روزنامه شهروند: خانواده‌هایی که یک بیمار آسمی دارند به خوبی می‌دانند که چه علایمی نشان‌دهنده این است که یک حمله آسمی در راه است، اما بقیه چی؟ بسیاری از ما از این علایم هیچ اطلاعاتی نداریم و در این روز‌های آلودگی هوا احتمال اینکه ناگهان در خیابان یا محل کارمان کسی را ببینیم که در معرض این حمله باشد زیاد است. تنگی نفس، خس خس سینه، تنفس بسیار سریع، احساس اضطراب و وحشت و رنگ پریدگی و عرق کردن؛ همه این‌ها که اتفاق بیفتند باید خودتان را برای مواجهه با یک حمله آسمی آماده کنید.
نکته مثبت داستان اینجاست که بیشتر حمله‌های آسمی خطرناک نیستند و اگر عکسالعمل مناسب نشان داده شود، فردی که دچار حمله شده خیلی زود به حال عادی باز می‌گردد. اما برخی حمله‌های آسمی نیاز به کمک‌های بیشتری دارد، در این صفحه سعی کرده‌ایم به زبان ساده تمام آن چیزی را که برای مواجهه با یک حمله آسمی لازم است، بگوییم.
به بدتر شدن ناگهانی علایم آسم به علت سفت شدن عضلات اطراف راه‌های هوایی حمله آسم می‌گویند. در هنگام حمله آسم، دیواره راه‌های هوایی معمولا متورم، زخیم و ملتهب می‌شود. این حالت‌ها (سفت شدن عضلات مسیر هوایی، التهاب و تولید خلط) باعث بروز علایمی مانند تنگی نفس، خس خس سینه، سرفه و سایر مشکلات مشابه می‌شود.
سایرعلایم حمله آسم ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- خس خس شدید در هنگام دم و بازدم
- سرفه‌هایی که متوقف نمی‌شوند
- تنفس بسیار سریع
- احساس درد و فشار در سینه
- سفت شدن عضلات گردن و قفسه سینه
- اشکال در صحبت کردن
- احساس اضطراب و وحشت
- رنگ پریدگی و عرق کردن
- آبی شدن لب یا ناخن‌ها
- بدتر شدن علایم با وجود اینکه از داروهایتان نیز استفاده کرده‌اید.
نخستین کمک بعد از حمله آسمی
پس از حمله به فرد کمک کنید تا در وضع مناسب نیمه‌نشسته قرار گیرد و در مصرف دارو او را یاری کنید. در زمان بروز حمله آسم، با انقباض عضلات مجاری تنفسی، مجاری تنفسی تنگ و نفس‌کشیدن برای بیمار دشوار می‌شود. از اسپری‌های شل‌کننده عضلات استفاده کنید تا عبور هوا از مجاری تنفسی تسهیل و تنفس بیمار راحت‌تر شود.
به بیمار اطمینان خاطر دهید. در صورت شدیدبودن حمله آسمی و همراه‌نداشتن دارو‌ها یا بی‌تأثیربودن دارو‌ها بر بیمار، با شماره 115 تماس بگیرید یا از فرد دیگری بخواهید این کار را انجام دهد. حمله خفیف پس از چند دقیقه رفع می‌شود، در غیر این صورت یا در صورت موثرنبودن اسپری با شماره 115 تماس بگیرید.
چگونه می‌توان تشخیص داد فردی دچار حمله آسمی شده است؟
افراد دارای آسم توانایی اداره‌کردن مشکل خود را دارند و می‌توانند به شما اطلاع دهند که دچار مشکل حمله آسم شده‌اند. دشواری در تنفس، صحبت و سرفه‌کردن و ویزینگ تنفسی از علایم بروز حمله آسمی است. در زمان حمله آسمی ممکن است فرد به دلیل تلاش زیاد برای نفس‌کشیدن مضطرب و پریشان به نظر برسد. در برخی موارد رنگ لب‌ها، لاله گوش‌ها و بستر ناخن‌ها به دلیل نبود اکسیژن کافی در بدن به آبی مایل به خاکستری تغییر می‌کند. در صورتی که بیمار اسپری خود را همراه نداشته باشد، به منظور انتقال فوری او به بیمارستان و انجام درمان‌های اورژانسی با شماره 115 تماس بگیرید.
چه زمانی باید با شماره 115 تماس گرفت؟
در صورت بروز علایم ذیل با شماره 115 تماس بگیرید:
بیمار نخستین حمله را تجربه می‌کند، نفس نمی‌کشد، به دشواری صحبت می‌کند، خسته و ناتوان به نظر می‌رسد، دارو‌ها تأثیری در بهبود بیماری ندارد و دارو‌های بیمار همراهش نیست.
کمک‌های اولیه هنگامی که بیمار بیهوش است و نفس‌نمی‌کشد
- تنفس بیمار را با بالا بردن چانه، متمایل‌کردن سر او به سمت عقب و حس بازدم او با گونه‌ها و صورت خود را بررسی کنید.
هنگامی که بیمار بیهوش است، عضله‌های او شل و با برگشت زبان به سمت حلق، راه هوایی او مسدود و در نتیجه تنفس برای او غیرممکن می‌شود. با بالا بردن چانه، متمایل‌کردن سر بیمار به سمت عقب و بازگرداندن زبان به حالت عادی خود راه هوایی بیمار باز می‌شود. به حرکت قفسه سینه بیمار توجه کنید، در صورت وجود حرکات دم و بازدم و لمس بازدم بیمار با گونه‌ها یا صورت خود، می‌توان تنفس بیمار را تشخیص داد.
- فورا با شماره 115 تماس بگیرید یا از فرد دیگری بخواهید این کار را انجام دهد. در صورت احساس تنفس به بخش «بیمار بیهوش است و تنفس دارد» مراجعه کنید.
- در صورت احساس‌نکردن تنفس، شروع به وارد آوردن فشار به قفسه سینه کنید. کف یکی از دستان را روی وسط قفسه سینه قرار دهید و کف دست دیگر را روی آن دست قرار دهید، سپس انگشتان خود را به هم قفل کنید.
- به وسط جناق سینه فشار وارد آورید و سپس آن را رها کنید.
- به این مراحل فشار قفسه می‌گویند. این کار باعث گردش خون در بدن می‌شود و در نتیجه به حفظ اعضای حیاتی از قبیل مغز و امکان برطرف‌شدن انسداد در راه هوایی بیمار کمک خواهد کرد.
- تا رسیدن اورژانس به‌ازای هر دقیقه صد فشار وارد آورید.
- قبل از وارد آوردن فشار بعدی اجازه دهید قفسه سینه بالا آید.
کمک‌های اولیه مرتبط را بشناسید
- احیای قلبی – ریوی (روش‌های تأییدشده)
- سی بار به قفسه سینه فشار وارد آورید.
- سفت فشار وارد آورید. به قفسه سینه به عمق پنج سانتی‌متر و صد بار در دقیقه تندتند فشار وارد آورید.
دو تنفس به بیمار بدهید:
- سر را به عقب برگردانید و چانه را بالا بیاورید.
- بینی بیمار را با دو انگشت ببندید و دهان را محکم به دهان بیمار بچسبانید.
- در دهان بیمار به مدت یک ثانیه بدمید. مطمئن شوید که قفسه سینه بیمار بالا می‌آید.
- تنفس مصنوعی را یکی بعد از دیگری ادامه دهید.
- اگر قفسه سینه بالا نیامد، مجدد سر را به عقب کشیده و یک تنفس دیگر بدهید.
احیای قلبی- ریوی را ادامه دهید و تنها در موارد زیر احیا را متوقف کنید:
الف) نشانه‌ای از برگشت بیمار مشاهده می‌کنید، مانند نفس‌کشیدن
ب) دفیبریلاتور قابل استفاده باشد.
پ) یک امدادرسان آموزش‌دیده یا پرسنل فوریت‌های پزشکی بالای سر بیمار حاضر شوند.
ت) برای ادامه کار بسیار خسته شده‌اید.
ث) محل غیرامن شود.
در صورت نیاز می‌توانید وارد آوردن فشار بر قفسه سینه را به همراه تنفس دهان‌به‌دهان یا تنفس از طریق بینی انجام دهید. وارد آوردن فشار بر قفسه سینه مهم‌ترین اقدام اولیه است، چراکه خون بیمار محتوی مقداری اکسیژن است، فشار وارده خون را در بدن به جریان می‌اندازد و با این جریان اکسیژن به مغز می‌رسد.
پس از حمله به فرد کمک کنید تا در وضع مناسب نیمه‌نشسته قرار گیرد و در مصرف دارو او را یاری کنید. در زمان بروز حمله آسم، با انقباض عضلات مجاری تنفسی، مجاری تنفسی تنگ و نفس‌کشیدن برای بیمار دشوار می‌شود. از اسپری‌های شل‌کننده عضلات استفاده کنید تا عبور هوا از مجاری تنفسی تسهیل و تنفس بیمار راحت‌تر شود.
