استارتاپ یا شرکت نوپا یا نوآفرین به یک شرکت یا کسبوکار گفته میشود که معمولاً به تازگی و در نتیجهٔ کارآفرینی ایجاد شدهاست، رشد سریعی دارد و در جهت تولید راهحلی نوآورانه و دوامپذیر برای رفع یک نیاز در بازار شکل گرفتهاست.
این رویکرد توانسته در کمتر از یک دهه در دنیای کارآفرینی، انقلاب بزرگی ایجاد کند و خوشبختانه ایران نیز در چند ساله از این قافله عقب نمانده و رشد خوبی در این حوزه داشته است.
در ایران نیز علاوه برفعالیت استارتاپ ها، شرکتهای دانش بنیان موفقی وجود دارند که توانستند محصول تولید کرده و بازار اقتصادی ایران را هم به لحاظ خدماتی و مالی دگرگون کنند، در عین حال با شرایط کنونی کشور و اعمال تحریم ها علیه ایران نقش این شرکت ها و استارتاپ ها در این زمان بسیار پر رنگ شده است طوری که شاید بتوان گفت این رویکرد نو در دنیای کارآفرینی امروز می تواند عصای دست اقتصاد ایران شود.
به گفته معاون تجاری سازی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، ورود شرکت های دانش بنیان واستارتاپ های ما به حوزه اقتصاد خیلی جدی است. به طور مثال در آمار مالیاتی سال 96، فروش شرکت های دانش بنیان بالغ بر60 هزار میلیارد تومان بوده است و پیش بینی می کنیم که در سال 97 علی رغم رکودی که وجود داشته، این عدد بالغ بر 90تا 100 هزار میلیارد تومان شود. این رقم در مقایسه با بودجه کل کشور در سال 98 که حدود500 هزارمیلیارد تومان است، نشان می دهد که این شرکت ها در آینده در اقتصاد ایران حرفی برای گفتن دارند.
پیمان صالحی در خصوص عملکرد و نقش شرکت های دانش بنیان واستارتاپ ها در فضای تحریم کشور، روز سه شنبه به خبرنگارعلمی ایرنا گفت: ما در دنیا مفهومی به عنوان نظام نوآوری داریم، نوآوری به مفهوم عام یعنی تبدیل ایده به محصول است، خیلی مهم است که درکشور بتوانیم تمامی مراحلی را که باید یک ایده به محصول تبدیل شود را ریل گذاری کنیم.
وی بیان کرد: خوشبختانه در کشور ما طی سال های گذشته این اتفاق افتاده است یعنی ما الان مسیر بسیار روشنی را داریم که یک جوان، یک فارغ التحصیل و یا مخترعی که ایده اولیه را دارد چطور می تواند ایده خود را به بازار برساند.
وی با اشاره به اینکه همیشه فاصله ایده تا بازار یک فاصله کوتاهی نیست و بعضی وقت ها فاصله بزرگی است، اظهارکرد: اولین مرحله این است که این جوان یا مخترع باید در مراکز نوآوری بیایند و با اصول اولیه تجاری سازی و اینکه چطور ایده شان را تجاری سازی کنند، آشنا شوند و سپس به مراکز رشد واحدهای فناوری ( مراکز رشد جاهایی هستند که با کمترین ریسک شرکت ها می توانند بفهمند ایده شان قابلیت تجاری سازی دارد یا نه ) معرفی می شوند.
*** راه اندازی 40 پارک علم و فناوری در استان های کشور
وی ادامه داد: وقتی این شرکت ها رشد می کنند و بزرگ می شوند، بعد از این مرحله وارد پارک های علم و فناوری می شوند. خوشبختانه ما الان بالغ بر40 پارک علم و فناوری در استان های کشور و حتی در بخش خصوصی داریم، بنابراین می توان گفت که این اتفاق در کشور ما افتاده است.
صالحی افزود: اتفاق خوب دیگری که در کشور ما در این زمینه افتاده، تسهیل قانون حمایت از شرکت های دانش بنیان است، این قانون یکی از مترقی ترین قوانینی است که در مجلس شورای اسلامی به تصویب رسیده است و معاونت علمی وفناوری ریاست جمهوری و سایر سازمان ها مثل وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و سازمان صنعت و معدن، مسئول اجرای لایحه شرکت های دانش بنیان هستند.
وی یادآورشد: درطول این سال ها در معاونت علمی وفناوری ریاست جمهوری به عنوان بازیگر اصلی حمایت از شرکت های دانش بنیان، امتیازهای بسیار زیادی برای این شرکت های در نظر گرفته شده که عبارتند از معافیت های گمرکی، وام های کم بهره، معافیت مالیاتی و حتی اخیرا قانونی با دستور مقام معظم رهبری در خصوص گرفتن سرباز وظیفه در شرکت های دانش بنیان پیش بینی شده وتصویب شده است.
وی گفت: شرکت های دانش بنیان می توانند سرباز وظیفه بگیرند یعنی افراد می توانند سربازی خود را در شرکت های دانش بنیان بگذرانند، این ها فارغ التحصیلانی هستند که می توانند خیلی موثر باشند.
وی در خصوص اینکه سهم شرکت های دانش بنیان یا سهم استارتاپ ها از اقتصاد ما چقدر است و اینکه درست است که این نظام را ایجاد کرده ایم و آیا این ها در اقتصاد ما اصلا جایگاه و اهمیت قابل توجهی دارند؟ گفت: با فراهم کردن زمینه ها و نیز عرض اندام کردن این شرکت ها در مدت زمان کوتاه، مشخص است که در آینده نزدیک ورود شرکت های دانش بنیان و استارتاپ های ما به حوزه اقتصاد خیلی جدی می شود.
معاون تجاری سازی فناوری معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری افزود: اینکه وجود این شرکت ها چه مزیتی دارد باید گفت الان در کشور ما یک اقتصاد دولتی داریم و بسیاری از شرکتهای بزرگ ما شرکت های دولتی هستند یا سهامدار اصلی آنها دولت است، یا درخصوصی سازی نیز ممکن است ما آنقدر موفق نبوده باشیم، بنابراین ما راجع به شرکت ها و استارتاپ هایی صحبت می کنیم که محصول دارند وخدمات ارایه می کنند ولی به طور واقع خصوصی هستند یعنی اینها از بخش خصوصی واقعی نشات گرفته اند و با ایده های اولیه که داشتند دولت و نظام از این ها حمایت کرده و رشد کرده اند.
*** فعالیت4350 شرکت دانش بنیان و7هزار استارتاپ درکشور
وی گفت: الان ما در کشور بیش از 4هزارو 350 شرکت دانش بنیان رسمی داریم که مجوز دانش بنیان بودن را معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری صادر کرده است.
صالحی با اشاره به اینکه به شدت این کار سختگیرانه انجام می شود و باید شرکت براساس یک ایده دانش بنیان تاسیس شود و تولید خود را انجام دهد، گفت: الان بالغ بر 7هزار استارتاپ رسمی درمراکز نوآوری، مراکز رشد و پارک های علم وفناوری فعال هستند، در کوچکترین شهرهای ایران مراکز نوآوری راه اندازی کرده ایم که از دل این ها شرکت های بسیار خوب دانش بنیان رشد کرده اند و بعضی ازاین شرکت ها بالغ برچند صدمیلیارد تومان تراکنش مالی دارند.
*** تاثیرتحریم ها برفعالیت شرکت های دانش بنیان غیرقابل انکار
صالحی گفت: وضعیت کنونی کشور با یک سری فشارهای خارجی همراه شده است، قطعا هیچکس نمی تواند تحریم های ناجوانمردانه علیه کشور و نیز اینکه این فشارها می تواند برروی اقصاد ما تاثیر بگذارد را انکار کند، کوچکترین فشارها بر شرکت های دانش بنیان و استارتاپ ها این است که بعضی از این شرکت ها برای تولیدات دانش بنیان خودنیاز به مواداولیه ای دارند که از خارج کشور وارد می کنند.
وی ادامه داد: در تمام دنیا به این صورت است که شرکت ها یا نیاز دارند که ماده ای را از خارج بخرند و یا ارزی را جابجا کنند، در این زمینه شرکت های ایرانی نیز مستثنی نیستند و در این زمینه اگرچه دولت دارد این کمک را به شرکت های دانش بنیان می کند که بتواند این جابجایی ارز ایجاد شود، اما شرکت ها کماکان با این مشکل مواجه هستند.
این مسئول اظهارکرد: با این حال در کنار اثرات منفی این تحریم ها، اثربسیارمناسب این فشارها برداشتن یک نگاه واقع بینانه برای استفاده بهینه از نیروی انسانی داخل ایران و استفاده ازمنابع خدادادی مثل معادن، محیط طبیعی و گیاهی داخل کشور است. اکنون با توجه به این شرایط استفاده بهینه از این منابع دارد انجام می شود به این صورت که ما می توانیم مواد اولیه ای که نیاز داریم را با منابع موجود در کشور استفاده کنیم. به طور مثال منابع نفت و گاز و بسیاری از مواد اولیه پتروشیمی کشور می تواند ماده اولیه خوبی برای سنتز یک ماده اولیه دارویی باشند کما اینکه در چند سال اخیر مواد اولیه دارویی بسیاری را با استفاده ازمواد شیمیایی که در کشور داشتیم ساختیم.
*** فرموله کردن 97درصد داروهای مورد نیاز درکشور
وی یادآورشد: قبلا این مواد را وارد می کردیم الان حدود 97درصد داروهای مورد نیاز کشور را خودمان فرموله می کنیم و درصد زیادی از مواد اولیه دارویی کشور را خودمان تولید می کنیم. علی رغم اینکه تحریم ها قطعا می تواند بر روی حالت روانی فعالیت شرکت های دانش بنیان واستارتاپ ها اثر بگذارد اما یک فرصت بی بدیل درکشورماست که این شرکت ها بتوانند رشد کنند و بتوانند جایگاه خود را پیدا کنند و ما به این باور برسیم که بسیاری از مواد و محصول مورد نیاز ما همینجوری که امروزه در این شرایط طراحی و تهیه وتولید می کنیم زمانی در داخل کشوربی نیاز از تولید خارج باشیم.
علمی ** 9340**1485