برترین‌ها - بهنام منقولی: هر سال در هنگامه‌ی نمایشگاه کتاب در اردیبهشت ماه، تب و تاب خرید کتاب و کتابخوانی در همه ما اوج می‌گیرد. بسیاری از علاقمندان کتاب و به خصوص ادبیات در مواجهه با کتاب‌های مختلف و فراوان تازه چاپ شده، در شناسایی آثار مورد علاقه خود دچار ابهام و سردرگمی میشوند. در این مطلب قصد داریم پنج رمان خواندنی و مشهور که هرکدام به نوبه خود آثار مهم و تاثیرگذاری هستند، جوایز بسیاری را به خود اختصاص داده اند و به تازگی به فارسی ترجمه و منتشر شده اند را برای شما معرفی نماییم.
1. «روشنگری شگفت انگیز پروفسور کاریتا» اثر «استیون لوکس»
استیون لوکس، استاد جامعه شناسی و سیاست در دانشگاه نیویورک است. اگر داستان مشهور «دنیای سوفی» یوستین گوردر را دوست داشته اید احتمالا عاشق «روشنگری شگفت انگیز پروفسور کاریتا» خواهید شد که در سبک و سیاق دنیای سوفی این بار شما را به سفری درباره مکاتب سیاسی و تاریخ اندیشه غرب می‌برد. این کتاب در سال 1995 به سرعت به یکی از پرفروش‌ترین آثار دنیا تبدیل شد و به زبان‌های بسیاری ترجمه گشت. در عین محتوای عمیق و جدی آن، لحن سبک، عامیانه و طنزآمیز و روایتی جذاب و جادویی دارد. سبک آن به شدت تحت تاثیر نویسندگان دوره روشنگری اروپا و به خصوص کتاب مشهور «کاندید» اثر ولتر قرار دارد.
داستان درباره مردی است به نام پروفسور کاریتا که در کسوت استادی، زندگی خوب و باثباتی دارد، اما یک روز ناگهان تصمیم می‌گیرد تا دنیای خود را از محدوده کتابخانه اش گسترش دهد و در جستجوی «بهترین دنیای ممکن» به نقاط مختلف جهان سفر کند. او در این سفر‌ها در کشور‌های مختلف با فلسفه‌های سیاسی بشری در مقام عمل و به مثابه سیستم‌های سیاسی مواجه می‌گردد و نقاط قوت و ضعف اندیشه‌های سیاسی را از نزدیک تجربه می‌نماید.
«روشنگری شگفت انگیز پروفسور کاریتا» اثر «استیون لوکس» با ترجمه «مانی صالحی علامه» در 360 صفحه و قیمت 37.000 تومان توسط نشر نیلوفر منتشر گردیده است.
2. «من یک گربه هستم» یا «ما گربه هستیم» اثر «ناتسومه سوسه کی»
«ناتسومه سوسه کی» از سرآمدان نهضت ادبی ژاپن در اوایل قرن بیستم است. او نخستین کسی است که از خودبیگانگی روشنفکران ژاپنی را دستمایه آثار خویش قرار داد و تنگنا‌های ناشی از رشد نامتوازن ژاپن را در دوره «میجی» و ورود به مدرنیته واکاوی کرد. سوسه کی از علاقمندان و تحصیل کرده ادبیات انگلیسی بود و به همین دلیل تسلط بسیاری بر نحوه روایت ادبی داشت. وی برخلاف ایجاز رایج در ادبیات ژاپن، در آثارش اصالت را به گفتار و زبان می‌دهد و این گونه سبک غنایی ژاپن را احیا می‌کند. اهمیت وی تا جایی است که نویسنده بزرگی همچون هاروکی مورکامی کاملا تحت تاثیر و دنباله رو اوست. بسیاری از منتقدان سوسه کی را بزرگترین نویسنده ژاپن می‌دانند. کتاب مشهور دیگر وی «بوچان» نام دارد که پیش از این به فارسی ترجمه شده است.
«من یک گربه هستم» با زبانی گزنده و طنزآلود، کاستی‌های جامعه سرمایه داری و مدرنیته و اخلاقیات جدید را هدف قرار می‌دهد؛ همه این‌ها توسط گربه‌ی قهرمان داستان که آواره و بیزار از زندگی است! با پیچیدگی و در عین حال ظرافت و زیبایی و طنازی خاصی روایت میشود. شخصیت پردازی داستان بسیار دقیق و ظریف انجام شده است و البته نمادین، افرادی که داعیه فرهنگ دارند در مقابل زرپرستان قرار داده میشوند. این رمان پس از یک قرن همچنان تازه و خلاقانه است و با وجود طولانی بودن به دلیل استفاده از تمهیدات مختلف روایی و زبان طنز و هجوآمیز خود بسیار جذاب و با طراوت می‌باشد.
از این کتاب همزمان دو ترجمه فارسی منتشر گردیده است. ترجمه «احمد علیقلیان» با نام «ما گربه هستیم» که توسط نشر مرکز در 616 صفحه و قیمت 91.500 تومان منتشر شده است به دلیل انتخاب صیغه‌ی اول شخص برای راوی ترجمه دقیق تری است. ترجمه دیگر با نام «من یک گربه هستم» توسط پرویز همتیان بروجنی توسط نشر نگاه در 648 صفحه و قیمت 70.000 تومان منتشر گردیده است.
3. «تندباد» اثر «لوران گوده»
لوران گوده، نویسنده فرانسوی و برنده‌ی جایزه معتبر گنکور است. او نمایشنامه نویسی بود که به داستان نویسی روی آورد. وی در آثارش معمولا به بیان رویداد‌ها از زبان شخصیت‌هایی در نقاط مختلف جهان می‌پردازد. دغدغه عمده وی نحوه‌ی مواجهه انسان‌ها با مصیبت‌هایی است که توسط دیگران یا طبیعت و سنت‌های جامعه به آن‌ها تحمیل میشود. «الدورادو» مشهورترین اثر وی به همراه داستان «فریادها» پیش از این توسط نشر چشمه به چاپ رسیده اند.
لوران گوده پس از توفان کاترینا که در سال 2005 ایالت‌های جنوب غرب آمریکا را درنوردید به قصد نوشتن داستانی در آینده شروع به جمع آوری مستندات و عکس و مقاله‌هایی درباره‌ی آثار طوفان و نحوه مواجهه‌ی مردم با این پدیده نمود و داده هایش را در سال‌های بعدی گسترش داد تا شخصیت هایش جان گرفتند و نهایتا در سال 2010 حاصل آن‌ها در قالب رمان تندباد به چاپ رسید.
داستان کتاب از این قرار است که با وجود شروع طوفان و تخلیه شهر‌های ساحلی جنوب آمریکا، اکثر سیاه پوستان مناطق فقیرنشین حاضر به ترک خانه‌های خود که تنها دارایی شان می‌باشد نیستند، زیرا هیچ تصوری از زندگی در مکان‌های دیگر ندارند. شخصیت اصلی داستان فردی است رنج دیده و تلخ مزاج که دوست دارد «سیاه و آزاد بمیرد».
رمان «تندباد» نوشته «لوران گوده» با ترجمه حسین سلیمانی نژاد در 141 صفحه و قیمت 18000 تومان توسط نشر چشمه به چاپ رسیده است.
4. «ساما» اثر «آنتونیو دی بِندِتو»
آنتونیو دی بِندِتو، روزنامه نگار و نویسنده شهیر آرژانتینی است که در سال 1986 درگذشت. وی از نوجوانی داستان مینوشت و به شدت تحت تاثیر فیودور داستایوسکی و لوئیجی پیراندلو بود به همین دلیل بسیاری از کارهایش حال و هوایی قرن نوزدهمی و کلاسیک دارند. از نظر فلسفی به اندیشه‌های اگزیستانسیالیستی تمایل داشت و به همین دلیل بعضی منتقدان، «ساما» مشهورترین اثر دی بِندِتو را با تهوع سارتر و بیگانه‌ی کامو مقایسه می‌نمایند. «ساما» که یکی از مهم‌ترین آثار ادبیات اسپانیایی و لاتین محسوب میشود داستانی است درباره‌ی آزادی انسان و محدودیت‌های ذاتی آن.
در اواخر قرن هجدهم «دون دیه گو دِ ساما» به شهر کوچک و دورافتاده‌ای در کنار رودخانه پاراگوئه اعزام شده است. او پیش از این در حکومت دست نشانده اسپانیایی‌ها صاحب منصب بوده است، اما حالا با قانون جدید درباره‌ی لزوم اسپانیایی بودن مسئولین دولتی، تنزل یافته است و دیگر پیشرفت شغلی و جاه طلبی نمی‌تواند داشته باشد. ساما شخصیتی است مغرور و متکبر در برخورد با عوام، اما خجالتی و بی دست و پا در برابر زنان. بدتر از همه اینکه در حد افراطی شکاک و خشن است.
داستان «ساما» اثر «آنتونیو دی بِندِتو» با ترجمه «میلاد زکریا» در 256 صفحه و قیمت 32900 تومان توسط نشر مرکز به چاپ رسیده است.
5. «دویدن در خیابان‌های پکن» اثر «شو زوچن»
با وجود آنکه چین فرهنگ و ادبیاتی غنی دارد، اما کمتر اثری از ادبیات معاصر آن در بازار نشر ایران به چشم میخورد. شو زوچن یکی از نویسندگان مدرن چین می‌باشد که حال و هوای داستان هایش فراتر از تصورات رایج خارجی‌ها نسبت به چین است. شو زوچن، نویسنده جوان و مستعد چینی تحصیل کرده در رشته ادبیات می‌باشد که آثار وی به بسیاری زبان‌ها ترجمه شده اند. «دویدن در خیابان‌های پکن» را در سال 2006 منتشر نمود که باعث شهرت وی گردید. اثر مشهور دیگرش «پکن همچون دریا» نام دارد. وی در حال حاضر سردبیر مجله مشهور «ادبیات خلق» در چین می‌باشد.
«دویدن در خیابان‌های پکن» درباره‌ی جوانی است به نام دون خوانگ که تازه از زندان آزاد شده است و پولی به اندازه یک وعده غذای خود دارد، سرپناهی ندارد و نمی‌داند باید چگونه زندگی کند تا اینکه به دختری فروشنده در کنار خیابان بر میخورد. از این لحظه زندگی کاری و عشقی وی متحول میشود. «دویدن در خیابان‌های پکن» در یکی از محلات مدرن و ثروتمند این شهر می‌گذرد و ذهن ما را با بدبختی‌های روزمره آدم‌هایی که با مشاغل سخت و یا زیرزمینی و غیرقانونی روز خود را به شب می‌رسانند آشنا می‌کند و دزدی، فحشا و همه آسیب‌های اجتماعی یکی از بزرگترین شهر‌های جهان را پیش روی ما قرار می‌دهد. چهره‌ها و شخصیت‌های آشنا و جهان شمولی که در رمان میبینیم نشان از قدرت خلاقیت و روانشناسی نویسنده دارد.
این رمان با ترجمه الهام سادات میرزانیا و رضوان زینلی در 144 صفحه و قیمت 17500 تومان توسط انتشارات نگاه منتشر شده است.
