زمانی که اپل خبر جدایی مدیر ارشد طراحی این شرکت یعنی «جانی آیو» افسانهای را اعلام کرد، نگاهها به سمت فرد دیگری خیره شد که چندان شناخته شده نبود: جف ویلیامز مدیر ارشد عملیات که حالا استودیوی طراحی اپل را هم در اختیار گرفته است. تصاحب این قلمرو جدید، در واقع ویلیامز را به شخص دوم اپل تبدیل میکند و او را در یک قدمی تصاحب عنوان تیم کوک بهعنوان مدیر عامل اپل قرار می دهد.
بلومبرگ می گوید ویلیامز از نظر کاری و ذهنی، شباهت بسیار زیادی به مدیر عامل کنونی اپل یعنی تیم کوک دارد. او برخلاف اسطوره رؤیا پرداز و تند مزاج این شرکت یعنی استیو جابز، فردی نتیجه گرا و عملیاتی با خلق و خوی ملایم است.
جف ویلیامز فردی نتیجه گرا و عملیاتی است
چند نفر از همکاران کنونی و سابق ویلیامز به طور ناشناس و به شرط حفظ محرمانگی، در این مورد با بلومبرگ صحبت کرده اند. به عقیده آنها طی سال های اخیر، ویلیامز در سمت مدیر عملیات اپل (پست قبلی کوک) خودش را فردی متواضع و منظم با توانایی رهبری نشان داده، یعنی همان ویژگی هایی که یک مدیر عامل باید داشته باشد.
او با تأمین کننده ها مذاکره کرده، صدها میلیون دستگاه از محصولات اپل را از کارخانه های چین به سرتاسر جهان ارسال نموده و بیشتر از کوک در جریان توسعه محصولات قرار دارد. ویلیامز در جلسات هفتگی بررسی محصولات و فرایند طراحی صنعتی حضور داشته و فقط برای امضای نهایی سراغ کوک می رود. او نقش اصلی را در عرضه اپل واچ به بازار ایفا کرده است.
در حال حاضر، جف ویلیامز را به عنوان بهترین انتخاب برای پست های ارشد مدیریت می دانند و همکاران فعلی و سابق او نیز می گویند مدت ها قبل از جدایی آیو از اپل، جایگاه خودش را محکم کرده بود.
ارتقای ویلیامز، نگرانی ها در مورد توانایی اپل برای بیرون آمدن از وضعیت رکود کنونی را هم افزایش داده است. اپل تحت مدیریت کوک توانست ارزش بازار خودش را دو برابر کند و برای مدتی کوتاه به یک کمپانی تریلیون دلاری تبدیل شود. در این مدت آنها صدها میلیون دستگاه از محصولات خود را به مشتریان فروختند و آیفون ها و آیپدهای گران قیمت را در کنار ایرپادز بیسیم و سرویس موسیقی اپل موزیک وارد بازار کردند. با این حال پس از رشد قابل توجه، مدتهاست که فروش آیفون به عنوان محصول شاخص اپل ثابت مانده و حتی در بازارهای کلیدی مثل چین و هند به شکل نزولی درآمده است.
تیم طراحی اپل همیشه نقطه قوت این شرکت بوده است
اپل با فاصله گرفتن از مرز ورشکستی در اواخر دهه 90 میلادی، همواره به خود می بالید که محصولات گران قیمت را با تکیه بر طراحی منحصر به فرد، به صورت انبوه می فروشد. بدین ترتیب تیم طراحی این کمپانی همواره در معرض توجه ویژه قرار داشت. به عقیده بسیاری از کارشناسان و صاحب نظران، آیو آخرین بازمانده از نسل جابز بود در پست های اجرایی اپل به شمار می رفت.
حال که کوک هشتمین سال حضورش به عنوان مدیر عامل اپل را سپری می کند، تیم عملیاتی این شرکت بر تیم طراحی غلبه کرده اند. به نظر نمی رسد که کوک به این زودی ها خیال رفتن داشته باشد و حضور جف ویلیامز در سطوح ارشد هم نشان می دهد که کسب و کار اپل با همین فرمان پیش می رود. کارکنان کنونی و سابق این شرکت می گویند «جف [ویلیامز] 95 درصد عمل گرا و 5 درصد محصول گرا است. اپل را می توان یک شرکت کاملاً عملیاتی دانست.»
«مایکل گارتنبرگ» یکی از مدیران مارکتینگ سابق اپل معتقد است:
«مادامی که یک فرد نابغه و رؤیاپرداز در شرکتی مثل اپل وجود داشته باشد، این ویژگی ها در مدیرعامل ضرورتی ندارد. تیم کوک، جانی آیو را داشت. حالا که او رفته است، چه کسی نقش رؤیاپرداز اپل را ایفا می کند تا گام بزرگ بعدی برداشته شود؟»
جف ویلیامز همانند تیم کوک در جنوب آمریکا بزرگ شده، مدرک مدیریت ارشد کسب و کار (MBA) را از دانشگاه دوک گرفته و قبل از پیوستن به اپل در اواخر دهه 90 میلادی در شرکت IBM مشغول به کار بوده است. او در سال 1998 به عنوان مدیر تدارکات در اپل آغاز به کار کرد و با تأمین کننده های قطعات وارد مذاکره شد. با طی کردن مدارج ترقی، در سال 2010 تحت عنوان معاون ارشد عملیات به تیم اجرایی جابز راه یافت.
او تحت هدایت کوک به منبع اصلی اطلاعات در مورد طرح های توسعه محصول و برنامه های عملیاتی شرکت بدل شد، به گونه ای که در تمام نشست ها به سؤالات پاسخ می داد. او در انتخاب لباس هم شبیه رئیسش عمل می کرد، یعنی شلوار جین می پوشید و پیراهنش را روی شلوار می انداخت. ویلیامز در جلسات از یک دفترچه یادداشت جیبی استفاده می کند و تمام موارد مهم را در آن می نویسد.
ویلیامز در سال 2013 و پس از معرفی اپل واچ به عنوان یک محصول حوزه سلامت، رهبری توسعه این گجت را بر عهده گرفت و سپس در سال 2015 برای اولین بار در مراسم رونمایی از محصول روی سن رفت و در مورد تلاش های بخش سلامت اپل سخن گفت. در همین سال به سمت مدیر ارشد عملیات (COO) منصوب شد و پس از آن وظیفه رونمایی تمامی اپل واچ های بعدی را بر عهده گرفت. او همچنین در کنار سناتور «میچ مک کانل» پروژه چند صد میلیون دلاری سرمایه گذاری در شرکت کورنینگ را افتتاح کرد.
جف ویلیامز قبل از رفتن آیو هم مسئولیت های متعددی را بر عهده داشت
نقش جف ویلیامز در فرایندهای توسعه محصول اپل روز به روز بیشتر شد. او اکنون مسئولیت های متعدد و متنوعی در شرکت دارد، ضمن اینکه مسئولیت گروه طراحی سخت افزار و نرم افزار را هم بر عهده گرفته است. از جمله وظایف ویلیامز می توان به مدیریت اپل واچ، نظارت بر کل زنجیره تأمین، یافتن منابع مختلف برای مواد مورد نیاز، توسعه اپلیکیشن و تحقیقات مربوط به سلامت، پشتیبانی از مشتریان AppleCare و مدیریت بعضی تیم های مالی اشاره کرد.
مدیر اجرایی همانند رئیسش از پرسیدن سؤالات تند و صریح هم ابایی ندارد. یکی از مدیران اجرایی سابق اپل هم می گوید ویلیامز در تلاش است تا به زبان مهندسین این شرکت صحبت کند، ولی به خاطر فقدان دانش فنی معمولاً کم می آورد.
جانشین احتمالی تیم کوک هم قبل از 7 صبح سر کار می آید
ویلیامز یکی از طرفداران سرسخت پیاده روی و دوچرخه سواری است. او قبل از ساعت 7 صبح سر کار حاضر می شود، تا دیروقت در شرکت می ماند و بین نشست ها با دوچرخه رفت و آمد می کند. بعضی ها او را فردی آرام می دانند که حضورش به راحتی احساس نمی شود. یکی از افرادی که به او کار کرده می گوید «گاهی اوقات کنفرانس صوتی در جریان است و جف هم حضور دارد، اما هیچ نشانه ای از حضور او احساس نمی شود، تا زمانی که شروع به صحبت کند».
اگرچه جف ویلیامز در جلساتش با دیگر مدیران اجرایی به شکل صریح و قاطع صحبت می کند، ولی در جلسات هماهنگی بزرگ با تیم های مهندسی، نقش «پلیس بد» را به دیگر همکاران می سپارد. در مقابل طراحان اوضاع پیچیده می شود، چون او از تیم اجرایی می آید و معیارهایش معنای زیادی در حوزه طراحی ندارند.
اپل واچ بزرگ ترین آزمونی بود که ویلیامز پشت سر گذاشت. ماه ها قبل از معرفی اولین مدل در سال 2015 و در حین تست داخلی، بعضی از کارکنان به نیکل مورد استفاده در بدنه حساسیت نشان دادند، موضوعی که در مورد ساعت ها و دستبند ها چندان عجیب نیست. جف ویلیامز دستور داد هزاران دستگاه اپل واچ را جمع آوری کرده و دوباره آنها را با آلیاژ جدید تولید کنند. همچنین «موتور تپتیک» مورد استفاده در این ساعت هوشمند طول عمر بالایی نداشت و ویلیامز تصمیم گرفت این نقص را هم برطرف کند. ساعت های معیوب در اختیار کارکنان قرار گرفت.
این تصمیمات حیاتی، دردسر خریداران نهایی را کم کردند تا اپل واچ حضور قدرتمندی را در بازار آغاز نماید. از طرف دیگر ساعت هوشمند اپل تا چند ماه پس از رونمایی رسمی در بازار کمیاب شد و ارسال سفارشات آنلاین هم به تعویق افتاد. گاهی اوقات فقط مدل سفارشی اپل واچ با طلای 18 عیار موجود بود که با برچسب قیمت 17 هزار دلاری، خیلی خریدار نداشت.
جف ویلیامز ارزش کار طراحان را درک می کند
شروع اپل واچ به اندازه آیفون و آیپد با موفقیت همراه نبود، چون اولین مدل این ساعت هوشمند مشکلات زیادی داشت. تولید مدل طلایی این گجت هم پس از یک سال متوقف شد. در نهایت با پیشرفت سخت افزاری و نرم افزاری، اپل توانست بازار مچ بند های سلامتی و ساعت های هوشمند را در اختیار بگیرد. سال گذشته سهم اپل از این بازار به بالای 50 درصد رسید.
جف ویلیامز حالا توسعه تمامی محصولات سخت افزاری اپل را بر عهده دارد و نشست های هفتگی را برای ارزیابی پیشرفت آنها برگزار می کند. اگرچه این فرایند رسماً NPR یا «بازبینی محصول جدید» نام دارد، اما بعضی از کارکنان از لفظ «بازبینی جف» استفاده می کنند. حین توسعه ایرپادز، ویلیامز از هدفون های سیمی اپل استفاده می کرد چون از محصول جدید رضایت کافی نداشت.
افراد نزدیک به تیم طراحی می گویند که ویلیامز ارزش کار آنها را درک می کند و به جای دستور دادن، تلاش می کند تا ایده های آنها به بهترین شکل پیاده شوند. او در کنار تجربه اپل واچ، حدود یک دهه قبل تیم مهندسی موبایل اپل را هم زیر نظر داشته است.
یکی از مدیران ارشد سابق اپل می گوید در مورد توان ویلیامز برای مدیریت تیم طراحی و پیاده سازی ایده ها نگران نیست، بلکه بیشتر از مدیران دیگر شرکت می ترسد. رهبران جدید تیم ها، مدیران طراحی باسابقه اپل در بخش نرم افزار و سخت افزار یعنی «ایونز هانکی» و «آلن دای» در حوزه طراحی یک پله پایین تر از جانی آیو هستند و حالا با رفتن آیو، نقش مهمی را بر عهده گرفته اند.
بیرون از فضای کاری، جف ویلیامز معمولاً در ویلای خانوادگی اش در آپتوس کالیفرنیا دیده می شود که حدود 45 دقیقه با مقر اپل فاصله دارد. او گاهی اوقات به همراه همسرش «ملیسا» در مهمانی های دوستانه در سن فرانسیسکو هم شرکت می کند.
برای سهامداران اپل، شاید جف ویلیامز با شخصیت اجتماعی آرام و فقدان طبع طراحی چندان امیدوار کننده نباشد. حلقه دوستان نزدیک تیم کوک چند شخصیت با سابقه دیگر مثل «فیل شیلر» و «ادی کیو» را نیز در بر می گیرد که همگی هم سن و سال ویلیامز هستند. ویلیامز 56 ساله سه سال جوان تر از کوک است.
به نظر می رسد جف ویلیامز در حال حاضر نزدیک ترین فرد به تیم کوک باشد و از آنجا که کوک عملکرد خوبی داشته است، ویلیامز بهترین انتخاب برای جایگزینی او محسوب می شود.