وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات در مراسم گرامیداشت روز جهانی ارتباطات و افتتاح پروژههای ارتباطی با اشاره به اینکه وزارت ارتباطات امسال را سال رونق تولید و گسترش خدمات دیجیتال نامگذاری کرده است، گفت: رونق تولید و گسترش خدمات دیجیتال برای مجموعه ما بسیار حائز اهمیت است، چرا که مجموع اینها گسترش اقتصاد دیجیتال و رسیدن به اهدافی بوده که در برنامههای توسعهای کشور تعریف شده است. وی افزود: با همکاری سندیکای مخابراتی و با استفاده از یک برنامه مدون که از دو و نیم سال گذشته تهیه شده، اکنون توانستیم به خودکفایی 70 درصدی در توسعه تجهیزات مورد نیاز برای پهنباند برسیم. تجهیزات بومی که تعدادی از آنها در نمایشگاه روز گذشته ارائه شد، امروزه توانسته زیرساختهای پهنای باند ارتباطی چهار استان را بهصورت کاملا بومی، توسعه دهد. افزایش چند برابری ظرفیت در لایه انتقال شبکه درون استانی که سالها متوقف شده بود، با استفاده از توان داخلی رشد کرده است.
وزیر ارتباطات تصریح کرد: اکنون تجهیزات بومی مربوط به پهنباند موبایل به 30 درصد رسیده است. به عبارت دیگر، 30درصد تجهیزات موردنیاز برای پهنای باند موبایل را خودمان میتوانیم تولید کنیم. این شاخص رشد قابلتوجهی داشته اما رضایتبخش نیست. البته شبکهها اخیرا رشد خود را انجام دادهاند. شبکه پهنای باند ثابت ما جهش بسیار بزرگی داشته و امید بسیار خوبی وجود دارد. بنا بر سند پیوست فناوری اقتصاد مقاومتی در بخش ICT، همکاران ما در مجموعه وزارت ارتباطات و مخابرات باید تلاش بیشتری کنند تا این درصدها را رشد دهیم و رونق تولید تجهیزات ارتباطی را شاهد باشیم.
وی خاطرنشان کرد: بخش دوم توسعه خدمات دیجیتال است؛ چیزی که از آن بهعنوان اقتصاد دیجیتال یاد میکنیم. دو اتفاق مهم در این راستا روی داد، نخست آزادسازی دادههای دولتی است. دادههای دولتی ملی شدند. صنعت فضایی ما اطلاعات حوزه فضایی خود را جمعآوری کرده و در مراکز داده خود نگهداری میکرد. از این دادهها چه بهرهبرداری میشد و چه اطلاعاتی را ارائه میدهد؟ برای مثال میتوان به دادههای کشاورزی مانند زمین زیرکشت، میزان رطوبت خاک، آفت و... اشاره کرد که سالیان سال در مرکز داده سازمان فضایی بدون استفاده جمعآوری میشد. از سال گذشته این دادهها را در اختیار استارتآپها قرار دادیم تا بتوانند برای خودشان ایجاد شغل کنند. در سال گذشته 100 استارت آپ توانستند براساس این داده مشاوره داده و کسب درآمد کنند. این دادهها صرفا متعلق به دولت نبوده و به همه مردم اختصاص دارد.
وزیر ارتباطات ادامه داد: دولت باید به کسبوکارهای نوپا خدمات بدهد. ممکن است برخی افراد سودجو بخواهند از فضایی که استارتآپها ایجاد کردهاند، سودجویی کنند. این کسب و کارها چگونه باید از امکانات خود دفاع کنند. در این شرایط آنها به خدمات دولت نیاز دارند تا بتوانند رشد کنند. رویکرد دولت که فقط نظارتی و برخوردی نیست. در پروژه سروا، خدمات دولت به این کسب و کارها تسهیل میشود. این شرکتها میتوانند کاربرانشان را با استفاده از دادههای موجود در مرکز دادههای اپراتورها با رعایت حریم خصوصی آنها، تصدیق هویت کنند. وی افزود: 20 خرداد سه بسته حمایتی و راهبردی دولت تحتعنوان طرحهای سیزدهگانه اشتغال، بسته نوآفرین و بسته توانمندسازی کسبوکارها بهصورت منطقهای طی یک برنامه مجزا رونمایی خواهد شد. هدفگیری و جهت حرکتی ما در مسیر پیش رو رونق تولید و توسعه بستر شرکتهای دیجیتال بوده و این شعار و مسیر حرکتی ماست.
آذریجهرمی اشاره کرد: پروژه سومی که رونمایی شد نیز در همین راستا انجام شده است. زمانی که کسبوکارهای ارائهدهنده خدمات دیجیتال توسعه پیدا میکنند، قطعا خطرات امنیتی برای آن به وجود خواهد آمد. اختلال در سامانههای خدماتی دیجیتال میتواند مشکلات زیادی در زندگی روزمره مردم ایجاد و آسیبهای کلانی به اقتصاد کشور وارد کند. ما موظفیم بهعنوان حاکمیت امنیت زیرساخت اقتصاد دیجیتال را تامین کنیم. این طرح در حال حاضر با نام «دژفا» امنیت زیرساختها را تامین میکند. روز گذشته 10 پروژه زیرمجموعه دژفا مورد بهرهبرداری قرار گرفت. 20 میلیارد تومان هزینه پژوهشی و حدود 30 میلیارد تومان هزینه عملیاتی برای آن لحاظ شده است. همچنین این طرح 7 پروژه جاری دیگر دارد که هنوز به اتمام نرسیده است.
وی یادآور شد: تا سال گذشته، میزان شناسایی حملات سایبری به زیرساختهای کسبوکارهای کشور زیر یک میلیون حمله اینترنتی بود. درحالیکه سال قبل این عدد 30 میلیون بوده که حاکی از تقویت امنیت زیرساختهای ارتباطی کشور است. البته این به آن معنا نیست که ما در برابر تمام حملات ایزوله هستیم. به هر حال، همه کشورها با چنین مشکلاتی اعم از حملات سایبری و ایجاد اختلال در سیستمها مواجه هستند.
توسعه ارتباطات روستایی
آذریجهرمی افزود: توسعه ارتباطات روستایی در برنامه ششم توسعه مورد تاکید قرار گرفته است و دولت مکلف شده که 90درصد روستاها را به این زیرساختها مجهز کند. نگاه حاکمیت به این موضوع نگاه عدالت اجتماعی است. 7 هزار و 200 روستا به خدمات پهنباند موبایل متصل شدهاند. دولت 400 میلیارد تومان در این روستا برای ارائه خدمات مذکور سرمایهگذاری کرده است. آمارها نشان میدهد بر اثر توسعه پهنای باند موبایل، شکاف دیجیتال بین شهر و روستا به نصف رسیده است که پیشرفت بسیار خوبی به حساب میآید. وی ادامه داد: توسعه زیرساختهای فضای مجازی وظیفه ماست. شبکه ملی، سه لایه زیرساخت، خدمات و محتوا دارد. سند زیرساخت سند تبیین الزامات دارد و وظایف وزارت ارتباطات کاملا مشخص است که مطابق با سند 80 درصد رشد داشتهایم.
آذریجهرمی تصریح کرد: 142 آزمایش برای راستیآزمایی استقلال و کارآیی مجموعههایمان در شرایط احتمالی قطع اینترنت جهانی، انجام دادهایم که تمام آزمایشها به درستی انجام شد. ما امروز میتوانیم با استفاده از سپر دفاعی، امنیت را حفظ کنیم. کیفیت داخلی ما 80 برابر کیفیت بینالمللی ماست. تمام این کارها را انجام دادهایم، مسوولیت حوزه خدمات با نظام بانکی و نظام هوشمندسازی شهری است و باید در این مسیر قدمهایی بردارند. وی ادامه داد: در لایحه محتوا که اساسیترین لایه شبکه ملی اطلاعات است هنوز یک سند نداریم. برخی به ما میگویند شما توسعه زیرساخت را متوقف کنید تا ما به آن برسیم. ما حتی به محتوا نیز بیتفاوت نماندیم و به همین دلیل وارد حوزه تولید محتوا برای کودک شدیم و آنها وارد اکوسیستمی شدند که مختص خودشان است و والدین نیز میتوانند بر آن نظارت کنند.
او اضافه کرد: نشستهای مختلفی با ناجا داشتیم. باید ناجا را توانمند کرد تا کسی که وارد سایت میشود و قیمتها را به هم میریزد شناسایی کرد، اگر نتوانند چنین فردی را دستگیر کنند جامعه آشفته میشود. باید توان ناجا را در این حوزه بالا ببریم و تفاهمات کلی انجام شده و جزئیات آن در حال بررسی است. جهرمی گفت: به جای سیاه نمایی و مطالبه یک طرفه که برخی فعالان پیش گرفتهاند و همواره انتقاد را آموختهاند، باید با همدلی از تمام ظرفیتها استفاده کنیم. شتاب تکنولوژی منتظر ما نمیماند. برای رسیدن به اهداف بلندی که در سر داریم چارهای جز همافزایی نداریم. سیاست در کنار را جایگزین برکناری کنیم. به جای اینکه مچ یکدیگر را بگیریم، دستگیر باشیم. وی تاکید کرد: همه ما با استفاده از توان خودمان تهدیدات تحریم را به فرصت تبدیل میکنیم و از چندجانبهگرایی بهعنوان فرصتی برای برهم زدن یکجانبهگرایی استفاده میکنیم.
لایههای مفقوده
در این مراسم، سعید رضا عاملی، دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی گفت: وزارت ارتباطات 80 درصد وظایف خود را در لایه زیرساخت شبکه ملی اطلاعات انجام داده و هنوز خدمات و محتوا دو لایه مفقوده هستند که متولی ندارند. در سه دهه اخیر دو تحول بزرگ اتفاق افتاده و روندهای ما را تغییر داده که اولین آن، ظهور دانش یکپارچه بعد از دهه 50 بود. به این واسطه عوامل جدیدی در بازار بهوجود آمد که نظام ارتباطی یکپارچه کالایی را بهوجود آورد، این نظام تاکید میکرد که باید با پدیده ارتباط داشت و با آن تعامل برقرار کرد. وی ادامه داد: ارتباطات، رکن مهمی در شبکه ملی اطلاعات است. این شبکه خوشبختانه با توان وزیر ارتباطات 80 درصد پیشرفت کار داشته، 12 هزار و 500 میلیارد تومان بودجه داشته و 7 هزار و 500 میلیارد تومان از بخش خصوصی تامین اعتبار کرده است. عاملی مشارکت قابلتوجه بخش خصوصی را از نقاط قوت پروژه شبکه ملی اطلاعات برشمرد و گفت: گرهی در این شبکه داریم که نشان میدهد با دانش یکپارچه به آن نگاه نکردهایم، وزارت ارتباطات میگوید من زیرساخت را آماده کردهام چه کسی باید محتوا و خدمات را فراهم کند؟ و این حلقه مفقوده است.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی گفت: واقعیت این است که شبکه ملی اطلاعات جایگزین دولت میشود، دولت الکترونیک قرار است دولت فیزیکی را روز به روز کوچکتر کند و باید تمام خدمات را بهصورت هوشمند ارائه دهد. اگر مدیریت یکپارچه متمرکز در شبکه ملی اطلاعات وجود نداشته نباشد، دچار مشکل خواهیم شد. نباید وزارت ارتباطات متولی تمام بخشهای مربوط به شبکه ملی اطلاعات باشد. عاملی تاکید کرد: ما هم ظرفیت طراحی اینترنت با قابلیتهای کشور خودمان را داریم، اگر امیدوارانه شبکه ملی اطلاعات را پیش ببریم و حلقههای مفقوده آن را به سامان برسانیم، باید به اینترنت 3 فکر کنیم. باید جغرافیای کشور خود را به دو بخش مجازی و واقعی تقسیم کنیم و فضایی بسازیم که دادههای ما را تضمین کند.
در این مراسم از طرح دژفا رونمایی شد که سپر امنیتی شبکه ملی اطلاعات است که همراه با توسعه فناوری از حریم شخصی افراد محافظت میکند و هدف آن مقابله با حملات سایبری، حمایت از تداوم خدمات دیجیتال، جلوگیری از کلاهبرداری، نشر اطلاعات و شناسایی بدافزارهاست. همچنین طرح سروا، مرکز تبادل اطلاعات دولت با بخش خصوصی و عمومی، با هدف به اشتراکگذاری اطلاعات دولتی برای استارتآپها، با سرمایهگذاری 26 میلیارد ریالی رونمایی شد. رونمایی از تجهیزات بومی در شبکه مخابراتی کشور در 4 استان تهران، آذربایجان غربی، فارس و هرمزگان از دیگر پروژههای رونمایی شده در این روز بود که در 1038 نقطه کشور این تجهیزات نصب و راهاندازی شده است. در همین حال افتتاح پروژه پهن باند به شبکه ملی اطلاعات در 7200 روستا با اعتبار 400 میلیارد تومان از دیگر برنامههای روز جهانی مخابرات بود که تمامی این پروژهها با کلیک وزیر ارتباطات آغاز به کار کردند.