دکتر مصطفی نوروزی و دکتر رزا زاوشی؛ متخصصین تغذیه و رژیمدرمانی، و دانشیاران تغذیه دانشگاه علوم پزشکی قزوین
سفر کنید اما با تغذیه سالم
در تعطیلات سال نو بسیاری از خانواده ها برای گردش و تفریح در داخل یا خارج از شهرها برنامه‌ریزی می کنند.
این عمل به‌منظور تجدیدقوای روحی و جسمی همه اعضای خانواده ضروری است تا با احیاء خود و رفع خستگی های ناشی از سال قبل، خود را برای انجام فعالیت های سال آینده تجدیدقوا بنمایند.
حفظ سلامت اعضای خانواده در طول سفر ضروری است و یکی از مهم‌ترین ارکان تأمین سلامت، تغذیه سالم می باشد.
یقیناً برنامه‌ریزی و احیاناً تدارک غذا در بین راه و در مقصد جهت حفظ سلامت همه اعضاء خانواده ضروری است.
لزوم توجه به حفظ سلامت در نوروز
با توجه به آنکه در ایام تعطیلات نوروز، سرویس های خدمات بهداشتی و درمانی از حالت پایدار و عادی به حالت کشیک‌های با برنامه تبدیل‌شده و افراد نمی توانند مثل قبل از تعطیلات به پزشک موردعلاقه خود مراجعه کنند، بنابراین باید دقت نمود که بیمارشدن در این ایام علاوه بر آنکه تعطیلات کل خانواده را ضایع خواهد کرد، جهت درمان هم کمی با مشکلات روبرو خواهید شد.
توصیه هایی که در ادامه آورده‌ایم به حفظ سلامت عزیزان در طول سفرهای نوروزی کمک خواهد نمود:
1- در طول سفر صبحانه مصرف کنید تا به علت کاهش قند خون دچار بی‌حالی، کم‌تحرکی، عصبانیت و خستگی زودرس به‌ویژه در هنگام رانندگی نشوید.
2- آب های آشامیدنی در بین راه ها، پارک ها و سایر اماکن خارج از شهر ممکن است غیربهداشتی و کلر نزده باشد.
به همراه داشتن آب آشامیدنی در ظروف بسته‌بندی‌شده و بهداشتی (آب‌معدنی) از توصیه های مناسب است.
3- از مواد شاداب کننده سفر می توان از ویتامین ث نام برد که در خانواده مرکبات، کیوی و گوجه‌فرنگی فراوان است.
4- انتخاب رستوران با غذاهای سالم در هر شهر کار ساده ای نیست. در صورت امکان قبل از ورود به هر رستوران یا غذاخوری از کیفیت و سلامت غذای آن رستوران اطلاعات کسب نمایید.
5- نوع غذای سفارش داده‌شده حائز اهمیت است. سعی کنید در مسافرت از سفارش همبرگر، سالاد الویه، مغز که احتمال آلودگی آن بالاست، خودداری نمایید.
به علت احتمال عدم ضدعفونی کامل کاهو و سبزیجات از سفارش آن ها در غذاخوری ها و رستوران ها صرف‌نظر نمایید. قبل از تحویل ساندویچ از آن ها بخواهید که در آن از گذراندن کاهو و سبزی خودداری کنند.
6- اگر در هتل اقامت دارید، معمولاً رستوران آن ها سعی در ارائه غذای سالم برای مهمانان خوددارند. بااین‌وجود در آنجا هم از سفارش سالاد خودداری کنید.
7- از مصرف پیاز خام آغشته به سبزی های خردشده و سبزیجات خام که جهت تزئین غذا در کنار آن می‌گذارند و یا هر سبزی که به‌صورت خام در رنگ های مختلف در کنارغذاها عرضه می کنند، خودداری نمایید.
8- چون میزان مصرف کاهو و سبزیجات در ایام تعطیلات بالا است، ضدعفونی بهداشتی آن فراموش نشود که شامل 5 دقیقه فروبردن آن در سطل آب حاوی چند قطره مایع ظرف‌شویی به‌منظور انگل زدایی، سپس آبکشی و بعد فروبردن در داخل سطل پرکلرین به مدت 10 دقیقه به جهت میکروب‌زدایی و سپس آبکشی است.
اگر نمی توانید و امکانات ضدعفونی کردن آن ها در طول سفر فراهم نیست، از مصرف آن ها صرف‌نظر نمایید.
9- قسمت اعظم مسمومیت های غذایی (دل‌پیچه، سوءهاضمه، اسهال از عوارض آن است) ناشی از انتقال دو میکـروب اشرشیاکولی و استافیلوکوک است که از دست آلوده به آب و غذا منتقل می‌شود.
به‌منظور پرهیز از بیماری می‌بایست همه اعضای خانواده قبل از صرف غذا در طول سفر و یا پس از دفع مدفوع، 2 بار و هر بار حدود 15 ثانیه دست خود را با صابون مایع و یا صابون بشویند.
به علت عدم وجود صابون در همه اماکن و سرویس های بهداشتی بین راه توصیه می شود از صابون های مایع تیوبی قبل از مسافرت تهیه و به همراه داشته باشید.
از مصرف کنسروهای ضربه خورده، زنگ‌زده و سوراخ شده در طول سفر خودداری و قبل از مصرف کنسرو آن را به مدت 20 دقیقه بجوشانید.
10- در طول سفر از مصرف خامه، شیر، پنیر، سرشیر و ماست و کشک محلی خودداری کنید و به‌جای آن ها از نوع حرارت دیده و پاستوریزه و در مورد شیر حتماً از نوع استریل آن استفاده نمایید.
برای اطمینان، کشک را به مدت 20 دقیقه قبل از مصرف حرارت دهید. مصرف ماست و دوغ کم‌نمک و پاستوریزه در هضم و خنثی نمودن آلودگی های احتمالی به بدن کمک می کند.
11- اعضای خانواده قبل از صرف وعده اصلی غذا، از افراط در مصرف شیرینی ها، شکلات و گز، نوشابه ها، پفک وچیبس و سایر تنقلات خودداری نمایید و از آن ها به‌عنوان وسایلی برای شاد کردن سفر استفاده نکنیم زیرا بدخوری و پرخوری ممکن است باعث ایجاد نفخ، ترش کردن، اسهال، اختلالات گوارشی ازیک‌طرف و ایجاد سیری کاذب در کودکان و چاقی در بزرگ‌سالان می شود.
یک‌مشت آجیل درعین‌حال که ازنظر تغذیه‌ای ارزشمند است، حدود 700 کیلوکالری چاق‌کنندگی دارد.
توجه داشته باشیم که کم کردن وزن بسیار مشکل تر از افزایش آن است.
12- در طول مسافرت مادران شیرده سعی در کاهش رساندن این غذای حیاتی و ایمنی‌بخش به نوزاد خود نکنند. زیرا شیر مادر هیچ جایگزین مشابهی ندارد.
13- اگر در طول سفر در بین همراهان شما، سالمند و یا بیمار وجود دارد. توصیه‌های رژیمدرمانی خود را فراموش نکنند.
14- کاهش وزن راحت نیست. در سفر مراقب وزن خود باشید.
تغییر عادات غذایی
در ایام تعطیلات نوروز درواقع نیازهای تغذیه ای بدن هیچ تغییری نسبت به قبل و یا بعد از تعطیلات نوروز ندارد، منتهی به علت حدود نیم ماه تعطیلات و مسافرت روش ها و عادات غذایی دچار تغییرات خاص این تعطیلات می شود که می بایست جهت حفظ سلامت بدن به نکاتی توجه نمود.
ازجمله نکات مهم خاص این دوره نیم ماهه تعطیلات نوروزی دور بودن خانواده از وضع عادی تهیه غذا در منزل است. غذاهای آماده، صرف غذا در رستوران های داخل و یا خارج از شهر، ساندویچ و اغذیه‌فروشی‌ها و یا در منزل اقوام و خویشان دور و نزدیک از جمله آن است.
بیشتر بخوانید:
