به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از همشهری، آمارها نشان می‌دهد که میزان سفرهای هوایی در دوران شیوع ویروس کرونا بیش از 75 درصد کاهش یافته و این کاهش، نه‌تنها موجب آسیب اقتصادی به شرکت‌های هواپیمایی شده بلکه آژانس‌های مسافرتی را نیز در ایران و بسیاری از کشورهای دیگر به ورشکستگی کشانده است. فصل سفر رسیده اما به‌نظر می‌رسد به‌دلیل احتمال ابتلا به بیماری، اقبالی از طرف مردم برای سفر وجود ندارد و این موضوع حتی با مقایسه سفرهای زمینی و ترافیک بین‌شهری این روزها با زمان‌های مشابه سال‌های قبل مشهود است. از سوی دیگر کاهش توان اقتصادی نیز مزید بر علت شده و مردم امروز در شرایطی نیستند که سفر را جزو اولویت‌های اول زندگی خود قرار‌دهند.
رئیس هیأت‌مدیره انجمن دفاتر مسافرتی و گردشگری تهران گفت: درحال حاضر حفظ جان در اولویت بسیار بالاتری قرار دارد تا گذران اوقات‌فراغت و همین باعث شده آژانس‌ها نتوانند هیچ درآمدی داشته باشند. فروش بلیت هواپیما بسیار کاهش یافته است، ایرلاین‌های داخلی پروازهای خود را بسیار محدود کرده‌اند و متقاضیان این پروازهای محدود نیز یا به قصد دیدار اقوام و خویشاوندان بلیت تهیه کرده‌اند یا به دلایل کاری و سفر تفریحی بسیار کم اتفاق می‌افتد. امیرپویان رفیعی‌شاد ادامه می‌دهد: بعضی از دفاتر مسافرتی به‌طور تخصصی و در حوزه‌های خاص کار می‌کردند؛ مثلا تعدادی از دفاتر فقط تورها و سفرهای مربوط به ترکیه را پوشش می‌دادند و امروز که مرز ترکیه هنوز بسته است و پروازی انجام نمی‌شود، طبیعتا فعالیتی ندارند. منطق حکم می‌کند اینگونه دفاتر تا رفع شرایط خاص پیش‌آمده دفاتر خود را ببندند تا دست‌کم هزینه‌هایشان کاهش پیدا کند. این شرایط تا زمانی که مرزهای خروجی باز نشود و سفارتخانه‌ها روادید صادر نکنند، تغییری نمی‌کند.
پرواز خارجی نیست، داخلی کم است
مرزها به‌دلیل پروتکل‌های بهداشتی بسته است و نمی‌توان آغاز پروازهای خارجی را انتظار داشت، اما این روزها پروازهای داخلی هم به حداقل رسیده است. رفیعی‌شاد می‌گوید: پرواز در مسیرهای پرتردد داخلی مثل مشهد و کیش گرچه روزانه انجام می‌شود ولی به حداقل تعداد پرواز و مسافر رسیده است. به گفته وی، تمام ایرلاین‌ها پروازهای خود را کاهش داده‌اند و از هواپیماهای کوچک‌تر استفاده می‌کنند. از میان ایرلاین‌های خارجی نیز فقط پروازهای قطر برقرار شده و سایر خطوط هنوز پروازی به ایران ندارند. رفیعی می‌گوید: پرواز قطر هم اگر برقرار‌شده فقط برای افرادی است که اقامت این کشور را دارند؛ تعدادی از افراد که تا به حال در این کشور مانده بودند به ایران برمی‌گردند و تعدادی هم که خانه و کاشانه‌شان در آن کشور است به قطر می‌روند؛ ویزای توریستی‌ای صادر نمی‌شود که گردشگر به این کشور سفر کند. مرز کشورهای دیگر هنوز به روی ایران بسته است.
طلب هنگفت آژانس‌ها از ایرلاین‌ها
درباره میزان دقیق طلبی که آژانس‌ها از ایرلاین‌ها دارند، اختلاف وجود دارد. رئیس هیأت‌مدیره انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرت هوایی و جهانگردی ایران چندی پیش با استناد به بلیت‌های صادر شده، این رقم را چیزی حدود هزارو500 میلیارد‌تومان برای ماه‌های اسفند 98 و فروردین 99 عنوان کرد و گفت که ایرلاین‌های خارجی علی‌رغم اینکه به‌طور مکتوب اعلام کرده بودند قصد پرداخت مطالبات را ندارند، پس از پیگیری و رسانه‌ای شدن موضوع، پرداخت بخشی از این مطالبات را آغاز کردند و حدود 40 تا 50درصد این طلب پرداخت شد. حرمت‌الله رفیعی افزود: بر اساس همین پرداخت‌ها و محاسبات کارشناسی که انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرت هوایی و جهانگردی ایران انجام داده، اعلام کردیم حداقل 400میلیارد تومان از مطالبات دفاتر خدمات مسافرتی از ایرلاین‌ها بابت خرید بلیت هواپیما برای گردشگران باقی‌مانده است، اما یکباره سخنگوی سازمان هواپیمایی کشوری اعلام کرد که تاکنون 800میلیارد‌تومان از مطالبات گردشگران پرداخت شده است. اگر فرض بر این باشد که عدد و رقم سخنگوی سازمان هواپیمایی کشور و محاسبات آنها درست باشد، آنها باید 700میلیارد تومان دیگر پرداخت کنند. رئیس هیأت‌مدیره انجمن صنفی دفاتر مسافرتی و گردشگری استان تهران، ضمن تأیید گفته‌های رفیعی، مبالغی را که از آژانس‌ها نزد شرکت‌های هواپیمایی باقی‌مانده، هنگفت عنوان اما تأکید می‌کند چون طرح این مبلغ باعث ایجاد اختلافاتی میان انجمن دفاتر مسافرتی ایران با انجمن شرکت‌های هواپیمایی شده، از اعلام و اظهارنظر در این خصوص خودداری می‌کند. به گفته رئیس هیأت‌مدیره انجمن دفاتر مسافرتی تهران، بخشی از این پول از سوی ایرلاین‌های خارجی بازگردانده شده ولی دفاتر تعدادی از ایرلاین‌ها در ایران تعطیل است و تا زمانی که این دفاتر باز نشده‌اند عملا اقدامی نمی‌توان انجام داد. رفیعی‌شاد می‌گوید: ایرلاین‌های داخلی هم نه به‌طور کامل، اما مقداری از این مبالغ را پرداخت کرده‌اند. البته بخشی از این پرداختی‌ها دپوزیت مربوط به سفرهای چارتر بوده که آژانس‌ها رقم‌های هنگفتی را از این بابت به ایرلاین‌ها، چه برای سفرهای داخلی و چه خارجی، پرداخت کرده بودند، بیشتر این طلب‌ها هنوز نزد ایرلاین‌ها باقی‌مانده و پرداخت نشده است.
حمایت خاصی از آژانس‌ها نشد
در استان تهران نزدیک به 2هزار آژانس مسافرتی وجود دارد که اگر به‌طور میانگین هرکدام 20نفر پرسنل داشته باشند، توقف فعالیت آژانس‌ها بیش از 40هزار شغل را از بین برده است. رفیعی‌شاد، با نقد شیوه‌ای که از سوی دولت برای حمایت از اصناف آسیب‌دیده از کرونا تعیین شده می‌گوید: با توجه به مبلغ وامی که دولت می‌خواهد برای عدم‌تعدیل نیرو به مشاغل آسیب‌دیده بدهد، تعدیل نیرو برای آژانس‌ها به‌صرفه‌تر است، چراکه اکنون در ماه پنجم تعطیلی آژانس‌ها هستیم و حقوق هریک از پرسنل تا امروز بیش از 15میلیون‌تومان شده درحالی‌که دولت به ازای هرنفر 12میلیون‌تومان وام می‌پردازد که آژانس باید بهره آن را هم بپردازد و مشخص هم نیست که این تعطیلات تاچه زمانی ادامه خواهد داشت. اما این آمار تنها مربوط به تهران است، آمار زیان و تعطیلی آژانس‌ها در کل ایران بیش از اینهاست.
تعطیلی بیش از 2هزار دفتر مسافرتی
رئیس هیأت‌مدیره انجمن دفاتر مسافرتی و گردشگری ایران هفته گذشته با تأکید بر اینکه صنعت گردشگری ما نسبت به همه مشاغل، آسیب جدی‌تری دیده است، گفت: شرایط صنعت گردشگری ما بسیار بحرانی است و بیش از 35 درصد از دفاتر گردشگری با شرایط موجود نمی‌توانند سرپا بمانند. از 5 هزار دفتر مسافرتی کل کشور تا همین امروز بیش از 2 هزار دفتر تعطیل شده‌اند. دفاتری که فعال هستند و هنوز به ورطه ورشکستگی نرسیده‌اند هم ریزش 60-70درصدی پرسنل داشتند. رفیعی با اشاره به اینکه هیچ حمایتی از آژانس‌ها صورت نگرفت، افزود: ما توقعات بودجه‌ای مانند دفاتر همه کشورهای گردش‌پذیر را از دولت نداشتیم، درخواست ما تنها وام با بهره کم بود، اما هیچ کمکی، نه قبل از کرونا و نه بعد از آن صورت نگرفت. ما همه پیشنهاد‌هایی را که از ورشکستگی دفاتر جلوگیری می‌کرد را به دولت دادیم، اما به آن توجهی نشد. رفیعی، مکانیزم حمایتی پیشنهادی دولت را نیز زیر سؤال برد و اضافه کرد: بر خلاف آنچه گفته می‌شود بسته‌های حمایتی برای ما در نظر گرفته نشد، امهال سه‌ماهه قبوض آب، برق، گاز، مالیات و تنفس بیمه صورت نگرفت، اما اگر هم اجرایی می‌شد برعکس عمل می‌کرد به این دلیل که به‌عنوان مثال اگر یک کارگاه کوچک اقتصادی خرد (نه کلان) نتواند چندین‌ماه پول آب، برق و گاز را که به اندازه یک یا دو روز غذای یک فرد است بدهد، دادن مجوز به آن اشتباه بوده است. گردش مالی بانک‌ها به حداقل رسیده است به همین دلیل هرگونه وام به روش‌های گذشته با سود‌های کلان، دفاتر ما را بیشتر مقروض می‌کند و این بلای جان دفاتر صنف ماست.
در انتظار بازگشت رونق
بازگشایی آژانس‌ها به باز شدن مرزها مربوط است و باز شدن مرزها به کاهش خطر کرونا. تا امروز کمتر پیش‌بینی‌ای درباره این بیماری مرموز درست از آب در‌آمده و این به آن معنی است که نمی‌توان گفت سفر، گردشگری، تور و پرواز چه زمان به شرایط قبل از کرونا برخواهد گشت. رئیس هیأت‌مدیره انجمن صنفی دفاتر مسافرتی تهران دست‌کم در کوتاه‌مدت چشم‌انداز روشنی برای این موضوع نمی‌بیند. رفیعی‌شاد می‌گوید: عنوان کردن زمان مشخص برای بازگشت به شرایط عادی بی‌تجربگی است. فعالیت بسیاری از اصناف آغاز شده ولی بازگشایی آژانس‌های مسافرتی تنها به استقبال مردم از سفر بستگی دارد، کما اینکه در برخی از آژانس‌ها همین امروز هم باز است ولی فعالیتی انجام نمیدهند.
چشم‌انداز مبهم
رفیعی‌شاد: عنوان کردن زمان مشخص برای بازگشت به شرایط عادی بی‌تجربگی است. فعالیت بسیاری از اصناف آغاز شده ولی بازگشایی آژانس‌های مسافرتی تنها به استقبال مردم از سفر بستگی دارد، کما اینکه در برخی از آژانس‌ها همین امروز هم باز است ولی فعالیتی انجام نمیدهند
تعدیل نیرو به صرفه است
رئیس هیأت‌مدیره انجمن دفاتر مسافرتی تهران: با توجه به مبلغ وامی که دولت برای جلوگیری از تعدیل نیروی مشاغل آسیب‌دیده درنظر گرفته، تعدیل نیرو برای آژانس‌ها به‌صرفه‌تر است، چراکه اکنون در ماه پنجم تعطیلی هستیم و حقوق هر یک از پرسنل تا امروز بیش از 15میلیون‌تومان شده در حالی‌که دولت به ازای هر نفر 12میلیون‌تومان وام می‌پردازد که آژانس‌ها باید بهره آن را هم بپردازند
