به گزارش مشرق، جشنواره مردمی فیلم عمار که هفتمین دورهاش در روزهای
آتی کلید خواهد خورد، توانسته است حجم قابل قبولی از مستندسازان و
فیلمسازان جوان در حوزههای داستانی بلند، انیمیشن و فیلم کوتاه را وارد
عرصه جدی رقابت کند. در این میان به فراخور مسائل اجتماعی و سیاسی روز و
همچنین رخدادهای فرهنگی آثاری به روز با موضوعات مطرح روز ساخته شده و به
این جشنواره ارائه شده است. موضوع سوریه و حضور مدافعان حرم در مبارزه با
تروریستهای تکفیری، بی تردید امروز یکی از اجتماعیترین موضوعاتی است که
همه اقشار جامعه با آن درگیر هستند. شهرها، روستاها و محلههای مختلف این
روزها به طریقی رزمندهای در این میدان دارند. از همین منظر مستندسازان در
این حوزهها وارد شده و فعالیتهای قابل توجهی داشتهاند.
حقیقت حلب در آثار جشنواره مردمی فیلم عمار
در روزهای گذشته و پس از آزادسازی حلب، بزرگترین شهر سوریه از سیطره
تروریستهای داعشی و با توجه به هجمه رسانهای و دروغپردازی گروههای
افراطی و حامیان آنها در نشان دادن حقایق این شهر، جشنواره عمار به بررسی و
معرفی آثار رسیده به این جشنواره با موضوع مقاومت در سوریه میپردازد. این
آثار مستند، ضمن نشان دادن جنایات گروههای تروریستی در سوریه به چگونگی
مقاومت مردمان آن از ادیان و مذاهب مختلف در طول این سالها میپردازند.
نبرد پنهان و «پسرم»
«نبرد پنهان» به کارگردانی ناصر نادری یکی از متفاوتترین آثار در نشان
دادن حقایق در سوریه است که توسط حسن شمشمادی، خبرنگار ایرانی که به مدت 4
سال در این کشور حضور داشته، روایت میشود. در کنار شجاعت و خطرپذیری زیاد
در ساخت این اثر، در مجموع به یک نکته مهم درباره جنگ سوریه پرداخته شده و
آن پشتیبانی کشورهایی چون ترکیه، عربستان و برخی حاکمان منطقهای با حمایت
آمریکا و اسرائیل از گروههای تکفیری است. این مستند بخوبی نشان میدهد
مخالفان نظام سوریه چطور به بهانههای گوناگون بر طبل نفاق در کشوری که
سالها، ادیان مختلف را در زیر پرچم صلح جمع کرده است، کوبیدند و تصویری
دروغین از تقابل میان ادیان و مذاهب ارائه کردند. مصاحبه با خانوادهها و
رزمندگان ارتش سوریه که از ادیان و مذاهب مختلف در کنار هم میجنگند، نشان
از همبستگی مردمی برای ایستادگی در مقابل جبهه تکفیر دارد که در فیلم،
بخوبی به آن اشاره شده است.
«نبرد پنهان» که در هفتمین دوره جشنواره مردمی
فیلم عمار حضور دارد، تلاش کرده است به کمبود نگاه درست رسانهای به تحولات
سوریه پاسخ دهد. به گفته عوامل سازنده آن، قسمتهای بعدی این مستند نیز در
حال ساخت است.
مستند «پسرم» فیلمی که ارتباط عاطفی مادر فداکار افغان را با فرزند
برومندش که جزو مدافعان حرم بوده، بازگو میکند. نگاهی که از دوربین
محمدمهدی خالقی در مدت زمان 25 دقیقه شکل گرفت. «نبرد با شیطان»، «پوستین
وارونه»، «حرمسرای اشرف»، «خادم بیتالمهدی»، «وحید آقا» و «رضای زائر» از
جمله فیلمهای پیشین این فیلمساز جوان مشهدی است. خالقی در گفتوگویی با
«وطن امروز» درباره این مستند گفته بود: با توجه به اینکه پیش از این هم
دغدغه ساخت آثاری با موضوعات منطقه را داشتهام و همچنین تا به حال حدود 20
فیلم مانند «همزبانی و بیزبانی» را درباره افغانستان ساختهام، تولید این
فیلم هم چندان از نگاه من دور نبود.
درباره موضوع شهدای مدافع حرم میتوان
از طرق مختلفی ورود پیدا کرد و نقش افغانها در دفاع از حرم زینبی بسیار
برجسته است. برای ساخت فیلم «پسرم» در زمانی که مشغول تحقیقات بودیم به
موارد بسیار عاطفی میان مادر سردار شهید محمدرضا خاوری ملقب به حجت رسیدیم
که روابط بسیار جالبی داشت و ما را به این سمت برد تا این نگاه مادرانه را
به تصویر درآوریم. فراقها و دلبستگیهای این مادر با فرزند شهیدش در
سالهای مختلف موضوع مستند «پسرم» شد.
خالقی درباره جشنواره عمار هم معتقد
است: اهمیت جشنواره فیلم «عمار» در ایجاد جبهه فرهنگی فیلمسازان بسیار
زیاد است و اکنون به دوره شکوفایی رسیده است. جشنواره مردمی فیلم «عمار»
فیلمهایی را درباره موضوعاتی پیگیری میکند که تا پیش از آن مورد توجه
قرار نگرفته بود و در این جهت فیلمسازان جوان و خلاقی از جنس
بچهحزباللهیها رشد کردند و خودی نشان دادند. از طرفی جشنواره «عمار» با
فهم جایگاه مخاطب توانست اکرانهای بسیار گسترده و مطلوبی را در نقاط
دورافتاده کشور انجام دهد که به نظرم اکرانهای مردمی «عمار» گنجینه
فعالیتهایش است.
حضور فیلمهای اجتماعی در جشنواره عمار
حضور فیلمهای اجتماعی در جشنواره عمار هم قابل توجه است. «بیداد» اثری
عدالتخواهانه و اجتماعی از حجت عدالتپناه، «فراموششدهها» ساخته میکاییل
دیانی با موضوع فیشهای نجومی و «مرثیهای برای یک رویا» از تولیدات سفیر و
در نقد سیستم آموزش و پرورش از کارهای اجتماعی حاضر در جشنواره هستند.
همچنین مستندهای «راه غریب» در نقد سیستم آموزش پزشکی، «پایتخت دود» در
بررسی معضل آلودگی هوا در تهران، «راز مزار» با موضوع نقد یکسانسازی قبور
شهدا، «عنبرسیلین» با موضوع جدال بین طب سنتی و طب جدید، « فردا دیر است»
با نگاهی به مشکلات صنعت خودرو و آلودگی هوا، «زادگاه»، «نخلهای بیسر» و
«کمی آن طرفتر» از کارهایی هستند که در این دوره جشنواره حضور خواهند
داشت. «فرشتهها هنوز در راهند...» هم عنوان مستندی است که با نگاهی به
زندگی جهادی حاج عبدالله والی، روایتگر فرصتها و محرومیتهای منطقه وسیع
بشاگرد با تمی اجتماعی است.
بلوغ مستندهای سیاسی با «قائممقام»
مستندهای سیاسی در جشنواره عمار هم امسال حضور موثری دارند. «قائممقام»
عنوان مستندی است از سیدمحمدعلی صدرینیا که امسال «جزیره فارسی» را هم با
موضوع بازداشت ملوانان آمریکایی در خلیجفارس راهی جشنواره عمار کرده است.
صدرینیا، کارگردان مستند «قائممقام» درباره این مستند گفته است: مستند
قائممقام که حاصل حدود 2سال کار پژوهشی و میدانی درباره زندگی آیتالله
منتظری است، مراحل آخر تدوین را طی میکند و بزودی اکران خواهد شد. ما در
این مستند تلاش کردهایم روایتی بدون سانسور و منصفانه از زندگی ایشان را
به تصویر بکشیم.
در این مستند تصاویر، فیلمها و اسناد منتشرنشدهای درباره
آیتالله منتظری برای اولین بار پخش خواهد شد. این مستند روایتی از
مبارزات پیش از انقلاب تا فوت ایشان را شامل میشود و برای اولین بار به
طور تفصیلی به فراز و فرود وی در نظام سیاسی ایران پرداخته است. دوران
قائممقامی آیتالله منتظری و سالهای پس از عزل او، از مقاطعی است که به
دلیل حساسیتهای سیاسی فراوان کمتر به آن پرداخته شده است، بسیاری از
شخصیتهای سیاسی هم یا درباره این مساله حاضر به گفتوگو نیستند یا به سختی
حاضر به مصاحبه میشوند.
کارگردان مستند قائممقام همچنین میافزاید: آیتالله ریشهری، عمادالدین
باقی، حجتالاسلام اژهای، احمد منتظری، آیتالله رازینی، عزتالله مطهری و
آیتالله گرامی از چهرههایی هستند که برای اولین بار مقابل دوربین قرار
گرفته و درباره مرحوم منتظری سخن گفتهاند.
رشد بالای فیلمها از جهت فنی در این دوره
وحید جلیلی، مسؤول شورای سیاستگذاری جشنواره مردمی فیلم عمار درباره
شاخصههای برجسته هفتمین جشنواره عمار گفته است: از جهت فنی فیلمها رشد
بسیار خوبی داشتهاند به طوری که در فیلمبرداری اتفاقات خوبی افتاده است و
تصاویر بهتری میبینیم البته شاید مقداری از این اتفاقات ناشی از پیشرفت
تکنولوژیهاست. بحث دیگری که برجستهتر شده سوژهیابیهاست؛ بعضی از
موضوعاتی که به صورت تکسوژه در عمار خلق شده بودند به یک ژانر تبدیل
میشوند، مثلا در جشنواره دوم «مشدی اسماعیل» که به صورت تکستاره بود،
الان به ژانر «مشدی اسماعیل» تبدیل شده است، یعنی هزاران سوژه در تمام نقاط
کشور، در بازار، روستاها، در میان کشاورزان است و… توسط فیلمسازان جوان
حزباللهی شناسایی و از اینها پرتره ساخته میشود.
جلیلی همچنین میگوید:
ما دهها هزار پرتره میتوانیم از سبک زندگی ایرانی - اسلامی داشته باشیم
که بحمدالله این جریان شروع شده است و در سینمای ایران به یک ژانر تبدیل
میشود. جلیلی درباره سطح استقبال از عمار گفت: باید منتظر بمانیم و نتیجه
را ببینیم؛ امسال یکی از سرفصلهای عمار مدافعان حرم است که آثار بسیار
خوبی در این حوزه به جشنواره رسیده است و امیدواریم همین موضوع طیف عظیمی
از مخاطبان را حتی بیشتر از سالهای گذشته جذب کند.