به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از هفت صبح، دریافت بیمه بیکاری در شرایط عادی مراحل اداری مختلفی دارد که از جمله آن می‌توان مراجعه به اداره کار و ارائه دادخواست به مراجع حل اختلاف را نام برد. وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی با توجه به شرایط به وجود آمده، مراحل اداری درخواست بیمه بیکاری را حذف کرده و کارگرانی که از اسفندماه گذشته بیکار شده‌اند، می‌توانند به صورت غیرحضوری درخواست بیمه بیکاری دهند و در صورت داشتن شرایط، دست کم تا پایان اردیبهشت‌ماه مستمری دریافت خواهند کرد. پرداخت بیمه بیکاری بعد از پایان اردیبهشت‌ماه، در صورتی ادامه خواهد داشت که مراحل اداری معمول آن طی شود.
* بیمه بیکاری بدون نیاز به فرآیند اداری
لازم نیست برای دریافت بیمه بیکاری به اداره کار محل زندگی‌تان مراجعه کنید. وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، دستورالعملی ابلاغ کرده که بر اساس آن بدون نیاز به مراجعه حضوری می‌توان برای دریافت بیمه بیکاری اقدام کرد. البته شرایط بیمه بیکاری همچنان مثل سابق است و صرفا مراحل اداری آن حذف شده است.
اگر خدایی نکرده شما هم از اسفندماه تا حالا از محل کارتان اخراج شده و شغلتان را از دست داده‌اید، می‌توانید بدون نیاز به شکایت از کارفرما یا طی کردن دیگر مراحل، با مراجعه به سایت وزارت رفاه درخواست خود را ثبت کنید. برای این کار باید اطلاعات خودتان و محل کارتان را در سامانه بیمه بیکاری به نشانی bimebikari.mcls.gov.ir وارد کنید و کد رهگیری بگیرید. توجه داشته باشید که این پایان فرآیند نیست.
درخواست شما بعد از ثبت‌نام بررسی شده و در صورت تایید به شما بیمه بیکاری تعلق خواهد گرفت؛ البته موقتا! با قبول درخواست غیرحضوری شما برای بیمه بیکاری، اداره کار به مدت سه‌ماه برای شما حقوق یا همان مستمری بیمه بیکاری واریز خواهد کرد. البته در حال حاضر بیش از یک‌ماه از مدت اعلام شده می‌گذرد و شرایط درخواست بیمه بیکاری تا پایان اردیبهشت‌ماه ادامه دارد.
اگر این مدت زمان تمدید نشود، متقاضیان بیمه بیکاری حداکثر تا پایان ماه آینده می‌توانند بدون طی کردن فرآیندهای اداری معمول، حقوق بگیرند و برای بعد از آن اگر همچنان نتوانسته باشند شغلی پیدا کنند، باید با شکایت از کارفرما در قراردادهای دائم و ارائه نامه عدم نیاز به اداره کار، دریافت حقوق بیکاری را تمدید کنند. در غیر این‌صورت مستمری برای ماه‌های بعد از اردیبهشت به آنها تعلق نخواهد گرفت.
* چه کسانی مشمول بیمه بیکاری هستند؟
مراحل اداری حذف شده اما قانون بیکاری همچنان سرجایش باقی است. این یعنی صرفا کسانی که براساس قانون کار فعالیت می‌کردند، می‌توانند در زمان بیکاری از اداره کار حقوق بگیرند. بیکار شدن به این معنا است که شما به صورت غیرارادی از محل کارتان اخراج شده باشید. با این حساب اگر شما خودتان از شغلتان استعفا دهید، مشمول بیمه بیکاری نخواهید بود.
همچنین کارگرانی که با قرارداد موقت مشغول به کار بودند، برای دریافت بیمه بیکاری باید حداقل یک‌سال سابقه پرداخت حق بیمه در آخرین کارگاه داشته باشند. این سابقه برای کارگرانی که با قرارداد دائمی مشغول به کار هستند، شش‌ماه در نظر گرفته می‌شود. در چنین حالتی از روزی که بیکار شده‌اید، به مدت 30روز فرصت دارید تا برای دریافت بیمه بیکاری در سامانه وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی ثبت‌نام کنید.
کارگرانی که با قرارداد موقت مشغول به کار هستند، در صورتی که قراردادشان توسط کارفرما تمدید نشود هم مشمول قانون بیمه بیکاری خواهند بود. باید توجه داشته باشید، کارگرانی که در کارهایی با ماهیت غیردائمی مثل پروژه‌ها، فعالیت‌های عمرانی و … مشغول هستند و بعد از پایان کار، بیکار می‌شوند، مشمول قانون بیمه بیکاری نیستند. این کارگرها صرفا در شرایطی بیمه بیکاری می‌گیرند که در میانه پروژه و قبل از پایان کار، بیکار شوند.
* مشمولان بیمه بیکاری چقدر حقوق می‌گیرند؟
آنطور که در قانون بیمه بیکاری آمده، میزان مقرری براساس میانگین دستمزد 90روز آخر بیمه‌شده محاسبه می‌شود. کسانی که برای دریافت بیمه بیکاری اقدام می‌کنند، در صورت احراز شرایط، به میزان 55درصد از میانگین حقوقشان در سه‌ماه آخر کار را به عنوان مقرری ماهانه دریافت خواهند کرد.
اگر شخصی دارای همسر و فرزند باشد، به ازای هر فرد تحت تکفل 10درصد به مبلغ مستمری اضافه می‌شود. البته این در حالتی است که تعداد افراد تحت تکفل از چهارنفر بیشتر نباشد و میزان افزایش باعث نشود مقرری به بیش از 80درصد مبلغ میانگین دستمزد 90روز آخر برسد. مبلغ دریافتی در کمترین حالت برابر با پایه حقوق مصوب شورای عالی کار محاسبه می‌شود. پایه حقوق برای سال 98 یک‌میلیون و 516هزار تومان تعیین شده بود و این رقم برای سال 99 همچنان مشخص نیست. چراکه جلسات شورای عالی کار در اسفندماه به نتیجه نرسید و هنوز رقم پایه حقوق برای سال جدید قطعی نشده است.
* شرایط تمدید بیمه بیکاری برای ماه‌های بعد از کرونا
بیمه بیکاری سه‌ماهه با توجه به شرایط به‌وجود آمده در پی شیوع ویروس کرونا بدون نیاز به مراجعه حضوری و صرفا با تایید درخواست ارائه شده در سامانه بیمه بیکاری پرداخت خواهد شد. اگر بعد از طی این مدت همچنان مشمول شرایط دریافت بیمه بیکاری باشید، ادامه پرداخت مقرری در ماه‌های بعد نیاز به مراجعه حضوری و طی کردن مراحل معمول دارد.
کارگرانی که اخراج شده‌اند، باید به اداره کار شهر محل اشتغال مراجعه کنند و مدارک عمومی مثل شناسنامه، کارت ملی، دفترچه بیمه، یک قطعه عکس، کارت پایان خدمت برای آقایان و آخرین مدرک تحصیلی را به همراه داشته باشند. همچنین مدارک اختصاصی بسته به نوع قرارداد متفاوت است.کسانی که با قرارداد دائمی مشغول به کار هستند، درصورتی که توسط کارفرما اخراج شده باشند باید از کارفرمایشان شکایت کنند.
آنها باید در مراجع حل اختلاف برای ثبت دادخواست بازگشت به کار و سایر مزایای قانونی اقدام کند و بعد از قطعی شدن رای مبنی بر احراز اخراج غیر ارادی، به اداره کار شهر محل اشتغالشان مراجعه کنند. باید توجه داشته باشید که اگر رای مرجع حل اختلاف مبنی بر بازگشت به کار باشد، کارگر دیگر بیکار به حساب نمی‌آید و مشمول قانون بیمه بیکاری نخواهد بود. این افراد برای دریافت بیمه بیکاری باید موقع مراجعه به اداره کار، اولین دادخواست و دادنامه قطعی مراجع حل اختلاف کار را همراه خود داشته باشند.
آن دسته از کارگرانی که با قرارداد موقت مشغول به کار هستند، اگر قبل از پایان مدت قرارداد اخراج شوند، شرایطشان مشابه کسانی خواهد بود که قرارداد دائم دارند. آنها باید به مراجع حل اختلاف کار، دادخواست بدهند و همان مراحل را طی کنند. اگر قرارداد این افراد تمام شده باشد و کارفرما آن را تمدید نکند، شرایط متفاوت است و نیازی به ارائه دادخواست به مراجع حل اختلاف نیست. این دسته از کارگران صرفا باید نامه عدم نیاز از کارفرمایشان بگیرند و به همراه یک نسخه از آخرین قراردادشان به اداره کار مراجعه کنند.
* مستمری بیمه بیکاری تا کی ادامه خواهد داشت؟
مدت زمان پرداخت مقرری براساس قانون بیمه بیکاری رابطه مستقیمی با سابقه پرداخت حق بیمه دارد. کسانی که بین شش‌ماه تا دوسال سابقه پرداخت حق بیمه داشته باشند، می‌توانند در صورت بیکار شدن تا شش‌ماه مقرری از سازمان تامین اجتماعی دریافت کنند. این مدت زمان در صورتی که متاهل باشید یا تکفل کسی برعهده شما باشد، دوبرابر شده و به یک‌سال می‌رسد.کسانی که بین دو تا 10سال سابقه پرداخت حق بیمه دارند، در صورت بیکار شدن حداکثر به مدت یک‌سال می‌توانند از مقرری بیمه بیکاری استفاده کنند.
این مدت زمان در صورت تاهل به 18ماه یعنی یک‌سال‌ونیم می‌رسد. در صورت داشتن سابقه پرداخت حق بیمه به مدت 10 تا 15سال، مدت پرداخت مقرری برای مجردها 18ماه معادل یک‌سال‌ونیم برای متاهل‌ها 26ماه، معادل دوسال و دوماه خواهد بود.آن‌هایی که سابقه‌شان در پرداخت حق بیمه بیشتر از 15سال است، در صورت بیکار شدن تا 26ماه برای مجردها و تا 36ماه برای متاهل‌ها مقرری دریافت خواهند کرد. در صورتی که سابقه پرداخت حق بیمه به بیش از 20سال برسد، این ارقام به ترتیب 36 و 50ماه محاسبه خواهند شد.
باید توجه داشته باشید، کسانی که در زمان بیکار شدن، دارای حداقل 55سال سن باشند، جزو موارد استثنا بوده و با هر سابقه پرداخت حق بیمه، در صورت دارا بودن شرایط می‌توانند تا رسیدن به سن بازنشستگی تحت پوشش بیمه بیکاری باقی بمانند.یکی از نکات مهم در قانون بیمه بیکاری این است که اگر شخصی بعد از استفاده از بیمه بیکاری، مشغول به کار شود و دوباره اخراج شود، همچنان سابقه پرداخت بیمه او پابرجا خواهد بود.
برای مثال کسانی که بین دو تا 10سال سابقه پرداخت حق بیمه دارند، کلا می‌توانند 12ماه برای مجردها و 18ماه برای متاهل‌ها از بیمه بیکاری استفاده کنند و تفاوتی نمی‌کند آنها چندبار از محل کار اخراج شده باشند. برای مثال اگر یک‌بار در دوره 12ماهه مستمری بیمه بیکاری دریافت کرده باشید، دیگر نمی‌توانید از مزایای این بیمه استفاده کنید. مگر اینکه متاهل شوید یا سابقه پرداخت حق بیمه‌تان از 10سال بیشتر شود تا بتوانید شش ماه دیگر بیمه بیکاری بگیرید.
