دکتر نرگس علی حسنی؛ متخصص قلب و عروق
کلسترول یکی از انواع چربی‌های موجود در خون است.
سلول‌های بدن شما به کلسترول نیاز دارند و بدن مقدار مورد نیاز خود را می‌سازد، اما شما از طریق غذاها نیز کلسترول را به دست می‌آورید.
اگر کلسترول خون خیلی بالا برود، در سرخرگ‌ها رسوب می‌کند و باعث سخت شدن دیواره سرخرگ‌ها می‌شود که تصلب شرایین آترواسکلروز نام دارد.
این روند معمولاً به آرامی صورت می‌گیرد و با افزایش سن بدتر می‌شود.
برای اینکه بهتر بفهمید که چه اتفاقی در رگ‌های خونی می‌افتد، تصور کنید که چطور لوله راه آب زیر سینک ظرفشویی آشپزخانه می‌گیرد و بسته می‌شود.
همان طور که رسوب روغن‌ها در لوله راه آب زیر سینک آن را می‌بندد، تجمع کلسترول در سرخرگ‌ها نیز آنها را تنگ کرده و جریان خون را در آنها مشکل می‌کند.
رسوب چربی در رگ‌های خونی، مقدار خونی را که به بافت‌های بدن و از جمله قلب می‌رسد، کاهش می‌دهد.
این مسئله باعث بروز مشکلات جدی مثل سکته قلبی و سکته مغزی می‌شود.
میزان کلسترول خون با انجام آزمایش خون مشخص می‌شود که عبارتست از:
* کلسترول بالا: 240 میلی گرم در دسی لیتر و بالاتر
* کلسترول مرزی: 200 تا 239 میلی گرم در دسی لیتر
* کلسترول مناسب: کمتر از 200 میلی گرم در دسی لیتر
انواع چربی‌های خون کدامند؟
LDL یا کلسترول بد: اگر مقدار این نوع کلسترول در خون بالا برود، سرخرگ‌ها را می‌بندد. اگر کلسترول خون شما بالا باشد، بایستی این نوع را پایین بیاورید.
HDL یا کلسترول خوب: این نوع کلسترول باعث حذف چربی‌ها از خون می‌شود و هر چه مقدار آن بالاتر باشد، بهتر است.
میزان بالای HDL در خون، خطر ابتلا به بیماری های قلبی را کاهش می‌دهد.
تری‌گلیسرید: یک نوع دیگر از چربی‌های خون است. اگر میزان تری گلیسیرید و LDL در خون شما بالا باشد، خطر ابتلا به سکته قلبی در شما بیشتر خواهد بود.
علائم کلسترول خون بالا کدامند؟
کلسترول خون بالا باعث احساس مریضی نمی‌شود. هر موقع که متوجه می‌شوید کلسترول خون شما بالاست، ممکن است قبلاً سرخرگ‌های شما تنگ شده باشد.
بنابراین بایستی سریعاً آن را درمان کرده و کلسترول خونتان را کاهش دهید تا حالتان خوب شود.
علل بالا رفتن کلسترول خون چیست؟
غذاها: خوردن زیاد مواد غذایی با چربی اشباع، چربی ترانس و کلسترول باعث افزایش کلسترول خون می‌شوند؛ مثل کره، روغن حیوانی، چربی گوشت‌ها، روغن نباتی جامد، سس مایونز، غذاهای سرخ شده، انواع ساندویچ وپیتزا، شیر و لبنیات پر چرب.
* چاقی
* نداشتن تحرک بدنی
* سن: بعد از سن 20 سالگی کلسترول بالا می‌رود.
* سابقه خانوادگی: اگر یکی از اعضای خانواده شما دچار کلسترول خون بالا باشد، احتمال ابتلای شما به این عارضه زیاد است.
* سلامت کلی بدن: بیماری‌هایی مثل کم‌کاری تیروئید باعث افزایش کلسترول خون می‌شوند.
تشخیص کلسترول خون بالا چگونه است؟
برای اینکه متوجه شوید میزان چربی‌های خون شما و از جمله کلسترول چقدر است، بایستی آزمایش خون دهید.
آزمایشات مختلفی برای این کار وجود دارند که عبارتند از:
1- آزمایش کلسترول خون ناشتا: کامل‌ترین آزمایش است، زیرا این آزمایش تمامی چربی‌های خون شامل LDL، HDL و تری‌گلیسرید را اندازه می‌گیرد.
2- آزمایش LDL مستقیم: فقط مقدار LDL خون را اندازه می‌گیرد.
3- آزمایش کلسترول خون ساده: این آزمایش کل کلسترول خون و HDL را اندازه می‌گیرد.
درمان کلسترول خون بالا چیست؟
اگر کلسترول خون شما بالا باشد، بایستی برای کاهش خطر ابتلا به سکته قلبی و سکته مغزی، میزان آن را کاهش دهید.
دو روش اصلی درمان کلسترول خون بالا عبارتست از:
الف. تغییر روش زندگی
ب. مصرف دارو.
تغییر روش زندگی مثل ورزش کردن، مصرف خیلی کم غذاهای چرب، مصرف فراوان میوه و سبزی و ... .
داروهای لازم نیز توسط پزشک برای شما تجویز می‌شوند، مثل داروی لووستاتین.
البته به یاد داشته باشید که نبایستی این نوع داروها را به طور خودسرانه و بر اساس توصیه افراد عامه و بدون تجویز پزشک مصرف کنید.
تعدادی داروی گیاهی هم برای کاهش چربی خون وجود دارند که آنها را نیز پزشک در صورت لزوم برای شما تجویز خواهد کرد.
بیشتر بخوانید:
