شناسه : ۲۰۹۴۶۵۸ - پنجشنبه ۲۳ مرداد ۱۳۹۹ ساعت ۰۱:۳۴
کرونا خطر آلزایمر را افزایش میدهد؟
سالها طول میکشد تا متوجه شویم که آیا عفونت کووید-۱۹ باعث افزایش خطر کاهش شناختی یا بیماری آلزایمر میشود. اما با پیشگیری و درمان کووید-۱۹، این خطر را میتوان کاهش داد.
یک متخصص مغز و اعصاب میگوید یکی از تاثیرات مخرب کووید-19 بر بدن، اثر آن بر مغز و از دست دادن حافظه است.
به گزارش پایگاه اینترنتی ساینس الرت (Science Alert)، اکنون مشخص است که بسیاری از بیماران مبتلا به کووید-19 علایم عصبی مختلفی نشان میدهند که از دست دادن حس بویایی تا روان آشفتگی و افزایش خطر ابتلا به سکته مغزی متفاوت است.
از سوی دیگر کووید-19 عواقب ماندگاری نیز بر مغز دارد که از جمله آنها میتوان به التهاب مغز و نخاع / سندرم «خستگی مزمن» و سندرم «گیلین-باره» (اختلال نادری که به سیستم ایمنی یا اعصاب بدن حمله میکند) اشاره کرد.
این اثرات ممکن است در اثر عفونت ویروسی مستقیم بافت مغز ایجاد شود. اما شواهد در حال افزایش نشان میدهد، اقدامات غیرمستقیم دیگری که از طریق عفونت ویروسی سلولهای اپیتلیال و سیستم قلبی عروقی یا از طریق سیستم ایمنی بدن و التهاب ایجاد میشود به بروز تغییرات عصبی پایداری پس از کووید-19 کمک میکند.
اکنون یک متخصص علوم اعصاب و متخصص در نحوه شکل گیری خاطرات، نقش سلولهای ایمنی در مغز و چگونگی بروز اختلال در حفظ حافظه پس از بیماری و فعال شدن سیستم ایمنی این سوال را مطرح میکند که آیا در آینده موج نقص حافظه، کاهش شناختی و زوال عقل مرتبط با کووید-19 وجود خواهد داشت؟
چگونه التهاب تاثیر طولانی مدتی بر حافظه دارد؟
اگر فعال شدن سلولهای عصبی ایمنی به مدت زمان بیماری محدود باشد، پس التهاب چگونه میتواند باعث نقص حافظه طولانی مدت شود یا خطر افت شناختی را افزایش دهد؟
مغز و سیستم ایمنی بدن هر دو به طور خاص به گونهای تکامل یافته اند که در نتیجه تجربه تغییر کنند تا خطر را خنثی کرده و نجات جان فرد را به حداکثر برسانند. در مغز، تغییرات در اتصالات بین نورونها به انسان اجازه میدهد تا حافظهها را ذخیره کرده و به سرعت رفتار را تغییر دهد تا از تهدید فرار کرده و به دنبال غذا یا فرصتهای اجتماعی باشد.
سیستم ایمنی بدن برای تنظیم دقیق واکنش التهابی و تولید آنتی بادی در برابر عوامل بیماری زایی که قبلا با آن روبرو شده، تکامل یافته است. با این وجود، تغییرات طولانی مدت در مغز پس از بیماری نیز با افزایش خطر ابتلا به کاهش شناختی مرتبط با سن و بیماری آلزایمر ارتباط نزدیکی دارد. اقدامات مخرب سلولهای عصبی ایمنی و سیگنالینگ التهابی میتوانند حافظه را به طور دائم مختل کنند.
این موضوع میتواند از طریق آسیب دائمی در اتصالات عصبی یا خود نورونها و همچنین از طریق تغییرات ظریفتر در عملکرد نورونها ایجاد شود. ارتباط بالقوه میان کووید-19 و اثرات پایدار آن بر حافظه بر اساس مشاهداتی است که از سایر بیماریها به دست آمده است. به عنوان مثال، بسیاری از بیمارانی که از حمله قلبی بهبود مییابند یا جراحی بای پس میشوند، افتهای شناختی بادوامی را نشان میدهند که در دوران پیری بیشتر میشود.
یکی دیگر از بیماریهای مهم که با عوارض شناختی مشابه مرتبط است، «سپسیس» - نوعی التهاب که سراسر بدن را فرا میگیرد- است. در الگوهای حیوانی این بیماری ها، پزشکان اختلالاتی را در حافظه و تغییراتی را در عملکرد عصبی و ایمنی مشاهده میکنند که هفتهها و ماهها پس از بیماری ادامه دارد. حتی التهاب خفیف، از جمله استرس مزمن، اکنون به عنوان عوامل خطرزا برای ابتلا به زوال عقل و کاهش شناختی در دوران پیری شناخته شده اند.
این پزشک متخصص میگوید که در آزمایشگاه خود، وی و همکارانش مشاهده کردند که حتی بدون عفونت باکتریایی یا ویروسی، تحریک سیگنالینگ التهابی در یک دوره کوتاه مدت منجر به تغییرات طولانی مدتی در عملکرد عصبی در نواحی مغزی مرتبط به حافظه و اختلالات حافظه میشود.
آیا کووید-19 خطر کاهش شناختی را افزایش میدهد؟
سالها طول میکشد تا متوجه شویم که آیا عفونت کووید-19 باعث افزایش خطر کاهش شناختی یا بیماری آلزایمر میشود. اما با پیشگیری و درمان کووید-19، این خطر را میتوان کاهش داد.
پیشگیری و درمان هر دو بر کاهش شدت و مدت زمان بیماری و التهاب متکی هستند. به طرز جالب توجه، تحقیقات بسیار جدید نشان میدهد که واکسنهای متداول از جمله واکسنهای آنفولانزا و ذات الریه میتوانند خطر ابتلا به آلزایمر را کاهش دهند.
علاوه بر این، چند درمان در حال ظهور برای کووید-19، داروهایی که فعالیت ایمنی بیش از حد و حالت التهابی را سرکوب میکنند نیز وجود دارد. این درمانها بطور بالقوه باعث کاهش تأثیر التهاب بر مغز و کاهش تأثیر آن بر سلامت طولانی مدت مغز میشوند.
کووید-19 مدتها پس از اتمام همه گیری بیماری، همچنان سلامت و رفاه افراد را تحت تأثیر قرار خواهد داد. بنابراین، ادامه بررسی اثرات بیماری کووید-19 در زمینه ابتلا به کاهش شناختی و زوال عقلی که افراد بعدا به آن مبتلا خواهند شد بسیار مهم خواهد بود.
محققان با انجام چنین کاری به احتمال زیاد بینش مهمی در مورد نقش التهاب در طول عمر انسان در زمینه کاهش شناختی مرتبط با سن کسب میکنند. این کار به ایجاد راهکارهای مؤثرتر برای پیشگیری و درمان این بیماریهای ناتوان کننده کمک میکند.