همه‌ساله، گروه زیادی از بیماران مبتلابه دیابت، به دلیل ابتلا به بیماری‌های قلبی و عروقی، تحت عمل جراحی قلب باز برای عروق کرونر قرار می‌گیرند. اما یکی از مهم‌ترین مشکلات این بیماران، بهبودی زخم‌ها پس از عمل است. محققان ایرانی، برای رفع این مشکل، از گیاه دارویی بابونه شیرازی استفاده کرده و نتایجی عالی کسب کرده‌اند.
بیماری دیابت شایع‌ترین اختلال متابولیک مزمن همراه با افزایش قند خون در انسان است که می‌تواند ناشی از فقدان انسولین (دیابت نوع یک) یا مقاومت بافت‌های محیطی به انسولین همراه با کاهش ترشح انسولین از سلول‌های بتای لوزالمعده (دیابت نوع دو) باشد که شیوع جهانی آن بسیار زیاد بوده و همچنان در حال افزایش است.
تقریباً 150 میلیون نفر در سراسر دنیا به این بیماری مزمن مبتلا هستند و انتظار می‌رود این رقم در 20 سال آینده دو برابر شود. در ایران نیز طبق آمار، هم‌اکنون بیش از سه میلیون نفر مبتلابه دیابت هستند که بر اساس برآورد سازمان بهداشت جهانی، چنانچه اقدام مؤثری صورت نگیرد، این تعداد تا سال 2030 به حدود هفت میلیون نفر خواهد رسید.
دیابت به گفته متخصصان دارای عوارض جانبی بسیاری مانند تأخیر در التیام زخم‌ها، بیماری‌های قلبی عروقی، عوارض چشمی و کلیوی، آترواسکلروزیس، نوروپاتی و رتینوپاتی است. علائم این بیماری به‌طور خلاصه شامل پرنوشی، پرخوری، پر ادراری، تاری دید، سردرد، خواب آلودگی و احساس خستگی هستند که بایستی به این موارد، طولانی شدن مدت‌زمان ترمیم زخم را نیز به‌طور ویژه اضافه کرد.
این مشکل به‌ویژه با توجه به آن‌که حدود 15 درصد از افراد مبتلابه دیابت، دچار زخم در اندام‌های تحتانی خود نظیر پا‌ها می‌شوند، دردسر‌های زیادی را ایجاد می‌کند. مشکل فوق هنگامی حادتر می‌گردد که این بیماران به دلیل شانس بالای ابتلا به بیماری قلبی عروقی، تحت جراحی بای پس عروق کرونر قلب قرار بگیرند.
برای رفع این عارضه، تاکنون دارو‌های شیمیایی و گیاهی متنوعی ارائه شده‌اند. ولی هر یک از آن‌ها دارای محدودیت‌هایی هستند. ازاین‌رو، دانشمندان کشورمان سعی نموده‌اند در یک مطالعه پژوهشی، راهی نوین را برای غلبه بر این مشکل بیایند.
بدین منظور، محققانی از دانشگاه علوم پزشکی تهران، پژوهشکده گیاهان دارویی جهاد دانشگاهی و دانشگاه تربیت مدرس، تأثیر پماد بابونه شیرازی را در این خصوص مورد آزمایش قرار داده‌اند.
در این پژوهش که با مشارکت 60 بیمار دیابتی که جهت جراحی عروق کرونر به بیمارستان امام علی کرمانشاه مراجعه کرده بودند، انجام شده است، محققان از روز دوم پس از عمل، ناحیه زخم گروهی از این بیماران را پس از شستشو با بتادین، به پماد بابونه شیرازی آغشته و پانسمان کردند.
سپس میزان التیام زخم‌ها را در روز‌های 4، 7 و 14 بعد از جراحی با مقیاس‌های علمی مربوطه سنجیده و آن را با افرادی که برای آن‌ها از این پماد استفاده نشده بود، مقایسه نمودند.
نتایج جالب این بررسی‌ها نشان داد که پماد بابونه شیرازی پس از حداقل یک هفته استفاده می‌تواند التیام زخم جراحی بای پس عروق کرونر را در بیماران دیابتی سرعت ببخشد.
ثریا نجاتی، پژوهشگر گروه پرستاری داخلی جراحی دانشگاه علوم پزشکی تهران و همکارانش در این تحقیق، دراین‌باره می‌گویند: «پس از استفاده پماد بابونه شیرازی روی زخم‌های بیماران مربوطه، درواقع 7 و 14 روز بعد از چنین کاربردی، وضعیت مناسبی در نمره التیام زخم بیماران مشاهده شد که نشان از تأثیرگذاری این درمان داشت»؛ لذا بر اساس این یافته‌ها، پماد تهیه‌شده از گیاه دارویی بابونه شیرازی پس از حداقل یک هفته استفاده، می‌تواند التیام زخم جراحی بای پس عروق کرونر و سایر زخم‌ها را در بیماران دیابتی تسریع نموده و در بهبود سریع‌تر این بیماران، کمک قابل توجهی نماید.
گفتنی است این یافته‌های جالب توجه، در فصل‌نامه گیاهان دارویی که متعلق به پژوهشکده گیاهان دارویی جهاد دانشگاهی است، منتشر شده‌اند.
