یک اشکال در تأثیرپذیری از ادبیات کهن

این نویسنده ادبیات کودک و نوجوان در گفت‌وگو با ایسنا، درباره اثرپذیری آثار ادبی معاصر از ادبیات کلاسیک اظهار کرد: این‌که بخواهیم اثر نویسنده یا شاعری را در دوران معاصر با ادبیات کهن مقایسه کنیم، درست نیست. این‌که می‌گویند آثار برخی شاعران یا نویسندگان از برخی آثار کهن اثرپذیری داشته، برداشت‌های مخاطب است و نشانه‌هایی که در گواه این مطلب می‌دهند، شاید خیلی دقیق نباشد که بخواهیم بگوییم این شاعران یا نویسندگان دوره معاصر تحت تأثیر اثر خاصی بوده‌اند.

او با بیان این‌که طبیعی است که همه شاعران ما زیر شنل سعدی هستند، گفت: ما امروز پس از گذشت 700، 800 سال هنوز به زبان سعدی صحبت می‌کنیم و این یک هنر است. نمی‌توان گفت که فقط عده خاصی از شاعران تحت تأثیر سعدی بوده‌اند. هرچند که ممکن است شاعران نتوانند کاری به بزرگی کار سعدی انجام دهند اما آثار سعدی انگیزه‌ای بوده است که این‌ها هم به شعر گفتن علاقه‌مند شوند؛ حتی اگر هرگز به اندازه یک قطره نتوانند به دریای سعدی نزدیک شوند.

خرامان با طرح این سوال که نویسندگان معاصر ما چه اندازه توانسته‌اند آموزه‌های آثار ادبی کهن را به خوبی در آثارشان منتقل کنند، بیان کرد: نویسندگان معاصر از سعدی تأثیر می‌گیرند برای این‌که کاری انجام داده باشند. اما به این توجه نمی‌کنند که سعدی می‌خواهد پیامی را به مخاطب انتقال دهد. منِ نویسنده امروزی فکر می‌کنم که دیگر مثل سعدی نباید پیام یا نکته‌ای به مخاطب امروزی منتقل کنم و همان آموزه سعدی را می‌گیرم و بعد سعی می‌کنم آن را پنهان کنم، مثلاً می‌خواهم ته داستانم باز باشد.

این نویسنده با تاکید بر اهمیت انتقال آموزه‌های آثار ادبی کهن در ادبیات معاصر، گفت: ما به این نکته توجه نمی‌کنیم که تمام متون کهن ما دارای آموزه‌هایی هستند که آن آموزه‌ها آن‌ها را ماندگار کرده‌اند. آن آموزه‌ها را می‌توان مضمون، پیام و نگاه به زندگی نامید. ما می‌خواهیم آنِ کار سعدی، حافظ، مولوی و فردوسی را دریافت کنیم و درباره آن صحبت کنیم اما آن آموزه‌ها را در نظر نمی‌گیریم و می‌گوئیم که داستان مدرن نوشته‌ایم. مشکل ما در حال حاضر این است.

این داستان‌نویس در پایان افزود: اگر قرار است از متون کهن نکته‌ای را برداریم و آن را با ادبیات امروز مطرح کنیم، یادمان نرود که همه گفته‌های بزرگان ادبیات کهن آموزه‌ای داشته و می‌خواسته چیزی به ما یاد بدهد اما ما آن آموزه را در ادبیات جدیدمان حذف می‌کنیم، و این هم به ادبیات امروز و هم به ادبیات کهن که از آن برداشت کرده‌ایم، لطمه می‌زند چون اصل قضیه را حذف کرده‌ایم.