وب‌سایت سواد زندگی- ؛ سواد عاطفی: اگر کسی، نقطه ضعفی یا اصطلاحاً "آتو"یی از دیگری سراغ داشته باشد، می‌تواند از او باج بگیرد. مثل کارمندی که اختلاسی از رئیس اش سراغ دارد و می‌تواند مدام از او باج بگیرد تا راز او را برملا نکند. این فرمول اصلی باج گیری است.
حالا می‌خواهیم این فرمول را "عاطفی" کنیم و به باج گیری عاطفی بپردازیم.
در باج گیری عاطفی، شما آتویی دست دیگران ندارید که بتوانند از شما باج بگیرند؛ در اینجا به جای آتو از ویژگی‌های روحی و عاطفی شما برای باج گیری سوء استفاده می‌کنند.
باج گیر‌ها، که معمولاً از نزدیکان شما مثل نامزد یا همسرتان هستند، ویژگی‌های شخصیتی شما را شناسایی می‌کنند و با سوء استفاده از آن، می‌کوشند به خواسته‌های خود برسند. حتی ممکن است این باج گیری با نقشه قبلی نباشد، ولی در نهایت نتیجه یکی است.
این مثال‌ها را ببینید:
- دختر به پسر (یا بر عکس): اگر مرا رها کنی و با من ازدواج نکنی، خودم را می‌کشم.
در اینجا، دختر یا پسر می‌داند که طرف مقابل اش فردی احساسی و انسان دوست است و نمی‌خواهد باعث آسیب رساندن به دیگری شود، بنابراین با ایفای نقش قربانی، احساسات او را به بازی می‌گیرد تا نهایتاً با او ازدواج کند.
این در حالی است که اگر طرف مقابل زیر بار ازدواج نرود، خودکشی هم در کار نخواهد بود و اتفاقاً همان کسی که تا دیروز تهدید به خودکشی می‌کرد، خواهد گفت که تو لیاقت مرا نداشتی، همان بهتر که زود شناختمت!
- زن به همسرش: زندگی خواهرم را می‌بینی؟ واقعاً توی رفاه هستند، اما زندگی ما چی؟
زن می‌داند که همسرش غرور مردانه دارد، بنابراین به طور غیر مستقیم او را با باجناق اش مقایسه می‌کند. در اینجا مرد در خود می‌شکند و احتمالاً می‌کوشد ولو با قرض هم که شده، خواسته‌های مالی همسرش را برآورده کند.
- مرد به همسرش: اگر کاری که من می‌گویم را انجام ندهی، تو را ترک می‌کنم و برای خودم خانه‌ای جداگانه خواهم گرفت.
مرد از میزان وابستگی و عشق همسرش خبر دارد و از این زاویه وارد می‌شود و تهدید می‌کند که از این پس، عشق ات را نخواهی دید.
- دختر به نامزدش (یا بر عکس): من خیلی تنها هستم، انگار حق زندگی ندارم و از این بابت واقعاً رنج می‌کشم. خانواده ات نیز که درباره من بد می‌گویند و می‌خواهند ما به هم نرسیم در حالی که من همیشه به آن‌ها احترام گذاشته ام. از تو هم می‌خواهم وقتی درباره من بد می‌گویند واکنش منفی نشان ندهی و احترام شان را نگه داری.
او می‌داند که نامزدش، هم آدم دل رحمی است و نمی‌تواند رنج کشیدن او را ببیند و هم خانواده اش را دوست دارد؛ بنابراین با ادبیات خانواده دوستانه (احترام شان را نگه دار) خود را در ماجرای اختلاف، محق جلوه می‌دهد. نتیجه این می‌شود که نامزدش در بحران عاطفی قرار می‌گیرد و حتی با خانواده اش درگیر می‌شود.
- پسر به دختر (یا بر عکس) در دوران آشنایی قبل از ازدواج: بعد از ازدواج چنین و چنان خواهم کرد. مثلاً پسر می‌گوید آخر هر هفته می‌رویم بیرون شهر و سالی 2 بار سفر خارجی می‌برمت یا دختر به پسر می‌گوید وقتی از سر کار آمدی، با دمنوش داغ از تو پذیرایی خواهم کرد و شانه هایت را ماساژ خواهم داد.
آن‌ها دارند از طریق وسوسه، باج گیری عاطفی می‌کنند. پسر می‌داند که دختر عاشق سفر و تفریح است و دختر می‌داند که پسر دلبسته مهربانی است. در اینجا دختر / پسر برای رسیدن به هدف اش یعنی ازدواج با فرد مقابل، ویژگی‌های شخصی او را هدف قرار می‌دهد و از همان طریق وعده و وسوسه اش را شکل می‌دهد.
باج گیر‌های عاطفی، برای این که باج گیری کنند، باید سه کار انجام دهند:
- بسیار به شما نزدیک شوند.
- ویژگی‌های شما را بشناسند.
- خود را همدل شما نشان دهند (یا حتی واقعاً همدل باشند).
در برابر باج گیر‌های عاطفی چه باید کرد؟
1 - اول از همه باید بدانید چیزی به نام "باج گیری عاطفی" وجود دارد.
2 - شخصیت خود را خوب بشناسید و ببینید از چه نقاطی ممکن است به شما نفوذ کنند، مثل خوش قلبی، حساسیت روی خانواده و ....
3 - مسائلی که روی آن حساس هستید را به هر کسی نگویید.
4 - بکوشید عقل را بر احساسات غلبه دهید. باج گیران عاطفی در برابر عقل، خلع سلاح می‌شوند.
5 - در تصمیم گیری عجله نکنید.
6 - باج گیران عاطفی در بسیاری از موارد می‌کوشند در شما احساس گناه به وجود بیاورند؛ مراقب این شگرد باشید.
7 - اگر احساس کردید کسی دارد باج گیری عاطفی می کند، خیلی صریح به او هشدار دهید که نباید با احساسات تان بازی کند.
