سوفل قلب (Heart Murmur) یک صدای غیر عادی است که هنگام عبور خون از قلب ایجاد می شود. پزشکان می توانند با استفاده از یک استتوسکوپ یا گوشی پزشکی یک سوفل قلب را بشنوند. سوفل های قلب می توانند خوش خیم باشند یا به یک بیماری قلبی جدی اشاره داشته باشند.
به گزارش گروه سلامت عصر ایران به نقل از "مدیکال دیلی نیوز"، بنابر برآوردهای صورت گرفته، سوفل های قلب تا 72 درصد از کودکان را تحت تاثیر قرار می دهند. بیشتر اوقات، سوفل با افزایش سن از بین می رود اما برخی ممکن است در بزرگسالی نیز با یک سوفل قلب مواجه شوند.
در بزرگسالان، برخی بیماری های قلبی، از جمله بیماری دریچه قلب، می توانند موجب سوفل های قلب شوند.
سوفل قلب چیست؟
سوفل های قلب از ارتعاشات یا تلاطم هایی که خون هنگام عبور از قلب موجب آنها می شود، شکل می گیرند. پزشک می تواند با استفاده از استتوسکوپ صداهای تولید شده را بشنود.
زمانی که دریچه های قلب باز و بسته می شوند، صدایی توسط آنها ایجاد می شود. اما دریچه هایی که به صورت عادی باز و بسته نمی شوند می توانند موجب نشت خون به سمت عقب شده یا از جریان خون به جلو جلوگیری کنند که می تواند صدایی که به نام سوفل شناخته می شود را ایجاد کند.
خونی که با سرعت زیاد از قلب عبور می کند می تواند موجب نوعی سوفل به نام سوفل جریانی (Flow Murmur) شود.
دو نوع اصلی سوفل قلب وجود دارند که شامل بی گناه (Innocent Heart Murmur) و ناهنجار (Abnormal Heart Murmur) می شوند. سوفل های جریانی از نوع سوفل بی گناه هستند.
سوفل های بی گناه یا خوش خیم قلب زمانی رخ می دهند که هیچ ناهنجاری ساختاری یا بیماری قلبی وجود ندارد. در مقابل، سوفل های ناهنجار قلب زمانی رخ می دهند که یک بیماری زمینه ای قلب موجب بروز علائم می شود.
فرد مبتلا به سوفل قلب باید برای ارزیابی دقیق شرایط و تشخیص نوع آن به پزشک مراجعه کند.
سوفل بی گناه قلب
سوفل های بی گناه قلب می توانند با گذشت زمان و بی نیاز از درمانی خاص از بین بروند، مانند مواردی که به واسطه جریان خون زیاد شکل گرفته اند.
در موارد دیگر، سوفل ممکن است به واسطه نقص خفیف در عملکرد دریچه قلب شکل گرفته باشد که پزشکان می توانند بی نیاز از دخالتی خاص بر آن نظارت داشته باشند.
افراد مبتلا به سوفل بی گناه قلب می توانند یک زندگی نسبتا عادی را دنبال کنند. آنها معمولا می توانند تمرین کرده و بدون مشکلی خاص ورزش مورد علاقه خود را انجام دهند.
سوفل ناهنجار قلب
سوفل های ناهنجار قلب به یک بیماری قلبی زمینه ای اشاره دارند. این موارد شیوع کمتری نسبت به سوفل های بی گناه قلب دارند و می توانند تا بزرگسالی ادامه داشته یا برای نخستین بار در بزرگسالی شکل بگیرند.
سوفل های ناهنجار قلب در بزرگسالان معمولا با بیماری دریچه قلب مرتبط هستند.
دلایل
دلایل مختلفی می توانند موجب سوفل های قلب شوند.
سوفل ها را می توان بر اساس دلایل آنها دسته بندی کرد:
سوفل های جریانی: ورزش، بارداری، و کم خونی همگی می توانند موجب جریان خون زیاد شوند و از دلایل دیگر می توان به پرکاری تیروئید و تب اشاره کرد. این می تواند به یک سوفل بی گناه منجر شود.
سوفل های مرتبط با بیماری دریچه قلب: مشکلات دریچه های قلب، مانند تنگی دریچه آئورت یا یک دریچه آئورت دو لتی می تواند به یک سوفل قلب منجر شود.
سوفل های ناشی از مشکلات بطنی: شرایطی مانند بازگشت خون میترالی که بر بطن های قلب و جریان خون در آنها تاثیرگذار هستند ممکن است موجب یک سوفل شوند.
سوفل های ناشی از عوارض بیماری های دیگر: برخی بیماری ها مانند لوپوس و اندوکاردیت که قلب را نیز تحت تاثیر قرار می دهند ممکن است دلیل یک سوفل قلب باشند.
سوفل های مرتبط با بیماری مادرزادی قلب: مشکلات قلبی، مانند یک سوراخ در قلب، که از بدو تولد وجود دارند می توانند به یک سوفل منجر شوند.
افراد مبتلا به سوفل های ناهنجار قلب ممکن است به بیماری قلب مادرزادی یا یک بیماری دریچه قلب مبتلا باشند.
بیماری دریچه قلب در نتیجه یک نقص در ساختار قلب شکل می گیرد. برخی از این شرایط می توانند در بدو تولد وجود داشته یا اکتسابی باشند.
نواقص قلب می توانند بر بخش های زیر تاثیرگذار باشند:
- دریچه آئورت که به جای سه لتی بودن می تواند دو لتی باشد
- دریچه ریوی
- دیواره جدا کننده (سپتوم) دهلیزی که دهلیزها را جدا می کند
- دیواره جدا کننده (سپتوم) بطنی که بطن ها را جدا می کند
نقص قلبی دیگر مجرای شریانی باز (Patent Ductus Arteriosus) است که به واسطه بسته نشدن ورودی بین آئورت و سرخرگ ریوی پس از تولد رخ می دهد.
زمانی که نواقص دریچه قلب در بزرگسالان رخ می دهد، سوفل های قلب می توانند در نتیجه سن، تومورها، یا عفونت ها شکل گرفته باشند. به عنوان مثال، کلسیم می تواند با افزایش سن در دریچه های قلب انباشته شود. این شرایط میزان باز شدن دریچه های قلب را کاهش داده و عبور خون از آنها را دشوارتر می سازد.
گاهی اوقات، دریچه آئورت شل یا کشیده شده و عملکرد درست خود را ارائه نمی کند. این شرایط موجب نشت خون به سمت عقب شده و یک سوفل قلب را ایجاد می کند. پزشکان به این شرایط بازگشت خون آئورتی می گویند.
همچنین، احتمال ابتلا به اندوکاردیت عفونی وجود دارد. این یک عفونت باکتریایی پوشش داخلی قلب است که می تواند بر دریچه های قلب تاثیرگذار باشد. رشد باکتری ها بر عملکرد دریچه ها و در نتیجه بر عبور خون از آنها تاثیر می گذارد.
شرایط دیگری که می تواند بر قلب تاثیرگذار باشد بیماری قلبی روماتیسمی مزمن است. افراد مبتلا به این بیماری دارای التهاب مزمن در دریچه های قلب خود هستند که بر عملکرد آنها و در نتیجه بر جریان خون عبوری تاثیرگذار است.
تومورها نیز می توانند روی یک دریچه قلب شکل بگیرند. تشکیل تومورها در دیگر بخش های قلب، مانند دهلیز چپ، با تحت تاثیر قرار دادن جریان خون عبوری از قلب می تواند موجب یک سوفل قلب شود.
از دیگر شرایطی که می توانند به بروز سوفل های قلب منجر شوند می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- بیماری انحطاطی دریچه قلب
- انسداد مجرای خروجی بطن چپ
- کاردیومیوپاتی هیپرتروفیک انسدادی
- سندرم ترنر
- سندرم اهلرز-دانلوس
- سندرم مارفان
- سندرم نونان
- لوپوس اریتماتوز سیستمیک
- سندرم سرخجه مادرزادی
- تب روماتیسمی
- ناهنجاری ابشتین
- افتادگی دریچه میترال
علائم
افراد مبتلا به سوفل های قلب ممکن است هیچ علامتی نداشته باشند.
دیگران، به ویژه در صورت ابتلا به سوفل ناهنجار قلب ممکن است با توجه به دلیل زمینه ای برخی علائم را تجربه کنند.
به عنوان مثال، افراد ممکن است با علائم زیر مواجه باشند:
- تنگی نفس
- سرگیجه
- غش
- پوست آبی رنگ
- سرفه مزمن
- تپش قلب
- تعریق در پاها یا شکم
یک نوزاد تازه متولد شده ممکن است با علائم زیر مواجه باشد:
- دشواری در تغذیه
- اختلال در رشد
- رنگ آبی پوست هنگام تغذیه یا فعالیت
- مشکلات تنفسی
- بهانه گیری بیش از حد
تشخیص
پزشکان با استفاده از استتوسکوپ به صدای قلب گوش می دهند. همچنین، آنها الگوهای غیر عادی تنفس و هر گونه تغییر در رنگ پوست را مد نظر قرار می دهند.
پزشک ممکن است به انجام آزمایش های دیگر، از جمله اندازه گیری فشار خون، مقدار اکسیژن موجود در خون، و نرخ نبض برای بررسی عملکرد قلب نیاز داشته باشد. همچنین، پزشکان معمولا از یک اکوکاردیوگرام برای مشاهده تصاویر دریچه های قلب استفاده می کنند.
سپس، آنها درجه هر سوفل قلب را مشخص خواهند کرد. سیستم درجه بندی سوفل ها زمانی که قلب فشرده می شود 1 تا 6 است که 1 به بسیار ضعیف و 6 به بسیار بلند اشاره دارد. سیستم درجه بندی برای سوفل هایی که هنگام آرامش قلب رخ می دهند نیز 1 تا 4 است.
همچنین، پزشک نیازمند تعیین مدت زمان سوفل قلب و محل دقیق آن در قلب است.
در موارد نادر، مراحل زیر ضروری هستند:
- کاتتریزاسیون قلبی
- تصویربرداری پرتو اکس از سینه
- اکوکاردیوگرام استرس
این آزمایش ها به پزشک در تشخیص دلیل سوفل قلب و همچنین شدت و این که آیا موجب علامتی می شود یا خیر کمک می کنند.
درمان
سوفل های قلب معمولا از نوع بی گناه هستند. این موارد معمولا نیازی به درمانی خاص یا آزمایش های بیشتر ندارند.
اما سوفل های ناهنجار قلب نشانه ای از یک شرایط زمینه ای هستند که ممکن است به درمان نیاز داشته باشد.
پزشکان درمان هایی که فشار خون را کاهش می دهند تا جریان خون عبوری از دریچه بهبود یابد، آسیب به دریچه کاهش یابد، یا هر دو را توصیه خواهند کرد. به عنوان مثال، افراد ممکن است نیازمند مصرف داروهایی مانند موارد زیر باشند:
- مهار کننده های آنزیم مبدل آنژیوتانسین
- داروهای ضد آریتمی
- آنتی بیوتیک ها
- داروهای ضد لخته شدن خون
- مسدودکننده های بتا یا مسدودکننده های کانال کلسیم
- قرص های آب (ادرارآور)
- داروهای گشادکننده رگ های خونی
پزشک ممکن است یک دارو یا ترکیبی از چند دارو را تجویز کند.
برخی افراد برای ترمیم نقص در دریچه قلب به انجام عمل جراحی نیاز خواهند داشت. اما افراد مبتلا به بیماری دریچه قلب خفیف ممکن است به جراحی نیاز نداشته باشند.
اگر نقص دریچه قلب به طور قابل توجهی بر جریان خون عبوری از قلب تاثیرگذار باشد، موجب بروز علائم شود، یا فشار در قلب را افزایش دهد، ممکن است به ترمیم یا جایگزینی یک دریچه نیاز باشد.
