به گزارش ایسنا، علیرضا حسن‌زاده - رییس پژوهشکده مردم‌شناسی - با بیان اینکه اطلس «مردم‌نگاری سرزمین» ارزش‌های بومی را می‌تواند نمایش داده و به فرایند توسعه پایدار در کشور کمک کند، گفت: پژوهشکده مردم‌شناسی طرح پژوهش مردم‌نگاری سرزمین را به عنوان طرحی فراگیر و جامع در سطح کشور در دست اجرا دارد .
او با اشاره به اینکه پژوهشکده مردم‌شناسی قدیمی‌ترین نهاد و مرکز مطالعات علوم اجتماعی در ایران و یکی از قدیمی‌ترین مراکز مردم‌شناسی در خاورمیانه است، گفت: مرکز مردم شناسی در سال 1316 شکل گرفته و پژوهشکده مردم‌شناسی پژوهشگاه میراث فرهنگی نیز به عنوان یک نهاد قدیمی به آن وابسته و مرتبط است .
وی افزود: در دهه‌های گذشته این نهاد از مرکز مردم‌شناسی تا پژوهشکده مردم‌شناسی نماینده اصلی مطالعات میدانی در طول تاریخ مطالعات علوم اجتماعی کشور بوده و اعضای آن از گذشته مانند «علی بلوک‌باشی» و «محمد میرشکرایی» نمایندگان اصلی کار میدانی در تاریخ مردم شناسی ایران به‌شمار می‌آیند.
او با بیان اینکه یکی از وظایف اصلی پژوهشکده مردم‌شناسی که در اساسنامه تاسیس آن مورد توجه قرار گرفته، تالیف، تدوین و تولید اطلس مردم نگاری ایران است، بیان کرد: مطالعات شکل‌گیری اطلس مردم‌نگاری سرزمین به عنوان یک آرزو و آرمان نیاز به فناوری‌های لازم داشت، که متاسفانه از سال 1384 از یک سو با برخی مشکلات نرم افزاری و از سوی دیگر با تغییر مدیریت‌ها مواجه شد و نیمه تمام ماند.
او تاکید کرد: از سال 1394 تدوین اطلس‌های جامع میراث فرهنگی کشور دوباره مطرح و در رأس سیاست‌های کلی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری قرار گرفت و فاز نخست آن در سال 1397 افتتاح شد.
وی با بیان اینکه پژوهشکده مردم‌شناسی طرح پژوهش مردم‌نگاری سرزمین را به عنوان طرحی فراگیر و جامع و براساس پژوهش‌هایی در سراسر کشور در راس برنامه‌های خود قرار داده است، ادامه داد: خوشبختانه پس از آزمون و خطاهای بسیار، نرم‌افزار اطلس در نیمه اول سال گذشته آماده بارگذاری شد به طوری‌که قابلیت جستجوی موضوعات کلیدی و همچنین ارزیابی تطبیقی را داراست.
به گفته‌ی او، اطلس مردم‌نگاری 19 بخش اصلی و هر بخش شاخه‌ها و زیر شاخه‌های مرتبط با خود را دارد، همچنین عناوین اصلی اطلس کلیات، خانواده و خویشاوندی، راه‌های ارتباطی، زبان، شیوه‌های معیشت، پزشکی مردمی، واحدهای اندازه‌گیری را شامل می‌شود.
حسن‌زاده با تاکید بر اینکه این اطلس مجموعه‌ای از نقشه و فایل‌های متنی، عکس، فیلم و صوت را در خود دارد و در دوره‌های مختلف زمانی اطلاعات آن توسط پژوهشکده مردم شناسی بارگذاری می‌شود، اظهار کرد: در فاز اول دو هزار و 574 مدخل با موضوع یلدا و نوروز و آیین‌های مرتبط با آن در 55 شهرستان کشور توسط کارشناسان پژوهشکده مردم‌شناسی در اطلس بارگذاری و در فاز دومِ بارگذاری نیز اطلاعات مربوط به خوراک، بازی و ورزش در استان خراسان‌جنوبی و استان‌ها و شهرهای دیگر در دستور کار قرار گرفته است.
او با بیان اینکه در حال حاضر 800 مدخل مرتبط با خوراک استان خراسان جنوبی در اطلس مردم‌نگاریِ سرزمین بارگذاری شده، افزود: مهمترین کارکرد اطلس مردم‌نگاری سرزمین، نمایش ارزش‌های بومی و کمک به فرایند توسعه پایدار در کشور است.
وی در ادامه به کارکردهای مهم «اطلس مردم‌نگاری سرزمین» اشاره کرد و گفت: جلوگیری از فراموشی دانش بومی، حافظه تاریخی و فرهنگی و اطلاعات مربوط به دانش فرهنگی در حوزه‌های دیگر، کمک به نمایش تنوع فرهنگی و همبستگی‌های ملی در ایران و کمک به پایداری هویت در جوامع محلی از کارکردهای مهم این اطلس است .
رییس پژوهشکده مردم‌شناسی با انتقاد از برخی انجمن‌ها که اخیرا پیشنهاد کاری شبیه به تهیه اطلس را در دستور کار خود قرار داده‌اند، گفت: متاسفانه شاهد موازی کاری‌هایی در این زمینه هستیم، در حالی‌که اطلس مردم‌نگاری سرزمین از مدت‌ها قبل توسط پژوهشکده مردم‌شناسی شکل گرفته و پژوهش‌های زیادی برای تولید آن انجام شده است.
حسن‌زاده با اشاره به اینکه وزارت میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری یکی از مهمترین متولیان حوزه فرهنگ است، اضافه کرد: کارها و پیشنهادهایی شبیه این موضوع که مسلما اعتبار آن از بودجه عمومی کشور خواهد بود، توجیه اقتصادی، علمی و اخلاقی ندارد.
