از بارداری در مادران آغاز شود تا فرزند آن‌ها از عوارض احتمالی ناشی از کمبود آن مصون بمانند.
کمبود این ماده می‌تواند سبب سقط جنین، عقب ماندگی‌های ذهنی و آسیب‌های قلبی مادر زادی شود.
با تغذیه سالم از بیش فعالی پیشگیری نمایید
بیش فعالی از جمله مشکلاتی است که در کودکی به مرور خود را نشان می‌دهد و می‌تواند برای والدین کمی مشکل ساز باشد.
متاسفانه درمان این بیماری مصرف قرص‌هایی است که اثرات روانی دارند و می‌تواند سبب کاهش ضریب هوشی و فعالیت مغزی فرزندان شود.
امروزه دانشمندان به این نتیجه رسیده‌اند که تغذیه صحیح در دوران بارداری می‌تواند از عواملی باشد که جنین را از همان بارداری از این بیماری دور نگه دارد.
مصرف وعده‌های غذایی سالم و اجتناب از مصرف غذاهایی که شامل چربی و قند بالا می‌باشند از عوامل پیشگیری کننده می‌باشد.
همچنین مصرف غذاهای فرآوری شده نظیر سوسیس و کالباس و مواد غذایی قنادی، از دیگر عوامل افزایش دهنده خطر ابتلا به این بیماری می‌باشند.
نقش مواد معدنی در رشد و نمو جنین را جدی بگیرید
نیاز بدن به تقریباً تمام مواد معدنی و ویتامین‌ها در دوران بارداری افزایش می‌یابد.
هر یک از مواد معدنی در رشد سالم جنین و همچنین بهبود عملکرد بدن مادر نقش ویژه و مشخصی دارند.
برای مثال مطالعات نشان می‌دهند که فلوراید در رشد دندان‌ها و افزایش مقاومت به پوسیدگی نقش دارد.
کمبود ید در بدن مادر می‌تواند سبب رشد ضعیف جنین، کاهش ضریب هوشی، گواتر جنین و برخی مشکلات دیگر شود.
کمبود آهن می‌تواند سبب عدم تکامل صحیح مغزی و ضعف در حافظه و یادگیری را باعث شود.
کمبود روی نیز می‌تواند سبب تکامل ناقص سیستم ایمنی جنین، ناهنجاری‌های مادرزادی و رشد غیر طبیعی مغز شود.
علاوه بر املاح ذکر شده‌ی فوق، سایر املاح نظیر مس، سدیم، فسفر و ... نیز در تکامل نوزاد نقش مخصوص خود را دارند و باید به اندازه‌ی کافی در دوران بارداری مصرف شوند.
این نکته را نیز باید به خاطر داشت که همانطور که کمبود این مواد می‌تواند خطرناک باشد، مصرف بیش از حد آن‌ها نیز می‌تواند سبب ایجاد عوارض و مشکلات جبران ناپذیری باشد.
مادران باردار با رعایت یک برنامه غذایی اصولی و استاندارد، ضمن تأمین همه نیازهای بدن خود و حفظ سلامتی، می‌توانند موهبت سلامتی را به فرزندان خود تقدیم کنند و شاید با رعایت ریزترین و ابتدایی‌ترین نکات تغذیه‌ای، سلامت فرزند خود را از دست ندهند.
در پایان ذکر این نکته ضروری است که توصیه‌های فوق، بخشی از مسائلی است که یک مادر طی بارداری باید رعایت کند.
همانطور که قبلاً نیز گفته شود، تغذیه‌ی سالم در دوران بارداری از قبل از شروع حاملگی باید رعایت شود و حتی تا دوران بعد از شیردهی نیز ادامه یابد.
با رعایت این توصیه‌ها و پیروی از یک برنامه غذایی سالم و استاندارد، سلامتی را به خود و فرزندانتان هدیه کنید.
بیشتر بخوانید:
8 علت ضعف در بارداری
واقعیت های مهم عفونت ادراری در بارداری
تغذیه و بارداری