د‌کتر سید‌ضیاءالدین مظهری؛ متخصص تغذیه و رژیم درمانی، نائب‌رئیس انجمن علمی پیشگیری و درمان چاقی
در مقاله‌های قبلی تأثیر درشت مغذی‌ها بر بافت پوست را باهم مرور نمودیم. در این شماره به تأثیر میکروبیوتابر سلامت پوست می‌پردازیم.
همان‌طور که می‌دانید امروزه نقش مهم میکروبیوتا در جنبه‌های زیادی از سلامتی به اثبات رسیده است. در ادامه مطلب، اشاره‌ای هم به رژیم گیاهخواری و تأثیر آن بر پوست خواهیم داشت.
شرایط متفاوتی از قبیل مصرف بلندمدت آنتی‌بیوتیک‌ها، عدم دریافت کافی پروبیوتیک‌ها و یا عدم تحمل مواد خوراکی ممکن است منجر به عدم تأمین غذای لازم و کافی فلور میکروبی مفید روده کوچک‌شده که متعاقب آن میکروارگانیسم‌های غیرمفید و زیان‌بار در روده جایگزین می‌شوند.
پیرو این جایگزینی نادرست، عمل هضم و جذب و شکستن و پیوستن و دفع مواد زائد مختل شده که درنتیجه، شاهد بروز اثرات زیانبارفراوانی در بافتها ازجمله در پوست خواهیم بود.
میکروفلور طبیعی روده چگونه بر عملکرد بافت پوست اثر می‌گذارد؟
پیچیدگی عملکرد کشور وجودمان بسیار درهم‌تنیده بوده و فرمان‌های گرسنگی و سیری و هضم و جذب و ورود و خروج ترکیبات تشکیل‌دهنده مواد مصرفی روزانه و نحوه همیاری آن‌ها با همدیگر بسیار شگفت‌انگیز می‌باشد، در ادامه به‌طور مختصر جهت روشن شدن این موضوع همراه شما هستیم.
درهم‌ریختگی برنامه‌های منظم و حساب‌شده دستگاه بسیار مهم و خدمتگزار گوارش باعث می‌شود از یک‌سو جذب ترکیبات مورداحتیاج آن به‌طور کامل و دقیق انجام نشود و از سوی دیگر به علت استقرار میکروارگانیسم‌های غیرمفید، از جایگزینی مواد حفاظتی مهم در مخاط روده ممانعت به عمل آید.
این مواد حفاظتی نقش مهمی در سلامت روده به عهده‌دارند به‌عنوان‌مثال از ورود ترکیبات تحریک‌کننده و مضر ممانعت به عمل می‌آوردند و چندین نقش حفاظتی مهم دیگر را بر دوش می‌کشند.
درنتیجه این جایگزینی، مکانیسم دفاعی بدن که در مواقع لزوم با ایجاد و برقراری وضعیت قرمز که بسیار هوشمند است، به‌خوبی عمل‌نکرده و هنگام رویارویی آنتی‌ژن‌ها با عوامل دفاعی، پیام‌های آماده‌باش جنگی و دفاعی را به هر سویی فرستاده، موجب هیجان و التهاباتی در تمامی بافت‌های بدن ازجمله پوست می‌شود.
راهکارهایی جهت آرام‌سازی و تقویت سیستم ایمنی
سلول‌های تشکیل‌دهنده مخاط روده‌ها سد دفاعی بسیار محکم و قابل‌اطمینانی در قبال ورود و دخول بسیاری از ترکیبات بیماری‌زا و حساسیت‌برانگیز و میکروارگانیسم‌های مهاجم بوده و علاوه بر وظایف متعدد و مختلف در قبال هضم و جذب، به‌طور دائم ترکیبات مختلفی مثل موسین‌ها و ضد میکروارگانیسم‌های بیماری‌زا ترشح می‌کنند و اجازه ورود به ترکیبات دیگری غیر آن‌هایی که موردنیاز بدن بوده یا بی‌طرفی آن‌ها را آگاهانه مورد تأیید قرار داده‌اند، نمی‌دهند و در این راستا از ورود پروبیوتیک‌هایی که جزو ترکیبات طبیعی مواد غذایی مصرفی و یا به‌صورت غنی‌شده و حتی در قالب مکمل‌های پروبیوتیکی به‌صورت انتخابی وارد دستگاه گوارش می‌شوند، استقبال نموده و به کمک آن‌ها باقدرت بیشتری میکروارگانیسم بیماری‌زا یا عوامل نفوذی را قلع‌وقمع نموده و فضای استواری آن‌ها را محدود و تنگ‌تر می‌سازند.
هرچقدر بر میزان و نوع پروبیوتیک‌ها و تأمین غذاهای آن‌ها از مواد مصرفی حاوی پروبیوتیک افزوده شود، بر متابولیسم میزبان تأثیر مثبتی گذاشته و شاهد تقویت و تنظیم عملکرد سیستم ایمنی و افزایش توانمندی میزبان در قبال هر نوع عوامل بیماری‌زا خواهیم بود.
خوشبختانه غذاهای فراسودمند حاوی انواع پروبیوتیک، برای تمام گروه‌های سنی و جنسی از کودکان تا سالمندان سودمند بوده و وظایف متعدد و مهمی را از خنثی‌سازی توکسین‌های باکتری‌های مختلف بیماری‌زا تا تأثیرگذاری مثبت و مفید در تولیدات و ترشحات درونی مصرف‌کنندگان و تأثیر و تعدیل در رویه هضم و جذب ترکیبات مختلف غذاهای مصرفی روزانه و اتصال به مواد کانسروژن یا سرطان‌زا مثل نیتروزآمین‌ها و آمینهای آروماتیک هتروسیکلیک و غیره.. را به عهده‌دارند.
عمل حفاظتی آن‌ها حتی مانع از آسیب دیدن DNA می‌شود.
آیا رژیم گیاهخواری برای پوست مفید است؟
این مسئله بستگی زیادی به نوع رژیم انتخابی دارد. همان‌طور که می‌دانید گیاهخواری انواع مختلفی دارد.
به‌عنوان‌مثال افراد VEGAN هیچ‌یک از انواع فراورده‌های حیوانی را نمی‌خورند. افراد لاکتواوو وگان علاوه بر مواد گیاهی، محصولات لبنی و تخم پرندگان را نیز می‌خورند.
افراد ماهی گیاهخوار، افراد ماکیان گیاهخوار و خام گیاهخواران نمونه‌های دیگری از گیاهخواران هستند.
آثار درمانی گیاهخواری در گروهی از بیماری‌های شیوع یافته در جوامع بی‌تحرک و لذت‌جو و شب‌بیداران هله هوله خور در قرن حاضر اثبات‌شده، بطوریکه می‌تواند سطح کلسترول تام را کاهش و میزان کلسترول شفابخش HDL را افزایش بدهد و تری گلیسیرید را تعدیل و کنترل نماید و از تراکم اوریک‌اسید در افرادی که در معرض خطر نقرس یا افزایش اسید اوریک خون می‌باشند، پیشگیری نماید و حتی عامل بسیار مهم و تأثیرگذاری در قبال پرفشاری خون تلقی شده و اثر بازدارندگی بر بیماری‌های قلبی عروقی و بعضی تومورها دارد.
به‌طورکلی رژیم گیاهخواری، دوستدار عملکرد منظم قلب و عروق بوده و با کاهش انباشت چربی‌ها در احشاء و ارگان‌های مختلف بدن و جلوگیری از احیاء وزن و چاقی و از بسیاری از بیماری‌های سوخت و سازی مثل دیابت –نقرس- کبد چرب و سنگ‌های با منشأ کلسترول در کیسه صفرا و اوراتی ها در کلیه‌ها، هموروئید به علت خشکی مزاج مفید بوده و ده‌ها محاسن دیگر دارد، ولی عدم آگاهی افراد از روش‌های درست گیاهخواری و نحوه تلفیق و غنی‌سازی و استفاده نامناسب از انواع و اقسام روش‌های نامبرده شده بدون در نظر گرفتن سن و جنس و وضعیت فیزیولوژیکی و شرایط محیطی و کاری، ممکن است افراد را در معرض کمبودهای درشت و ریزمغذی‌های متعددی قرار دهد.
از جمله کمبودها و عوارض ناشی از گیاهخواری بدون آگاهی می‌توان به: عدم تأمین ویتامین B12، آهن، اسیدهای آمینه ضروری، کلسیم، روی، ویتامین D، کمبودید و ابتلا به انواع آلرژی‌ها و مسمومیت‌های ناشی از ترکیبات طبیعی گیاهان مختلف و یا سایر ترکیبات بازدارنده نظیر انواع گواتروژن‌ها و جذب پروتئین‌های لازم مثل ترکیبات آنتی تریپسین‌ها اشاره نمود.
بیشتر بخوانید: