عضو هیات علمی پژوهشکده بیماری‌های گوارش و کبد دانشگاه علوم پزشکی تهران با طرح این سوال که چرا میکروبیوم روده‌ای برای سلامت ما حیاتی است، گفت: هرکدام از ما ترکیب میکروبی مشخصی در روده‌های خود داریم، این میکروب‌های روده‌ای یا "میکروبیوم‌ها " شامل تعداد زیادی میکروب‌ها هستند که به هم خوردن ترکیب یا جایگزین شدن آن‌ها با میکروب‌های مضر می‌تواند سبب ایجاد یا تشدید بیماری‌های مختلف در افراد شود.
جمعیتی از باکتری‌ها و میکروب‌ها که در روده ما زندگی می‌کنند تحت عنوان میکروبیوم روده نامگذاری می‌شوند. در روده دو دسته باکتری‌های مفید (غیر بیماری زا) و مضر (بیماری زا) زندگی می‌کنند. هرگاه نسبت باکتری‌های مضر به مفید زیاد شود خطر بروز بیماری‌ها افزایش می‌یابد.
2 تا 9 خرداد ماه به عنوان هفته سلامت گوارش نامگذاری شده و امسال به موضوع "میکروبیوم و دستگاه گوارش" پرداخته می‌شود. انجمن متخصصین گوارش و کبد برنامه‌های علمی به این مناسبت در مناطقی مانند تهران، قم، مازندران، گیلان، گلستان، کرمان، فارس، اصفهان، کردستان و خوزستان برگزار می‌کند.
دکتر محمد امانی با اشاره به اینکه میکروب‌های روده ما اکثرا مضر نیستند، اظهار داشت: این میکروب‌ها با ما زندگی مسالمت آمیزی دارند و سبب تولید ویتامین‌ها می‌شوند که در افزایش سیستم ایمنی، پیشگیری از سرطان‌ها و افسردگی، بیماری‌های تحریک پذیر روده و کبد چرب نقش اساسی دارند و اگر ترکیب آن‌ها به هم بخورد می‌تواند برای فرد مضر باشد.
امانی به نقش به هم خوردن ترکیب میکروبیوم روده‌ای در افراد و ایجاد برخی از بیماری‌ها اشاره کرد و گفت: کبد چرب که از بیماری‌های شایع جوامع امروز بشری است، می‌تواند علائم و عوارض متعددی داشته باشد و می‌تواند با فشار خون بالا و دیابت همراه شود، نقش میکروب روده‌ای ناسالم در بروز آن مشخص شده است.
وی ادامه داد: در مورد سایر بیماری‌ها مانند چاقی، لاغری غیرعادی و بیماری کولیت عصبی یا روده عصبی تحریک پذیر هم این نقش کاملا چشمگیر است و امروزه دارو‌هایی تحت عنوان "پروبیوتیک" یا محصولات غذایی حاوی پروبیوتیک گاهی در درمان این بیماران استفاده می‌شود.
علت تغییرات میکروبیوم طبیعی در بدن چیست؟
وی با اشاره به اینکه در مورد علت تغییر میکروبیوم طبیعی افراد به سمت میکروب‌های مضر برای بدن تئوری‌های مختلفی وجود دارد، گفت: در نوزادانی که به روش سزارین به دنیا آمده اند، نوزادانی که مصرف شیر مادر نداشته یا در دوران کودکی و در طول عمر بزرگسالی برای هر بیماری استفاده بی رویه از آنتی بیوتیک داشته اند، احتمال تغییر میکروبوم روده‌ای بالا است.
امانی تاکید کرد: همچنین افرادی که در تغذیه خود از سبزیجات و میوه‌جات کمتری استفاده می‌کنند و تمایل به مصرف کربوهیدرات‌ها و نشاسته مصنوعی دارند، احتمال تغییر میکروبوم روده‌ای در آنان بالا بوده و این موضوع می‌تواند با بیماری‌هایی مانند کبد چرب، چاقی، سرطان، روده تحریک پذیر و نفخ روده همراه باشد.
وی اظهار داشت: مصرف سبزیجات، دوغ و ماست می‌تواند نقش مهمی در ایجاد ترکیب میکروبی مفید داشته باشد و بهتر است افراد از مصرف شیرینی جات مصنوعی و مواد کربوهیدرات دار و همچنین مصرف بی رویه آنتی بیوتیک به شدت پرهیز کنند.
عضو هیات علمی پژوهشکده بیماری‌های گوارش و کبد دانشگاه علوم پزشکی تهران گفت: بسیاری از افراد سالم علائم روده تحریک پذیر با نفخ دارند که تغییرات میکروبی روده‌ای مفید در این افراد می‌تواند سبب کاهش نفخ آنان شود.
امانی ادامه داد: مطالعات نشان داده اند که در افراد مبتلا به سرطان روده بزرگ، ترکیب میکروبی حاوی میکروب‌های ایجاد کننده سولفور هستند، می‌توانند با تغییراتی که در مواد غذایی خصوصا کربوهیدرات‌ها ایجاد می‌کنند سبب ایجاد آسیب به سلول‌های روده و تغییر در آن‌ها شوند.
وی تاکید کرد: به نظر می‌رسد با شناسایی این میکروب‌ها در مدفوع افراد سالم و ایجاد تغییرات در ترکیب میکروبی روده فرد بتوان از ایجاد سرطان پیشگیری کرد.
