یکی از انتقادهای مهم ترامپ از فدرال رزرو مربوط به نرخ بهره است که از نظر او بالاست. حمله ترامپ به بانک مرکزی آمریکا در شرایطی صورت میگیرد که اقتصاد این کشور در وضعیت نسبتا مناسبی قرار دارد؛ هر چند که رئیسجمهور وضعیت فعلی اقتصاد را مرتبط به سیاستهای فدرال رزرو نمیداند. در کنار این، ترامپ پیش از این بارها با خطاب قرار دادن بانک مرکزی پیشنهاد کرده است که آمریکا باید بهصورت مصنوعی دلار را تضعیف کند.
توییت ترامپ درباره فدرال رزرو
ترامپ در توییت روز جمعه خود آورده است: «ما در یک رقابت جهانی به سر میبریم و پیروزیهای بزرگی را به دست آوردهایم؛ اما این پیروزیها به لطف بانک مرکزی به دست نیامده است.» او که پیروزیهای به زعم خود اخیر آمریکا را به هر شیوهای سعی دارد از آن خود کند در ادامه نوشت: « واکنشهای بانک مرکزی نه به میزان کافی است و نه سرعت کافی را دارد. ما میتوانیم عملکرد بسیار بهتر از آن چیزی را که اکنون داریم، محقق کنیم.اکنون این شانس بزرگ برای ما بهوجود آمده است که از طریق بهبود رشد اقتصادی آمریکا ثروت و موفقیتی بینظیر را رقم بزنیم که همزمان نیز میتواند باعث کاهش بدهیهای آمریکا نیز شود.»
توییت روز جمعه ترامپ آخرین اقدام او در تحت فشار قرار دادن فدرال رزرو در ماههای گذشته است. با توجه به در پیش بودن انتخابات سال 2020 و تاثیرات رشد اقتصادی در آینده سیاسی ترامپ، او به شدت بهدنبال تاثیرگذاری بر تصمیمگیری در مورد نرخ بهره است. در واقع با اینکه آمارها حکایت از آن دارند که شاخص رشد اقتصادی در سال 2018 و فصل اول سال 2019 وضعیت خوبی را نسبت به سالهای اخیر داشته است، ترامپ بهدنبال آن است که نرخ بهره پایین بیاید و زمینه رشد اقتصادی بیشتر را فراهم کند. او بهدنبال آن است که از بالا آمدن رشد اقتصادی بهعنوان یک کارت سیاسی برای انتخابات 2020 استفاده کند.
ترامپ که هدف توییتهای روز جمعه خود را بهصورت متمرکز به سمت فدرال رزرو نشانهگیری کرده بود، در ادامه مشخصا به سیاستهای بانک مرکزی در مورد نرخ بهره حمله کرد. او سیاستهای فدرال رزرو را نوعی «فرآیند فکری معیوب» نامید که آمریکا را متحمل پرداخت نرخ بهره بیشتر میکند که از لحاظ اقتصادی تناسبی با وضعیت کنونی آمریکا ندارد.
تلاش کاخ سفید برای برکناری پاول
بلومبرگ در ماه گذشته در گزارشی از تلاش کاخ سفید برای جایگزینی جروم پاول رئیس بانک مرکزی پرده برداشت. پاول در ماههای گذشته بارها مورد هدف خشم ترامپ قرار گرفته است.این در حالی است که ساختار طراحی فدرال رزرو مبتنی بر استقلال عملکرد این نهاد از تاثیرات سیاسی است.همچنین روز جمعه ترامپ به انتقاد از نظرات جان ویلیامز، رئیس بانک مرکزی نیویورک پرداخته است.ویلیامز که در سخنرانی روز پنجشنبه خود سیگنالهای قوی مبنی بر کاهش شدید نرخ بهره داده بود، اما بانک مرکزی سخنرانی او را آنچنان مهم جلوه نداد. سیگنال قوی ویلیامز در روز پنجشنبه باعث اوج گرفتن قیمت اونس طلا در میانه روز شد، تا حدی که طلا در لحظاتی به رکورد 1453 دلار رسید.
پیشینه حملات ترامپ به بانک مرکزی
حملات ترامپ به بانک مرکزی و شائبه دخالت ترامپ در اصل «استقلال» بانک مرکزی سابقه طولانی دارد. جروم پاول حدود یک سال پیش در نشست جکسون هول به دفاع از عملکرد فدرال رزرو در برابر انتقادات ترامپ از افزایش نرخ بهره پرداخت. البته در این کشمکش طولانی اغلب فدرال رزرویها فارغ از گرایش سیاسی خود همگی مخالف دخالت سیاسی در امور پولی بودهاند و این امر را ضربه به وجهه استقلال بانک مرکزی میدانند.
همچنین در دسامبر سال گذشته میلادی نیز اخبار زیادی مبنیبر اخراج پاول به گوش میرسید. البته بعد از آن بود که جروم پاول با صراحت اعلام کرد که درخواست احتمالی برای استعفا ازسوی رئیسجمهور را با «نه» قاطعانه پاسخ خواهد داد. آنچه از این منازعه طولانی میتوان استنباط کرد عدم اعتقاد شخص ترامپ به «استقلال» بانک مرکزی است.
سخنان شائبهبرانگیز وزیر خزانهداری
استیون منوچین، وزیر خزانهداری آمریکا روز پنجشنبه گفت که تاکنون تغییری در سیاست واشنگتن در قبال دلار صورت نگرفته است، ولی ممکن است این مساله را در آینده مد نظر قرار دهند؛ امری که این نگاه را تقویت میکرد که ممکن است دولت آمریکا در آینده بهدنبال تغییر عمدی ارزش دلار باشد. منوچین در مورد سیاستهای پولی آمریکا افزود که ایالات متحده میتواند در آینده تغییری در سیاستهای دلاری خود لحاظ کند، اما در حالحاضر تغییری رخ نداده است. منوچین این سخنان را در حاشیه اجلاس مالی G7 در فرانسه مطرح کرد. این سخنان در حالی گفته شد که فضای وال استریت بهدلیل ریسک دخالت دولت ترامپ در سیاستهای پولی، فضایی پراضطراب گزارش شده است.
ریزش سهام در روز آخر هفته
عمده شاخص سهام معتبر روز آخر هفته را با کاهش پشتسر گذاشتند. شاخص سهام نیویورک در روز آخر هفته افت 43/ 0 درصدی را رقم زد. تغییرات این شاخص در هفته گذشته تنها یک روز مثبت بود و در مابقی روزهای هفته با افت ارزش روبهرو شد. شاخص S&P 500 نیز مانند شاخص نیویورک در روز آخر هفته با افت مواجه شد و 62/ 0 درصد از ارزش خود را از دست داد. بازده این شاخص نیز در هفته گذشته منفی بود. شاخص داوجونز نیز وضعیتی مشابه دیگر شاخصها داشت. این شاخص نیز مانند شاخصهای دیگر هم روز آخر هفته کاهشی بود و هم بازدهی هفتگی آن منفی بود. کارشناسان دلیل کاهش روز آخر سهام را افزایش تنش در تنگه هرمز و نگرانی گروههای انرژی از بههم خوردن امنیت جریان انتقال انرژی در خلیجفارس دانستهاند.
رقص طلا بالای مرز 1400 دلاری
طلا هم با اینکه بعد از سیگنالهای سخنرانی ویلیامز مبنیبر کاهش نرخ بهره در پایان ماه جاری، در روز پنجشنبه برای لحظاتی به رکورد 1453 دلاری رسیده بود، در هفته گذشته بالای مرز 1400 دلار حرکت کرد. قیمت این فلز گرانبها در روز چهارشنبه تا مرز 1400 دلاری پایین آمد اما بعد از آن دوباره روندی افزایشی به خود گرفت. فلز زرد در آخرین روز هفته با کاهش ارزش قابلتوجه 22/ 1 درصدی مواجه شد؛ اما این کاهش ارزش نیز نتوانست خللی بر هفته صعودی این دارایی امن بگذارد.