قول و قرار هایی که تنها پس از مرگ کارگران به کارشان می آید نه پیش از آن!/ غم نان؛ سکوت کارگران را طولانی کرده است

به گزارش خبرنگار حوزه رفاه و تعاون گروه اجتماعی باشگاه خبرنگاران جوان؛ سختی کار، عدم امنیت شغلی، نبود ساعات مشخص کاری و هزار و یک دلیل دیگر از دغدغه های برخی چرخانندگان اقتصاد کشور محسوب می شود، مشکلاتی که هرچند همگان به آن واقف هستند اما گویا تا زمانی که صدای فریاد کارگران بلند نشود، دیگران نیز نمی خواهند در این باره اقدامی کنند و رسیدگی به امور آنان همچنان در هاله ای از ابهام به سر می برد.

این روزها علی رغم تمام قول و قرارهایی که برای حمایت از کارگران از زبان مسئولان مربوطه البته به شیوه خودشان به گوش می رسد اما متاسفانه در بسیاری از مواقع موضوعات مطرح شده در جلسات تنها همچون طرحی روی کاغذ باقی مانده و در ادامه جلسه بدون اینکه راه حلی قطعی و نه مقطعی برای مشکلاتشان پیدا شود، به خوشی و خرمی پایان می یابد و  به قول معروف روز از نو و روزی از نو.

با توجه به اعتراضات متعدد نمایندگان کارگری به کارفرمایان و مسئولان کشوری اما متاسفانه توجه چندانی به وضعیت شغلی این افراد در کشور نمی شود تا جایی که طی چند ماه اخیر با بروز حوادث متعددی برای این چرخانندگان چرخه اقتصادی، تنها برای چند روز مسئولان در صحنه حادثه دیده می‌شوند اما با گذر زمان تمامی وقایع به وجود آمده به فراموشی سپرده می شود.

اواسط اردیبهشت ماه امسال معدن ذغال‌سنگ زمستان یورت واقع در آزادشهر استان گلستان دچار حادثه شد که بر اثر آن بسیاری از هموطنان خود را به دلایل واهی و خطای انسانی از دست دادیم که در این فاجعه نیز همچون موارد دیگر بسیاری از مسئولان به گود آمده و از هر جناحی آمادگی خود را برای کمک به آنان و خانواده هایشان اعلام کردند.

حسن صادقلو، استاندار گلستان با تشریح روند رسیدگی به مشکلات کارگران و خانواده‌های معدن‌کاران حادثه‌دیده در زمستان یورت آزادشهر، اظهار کرد: مستمری 43 جان باخته این حادثه جانگداز برقرار و به 79 مصدوم، کمک‌هزینه‌های معیشتی پرداخت شده است.، برای 244 کارگر معدن زغال‌سنگ آزادشهر پرونده بیمه بیکاری تشکیل شد و برای 154 نفر از آنها حقوق بیکاری برقرار شد.

وی افزود: شرکت بیمه آسیا 110 میلیارد ریال برای دیه کارگران جان‌باخته تخصیص صادر کرد که مطابق قوانین مدنی جمهوری اسلامی ایران به هر خانواده جان باخته 210 میلیون تومان پس از صدور گواهی انحصار وراثت پرداخت می‌شود.

سعید باستانی، سخنگوی کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی نیز به بخشی از گزارش کمیسیون صنایع مجلس درباره حادثه معدن یورت آزادشهر اشاره کرد و افزود: طبق گزارش اولیه از این حادثه، مشخص شد، نبود سازوکار مناسب در معدن آزادشهر برای مواجهه با حوادث احتمالی، یکی از دلایل بروز این حادثه است، به‌تعبیری می‌توان گفت که این معدن استانداردهای لازم برای جلوگیری از حوادث غیرمترقبه را نداشته است.

سخنگوی کمیسیون صنایع و معادن مجلس یکی دیگر از علل بروز حادثه در معدن آزادشهر یورت استان گلستان را نبود فضای کافی برای خروج گاز ذغال‌سنگ که منجر به آتش‌سوزی شده دانست و اظهار داشت: این موضوع در گزارش کمیسیون صنایع درباره علل حادثه معدن آزادشهر گنجانده شده است.

ترس از دست دادن شغل و نبود درآمد ماهیانه هرچند اندک به قدری در میان کارگران نفوذ کرده است که بر اساس شواهد آنان حاضرند بدون بیمه یا بیمه های نصفه و نیمه و یا بدون در نظر گرفتن سختی شغلشان و یا حتی عدم دریافت حقوق به کار خود ادامه بدهند، چرا که می دانند نخستین اعتراض آخرین اعتراض آنان خواهد بود و بدون لحظه ای تفکر شخص مربوطه شغل خود را از دست داده و از آنجایی که دستش به جایی بند نخواهد بود یک شبه و به دلیل تنها یک اعتراض بیکار و خانه نشین خواهد شد؛ این درحالی است که اگر یک تشکل برای حمایت از این افراد وجود داشت، شاید درد این افراد سریع تر به گوش مسولان می‌رسید.

علی خدایی، این مقام مسئول کارگری در پاسخ به این پرسش که چرا یک سندیکای کارگری قوی در مواجهه با چنین رویدادهایی برای حمایت از قشر ضعیف کارگر وجود ندارد؟ گفت: تا زمانی که امنیت شغلی کارگر را تامین نکردیم، کارگر به سمت ایجاد تشکل نمی‌رود. در معدن ذغال سنگ یورت، چرا یک کارگر 8 ماه بدون حقوق کار می‌کند و اعتراضی نمی‌کند؟ چون امنیت شغلی ندارد.

وی گفت:‌ برخوردهایی که با اعتراضات کارگری می‌شود هم یک نکته دیگر است و در چنین مواردی همیشه نگاه‌ها به این سمت است که وقتی کارگری اعتراض می‌کند چه برخوردی با او می‌شود. هنوز خاطره معدن آق دره و چادرملو را از یاد نبرده‌ایم که پرونده بسیاری از آنها در اعتراض به شرایط کار بعد از 2 سال بسته نشده است.

پس از حادثه دلخراش معدن و مرگ هموطنان گویا این سونامی پایانی نداشته و مرگ کارگران به دلایل واهی و بسیار بی اهمییت همچنان ادامه دارد، این در حالی است که اگر علل حادثه اولیه با دقت و تامل بیشتری مورد بررسی قرار می گرفت و یا تمهیدات جدی برای حمایت از این افراد در نظر گرفته می شد، شاهد حوادث کمتری بودیم و با بی دقتی و کم توجهی مسئولان در سوگ هموطنانمان نمی نشستیم. چراکه اگر جوابیه کمیته حقیقت یاب معدن تا به امروز مشخص شده بود شاید امروز 8 هموطن دیگر در شوش و مشهد را از دست نمی‌دادیم.

ابولفضل اشرف منصوری، فعال صنفی کارگری اظهار داشت: در 2 ماه اخیر دو حادثه کار با ابعادی هولناک اتفاق افتاده که تاکنون بنا به هر دلیلی هیچ گزارشی از دلایل وقوع و پیشگیری از آن از سوی کمیته‌های تحقیق منتشر نشده است.

عضو هیئت مدیره کانون عالی انجمن‌های صنفی کارگری، یکی از دلایل طولانی شدن ارایه یک گزارش جامع از وقوع این حوادث را مربوط به عدم حضور نمایندگان گروه کارگری در هیئت‌های تحقیق از این حوادث دانست و افزود: این در حالی است که شورای عالی حفاظت فنی و بهداشت کار ساختار 3 جانبه  دارد و نمایندگان 3 تشکل رسمی کارگری کشور در آن حضور دارند.

رئیس کانون مسئولان ایمنی و بهداشت کار کشور افزود: با این شرایط به هیچ وجه پذیرفتنی نیست که نمایندگان کارگران در کمیته تحقیق از حوادث کار حضور نداشته باشند، چرا که این نمایندگان کارگران هستند که به خوبی از چرایی و راه‌های خروج از این وضع مطلع هستند.

اقدامات مناسب در جریان امداد و نجات کارگران هرچند به گفته مسئولان مربوطه مطلوب و قابل توجه بوده است اما آیا این عملکرد نباید پیش از وقوع حادثه انجام می شد؟. آیا نباید پیش از مرگ 43 کارگر تمهیداتی برای زندگی آنان و نه مرگشان و هزینه دفن و کفن در نظر گرفته می شد؟ اکنون که مبالغی برای هزینه های مسکن و یا کفن و دفن آنان اختصاص داده می شود، آیا نباید پیش از وقوع حادثه فکری برای مشکلات آنان اندیشیده می شد و مبالغ تعیین شده برای حقوق و مزایای کارگران اختصاص پیدا می کرد؟

هادی ابوی، عضو کانون عالی شوراهای اسلامی کار در گفتگو با باشگاه خبرنگاران جوان،  با بیان اینکه خسارت های ناشی از حوادث کار برای هر کارگر 200 میلیون تومان در نظر گرفته می شود، گفت: با بررسی های انجام شده می توان گفت که با همین هزینه می توان سالیانه 10 هزار کارگر را آموزش داد و آنان را برای مواقع حساس آماده کرد.

وی گفت: اگر ارایه آموزش کوتاه مدت برای کارگران در اولویت های کارفرمایان قرار گیرد، آنان می توانند در مواقع ضروری بحران را کنترل کنند و مانع از وفوع حواث دلخراش بعدی شوند.

تعطیلی روز کارگر، نام نهادن روزی در تقویم برای این افراد و یا بسیاری از موارد مشابه به قطع و یقین دردی از این افراد و یا خانواده های آسیب دیده شان دوا نمی کند، به همین جهت امیدواریم با آموزش به موقع کارگران برای ایمنی در کار علاج واقعه را قبل از وقوع کرده و مانع از بروز حوادث این چنینی شویم، چرا که هرچه تجهیزات پیشرفته باشد اما کارگران ندانند که چگونه باید از آن استفاده کنند، راه به جایی نمی‌برد و وقوع این موارد دردناک همچنان ادامه خواهد داشت.