معاون سیاسی وزیر امورخارجه ایران گفت طرف آمریکایی برای صدور مجوز درخصوص نفت ایران انعطاف‌هایی نشان داده است. همزمان وزیر خارجه آلمان از ابراز تمایل آمریکا برای مذاکره با ایران در نشست جی7 استقبال کرد و آن را اولویتی برای آلمان تلقی کرد. پیش‌تر رئیس‌جمهور فرانسه نیز گفته بود که زمینه‌ها برای مذاکره بین تهران و واشنگتن در حال آماده شدن است. این تحولات در شرایطی است که آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در جدیدترین گزارش خود اعلام کرده ذخایر اورانیوم غنی‌شده ایران بالاتر از حد مجاز در برجام است. به گزارش «ایسنا» سیدعباس عراقچی معاون سیاسی وزارت امور خارجه با بیان اینکه سیاست جمهوری اسلامی ایران در مقابل فشار حداکثری آمریکا مقاومت حداکثری و بسیج حداکثری امکانات است، گفت: اجازه ندادیم آمریکایی‌ها در مقابل ایران یک بار دیگر اجماع و ائتلاف بین‌المللی ایجاد کنند، نمونه آن کنفرانس ورشو در لهستان بود که عدم استقبال کشورها باعث شکست آمریکا شد.
او با بیان اینکه پروژه امنیتی‌سازی از جمهوری اسلامی ایران در دستور کار آمریکا، رژیم صهیونیستی و برخی کشورهای عربی بود، تاکید کرد: ما تلاش کردیم اجازه ندهیم که دوباره از ایران یک پروژه امنیتی برای دنیا تعریف شود. عراقچی در بخش دیگری از صحبت‌های خود با رادیو معارف خاطرنشان کرد: آمریکا در سیاست خود علیه برجام و ایران منزوی شده است.
عراقچی با بیان اینکه ماموریت سنگین دیگر وزارت امورخارجه مقابله با تحریم‌ها و باز کردن راه‌های تنفس برای فروش نفت و تامین ارز است، اظهار کرد: سیاست خارجی ما در یک سال گذشته در مقابل فشار و تهاجم حداکثری آمریکا موفق بوده است. عراقچی با اعتقاد بر اینکه آثار شکست فشار حداکثری آمریکا خود را نشان داده است، گفت: ما براساس حقوق خود در برجام تعهدات برجامی را در مقابل بدعهدی آمریکا کاهش دادیم.
معاون سیاسی وزیر امورخارجه با بیان اینکه برای بازگشت ایران به اجرای کامل برجام باید خواسته‌های ما مانند فروش نفت و مسائل بانکی مربوط به آن تامین شود، به موضوع اجلاس 7 و سفر ظریف به فرانسه اشاره کرد و گفت: در جریان اجلاس گروه7 آقای مکرون با آقای ترامپ دیدارهایی داشتند و طرف آمریکایی برای صدور مجوز درخصوص نفت ایران انعطاف‌هایی نشان داده است.
اعلام این خبر از سوی عراقچی مرتبط با سفر ناگهانی محمدجواد ظریف به محل اجلاس جی7 در بیاریتز فرانسه در روز یکشنبه هفته گذشته بود که طی آن دیدار، ملاقات 4 ساعته‌ای بین ظریف و امانوئل مکرون رئیس‌جمهوری فرانسه صورت گرفت. رئیس‌جمهور فرانسه در نشست جی7 گفت که فرانسه سعی دارد امکان مذاکره میان روسای جمهور آمریکا و ایران را فراهم کند. دونالد ترامپ نیز اظهار کرد که در صورت درست بودن شرایط حتما این کار را خواهد کرد. این در حالی است که رئیس‌جمهور ایران در این باره گفت که آمریکا پیش از مذاکره با ایران باید تحریم‌هایی را که بر این کشور اعمال کرده است، لغو کند.
همزمان رئیس دفتر رئیس‌جمهوری ایران با تاکید بر اینکه انتشار جزئیات پیشنهاد فرانسه پیش از دستیابی به توافق کار صحیحی نیست از سفر گروه اقتصادی از سوی جمهوری اسلامی ایران به فرانسه طی هفته آینده خبر داد. واعظی همچنین درباره روند مذاکرات ایران و اروپا در برجام اظهار کرد: روند این مذاکرات از هفته گذشته تاکنون با پیشرفت نسبتا خوبی همراه بوده است.
اولویت ایجاد مذاکره است
همزمان با این تحولات، وزیر امور خارجه آلمان از ابراز تمایل آمریکا برای مذاکره با ایران در نشست‌جی7 استقبال و آن را اولویتی برای آلمان تلقی کرد. به گزارش «ایسنا» به نقل از روزنامه پاکستانی دان، هایکو ماس، وزیر امور خارجه آلمان که به همراه وزرای امور خارجه انگلیس و فرانسه برای رایزنی با فدریکا موگرینی، مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در حاشیه نشست وزرای دفاع اتحادیه اروپا در هلسینکی شرکت کرده بود گفت که این سه کشور[آلمان، انگلیس و فرانسه] خواهان پیشبرد رویداد نشست جی7 هستند که دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا بر تمایل به مذاکره با ایران تاکید کرد.
ماس در جمع خبرنگاران گفت: اولویت ما ایجاد امکان مذاکره میان آمریکا و ایران است. ما درباره تلاش‌های دیپلماتیک بیشتر با فرانسوی‌ها و انگلیسی‌ها و همچنین در منطقه با تمام کشورهای حاشیه خلیج فارس، مذاکره خواهیم کرد. همچنین پیش از این نشست، دومینیک راب، وزیر امور خارجه انگلیس گفت که وی خواستار «پیشبرد مذاکرات مثبت جی7 درباره ایران است».
طرح فرانسه مکمل برجام باشد
مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا نیز روز جمعه گفت طرح فرانسه درباره برجام می‌تواند مکمل این طرح باشد. به گزارش خبرگزاری تسنیم، فدریکا موگرینی در هلسینکی، پایتخت فنلاند گفت: «طرح فرانسه می‌تواند مکمل وظیفه محوری ما درخصوص ضمانت اجرای توافق هسته‌ای باشد.» موگرینی روز پنجشنبه هم در سخنانی درباره طرح فرانسه درباره برجام گفته بود که توافق فعلی باید حفظ شود. مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در بخش دیگری از سخنانش درباره اجرایی شدن ساز و کار اروپایی‌ها برای تسهیل تجارت با ایران، موسوم به اینستکس نیز اظهار نظر کرد. او گفت که نخستین معاملات در چارچوب این ساز و کار هنوز به اتمام نرسیده است.
گزارش جدید آژانس
از سوی دیگر، آژانس بین‌المللی انرژی اتمی اعلام کرد ذخایر اورانیوم غنی‌شده ایران بالاتر از حد مجاز در برجام است. به گزارش خبرگزاری تسنیم به نقل از آسوشیتدپرس، آژانس روز جمعه اعلام کرد ذخایر اورانیوم غنی‌شده ایران از حد مجاز در برجام (300 کیلوگرم هگزافلوراید UF6 یا معادل آن یعنی 8/ 202 کیلوگرم اورانیوم) بالاتر است. بر اساس شانزدهمین گزارش دوره‌ای آژانس بین‌المللی انرژی اتمی درباره پایبندی ایران به تعهدات هسته‌ای خود ذیل برجام، ایران در 19 آگوست 2019 (28 مرداد 1398) معادل 6/ 241 کیلوگرم اورانیوم غنی‌شده در اختیار داشته و سطح غنی‌سازی اورانیوم در تاسیسات نطنز نیز به 5/ 4 درصد رسیده است.
در پی کوتاهی طرف‌های دیگر برجام در حمایت از حقوق تصریح‌شده ایران ذیل این توافق چندجانبه و مقابله با تحریم‌های یکجانبه آمریکا علیه ایران، شورای عالی امنیت ملی ایران روز چهارشنبه 18 اردیبهشت در بیانیه‌ای اعلام کرد جمهوری اسلامی ایران در راستای صیانت از امنیت و منافع ملی و حقوق تصریح‌شده خود مندرج در بندهای 26 و 36 برجام، اجرای برخی تعهدات هسته‌ای خود ذیل برجام را متوقف خواهد کرد و در گام اول میزان ذخایر اورانیوم غنی‌شده خود را به بالاتر از سقف تعیین‌شده در برجام افزایش خواهد داد. ایران روز یکشنبه 16 تیرماه در پایان مهلت 60روزه‌ای که برای طرف‌های دیگر برجام (به‌ویژه طرف‌های اروپایی) در نظر گرفته بود تا به تعهدات خود در قبال ایران عمل کنند، رسما اعلام کرد که گام دوم کاهش تعهدات هسته‌ای خود ذیل برجام را آغاز خواهد کرد و از این پس غنی‌سازی اورانیوم را حسب نیازهای گوناگون خود، در درصدهای بالاتر از میزان تعیین‌شده در برجام (67/ 3 درصد) انجام خواهد داد.
همزمان با این تحول، نماینده ایران در سازمان‌های بین‌المللی مستقر در وین اعلام کرد گزارش اخیر آژانس بین‌المللی انرژی اتمی درخصوص راستی‌آزمایی اجرای تعهدات هسته‌ای ایران نشانه حسن نیت جمهوری اسلامی ایران است. کاظم غریب‌آبادی روز جمعه پس از انتشار شانزدهمین گزارش مدیرکل موقت آژانس بین‌المللی انرژی اتمی درخصوص راستی‌آزمایی اجرای برجام، آن را نشانه حسن نیت جمهوری اسلامی ایران برای حفظ چندجانبه‌گرایی در روابط بین‌الملل و گواهی بر پایبندی آن به تعهدات بین‌المللی‌اش خواند. این دیپلمات ارشد افزود: «در این گزارش، همانند 15گزارش قبلی مدیرکل، تصریح شده است که از روز اجرای برجام، آژانس به نظارت و راستی آزمایی اجرای تعهدات مرتبط هسته‌ای از سوی ایران بر اساس مفاد برجام ادامه داده است.»
