تحریریه زندگی آنلاین : در این متن ما قرار است ببینیم واژه عزت نفس به چه معناست و نشانه‌های آن در رابطه عاطفی چیست؟ و چطور می‌توانیم برای بهبود آن تلاش کنیم؟ در انتها نیز تعدادی کتاب مفید به شما عزیزان معرفی خواهیم کرد.
عزت نفس به معنای باور فرد نسبت به ارزش و لیاقتش است و در واقع همان دوست داشتن خودمان با تمام نقاط ضعف، قدرت و تمامی نکات مثبت و منفی‌مان معنی میشود. عزت نفس پایین درهر یک از طرفین رابطه میتواند تاثیرمستقیمی بر کیفیت آن رابطه داشته باشد. زیرا درک و تعامل کمی وجود خواهد داشت و در نتیجه بحث و جدل بیشتری رخ می‌دهد و طرفین نیز توانایی حل و فصل بالغانه را ندارند. پس باید به این نکته آگاه باشیم و اگر خود یا شریک عاطفی‌مان عزت نفس پایینی داریم برای بهبود آن تلاش کنیم.
چرا عزت نفس در رابطه عاطفی مهم است؟
افراد وقتی در یک رابطه‌ی عاطفی قرار می‌گیرند بده بستان‌هایی با هم دارند. اگر احساس خوبی به خود داشته باشیم، این احساس را به شریک عاطفی‌مان انتقال می‌دهیم. اما وقتی عزت نفس در رابطه عاطفی پایین باشد، صفات خوب شریک عاطفی‌مان را میبینیم و حتی او را تحسین می‌کنیم ولی صفات مثبت خود را نادیده می‌گیریم. به تعریف دیگر خود را لایق صفات خوب او نمی‌دانیم.
بیشتربخوانید:
نشانه‌های عزت نفس پایین در روابط عاطفی
حسادت در رابطه: فرد چون خود را ناشایست و ناکافی می‌بیند، می‌پندارد که شریکش هر لحظه ممکن است او را رها کند. در موقعیت‌هایی که شریک عاطفی او در دسترس او نیست، مضطرب میشود و این بی‌اطمینانی در نهایت منجر به سوء برداشت از رفتار طرف مقابل میشود.
طلب تایید دیگران: فردی که با این مسأله دست و پنجه نرم می‌کند مدام می‌کوشد که جای خالی ارزشی که برای خود قایل نیست، با تحسین دیگری از خود پر کند. او در این راه از خواسته‌هایش چشم پوشی می‌کند.
احساس شرم و گناه: فردی با عزت نفس پایین به دشواری از دیگران کمک می‌طلبد، زیرا حس می‌کند که مزاحم دیگران است و از این بابت احساس شرم می‌کند.
ناتوانی در بیان احساسات و خواسته‌ها: افرادی که عزت نفس پایینی دارند ترجیح می‌دهند که مدام سکوت کنند و از نیازهای خود حرفی نزنند چراکه می‌ترسند با بیان خواسته‌هایشان طرف مقابل را از خود ناراحت و دور کنند.
تلاش برای ماندن در روابط سمی: چنین افرادی اغلب در روابط سمی باقی می‌مانند، حتی وقتی می‌بینند که طرف مقابل در حال سؤاستفاده از آنها است؛ می‌ترسند که رابطه‌ای را که تمام شده یا مضر است را ترک کنند.
حساسیت و تحریک پذیری: فرد با عزت نفس پایین اغلب تاب انتقاد را ندارد و در برابر ناملایمتی رابطه واکنش مناسبی نشان نمی‌دهد؛ به‌طور مثال وقتی طرف مقابل می‌خواهد مدتی تنها باشد، دیگری این درخواست را به معنی پس زده شدن طلقی می‌کند و واکنش هیجانی نشان می‌دهد و در نتیجه مجادلاتی که پیش می‌آید باعث کاهش عزت نفس میشود چرا که فرد متوجه رفتار غیرمنطقی خود میشود.
بیشتربخوانید:
چگونه عزت نفس خود را در رابطه عاطفی بالا ببریم؟
روش‌های مناسب برای حل این موضوع که باید به کمک روانشناسان و افراد متخصص انجام شوند، عبارتند از رفتاردرمانی شناختی–رفتاری، درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد، روایت درمانی و طرحواره درمانی.
علاوه بر این روش‌های درمانی کارآمد، تمرین‌های کوچک اما اثرگذاری وجود دارد که می‌توانید خودتان انجام دهید.
1_ از خودتان قدردانی کنید: باید دستاوردهایتان را از کودکی تا به اکنون لیست کنید؛ به‌طورمثال اولین باری که سعی کردید بر ترس خود از گربه غلبه کنید را بنویسید. لازم نیست که دستاورد‌های بسیار بزرگ و عجیبی را بنویسید، هر دستاوردی میتواند باشد.
2_ ژورنال درست کنید: کارهای خوبی که امروز انجام داده‌اید را لیست کنید. قرار نیست که وقت زیادی از شما بگیرد، پنج دقیقه در روز هم کفایت می‌کند. بابت روزی که زیست کرده‌اید از خود سپاسگزاری کنید.
3_ لیستی از ویژگی‌های مثبت و منفی خود تهیه کنید: ده نکته منفی و ده نکته مثبت خود را لیست کنید. سعی کنید که تعدادشان برابر باشد و پس از نوشتن به خودتان بگویید من با وجود این صفات، ارزشمند هستم.
4_ از اطرافیانتان بخواهید که ویژگی‌های شما را صادقانه لیست کنند: نکته این تمرین این است که از افراد امن زندگیتان بخواهید که این تمرین را تهیه کنند تا سبب تخریب شما نشوند.
5_کارها را عقب نندازید: وقتی به‌دلیل اهمال کاری، کاری را در ددلاین مورد نظر انجام نمی‌دهید احساس شکست می‌کنید شما می‌دانید که می‌توانستید انجامش دهید اما زمان را از دست داده‌اید و مشکل در توانایی شما نیست.
6_دنبال کمال گرایی نباشید و به خودتان سخت نگیرید: انجام دادن کاری بهتر از عالی بودن است. وقتی برای کمال تلاش می‌کنید مدام فکر می‌کنید به اندازه کافی تلاش نکرده‌اید.
7_ خود را با دیگران مقایسه نکنید: به‌خصوص در شبکه‌های اجتماعی زیرا هرکس باید با گذشته خویش قیاس شود.
8_ به همه چیز بله نگویید: بله گفتن به همه چیز و تلاش برای جلب رضایت مردم عزت نفس شما را از بین می‌برد، زیرا این موقعیت که خود را مطرح کنید و نظرتان بگویید از شما گرفته میشود.
9_ تجربیات منفی گذشته را نشخوار نکنید: با نشخوار فکری عزت نفس‌تان به خطر می‌افتد زیرا زمان‌هایی را به یاد می‌آورید که موفق نشده‌اید. با پشیمانی زندگی می‌کنید و دائما می‌گویید ای کاش کارها طور دیگری پیش می‌رفت. این افکار تنها احساس تلخی در شما به وجود می‌آورد و هیچ چیز مثبتی در آنها وجود ندارد.
سخن نهایی
کتاب‌هایی که در این مسیر میتواند برای شما مفید باشد به شرح زیر است:
کتاب همه چیز درباره‌ی عزت نفس مک کی
کتاب عزت نفس ناتانیل براندن
کتاب اکسیر عزت نفس ویل ادوارد
کتاب همه جاده‌ها از ما آغاز میشود ووبلدینگ و بریکل
کتاب موهبت کامل نبودن برنه براون
