ترامادول

دکتر محمدرضا قدیرزاده

 ترامادول یک داروی مسکن شبه مورفینی است که برای تسکین دردهای متوسط و یا شدید تجویز می‌شود. خاصیت تسکین درد ترامادولw10 برابرضعیف تراز مورفین می‌‌باشد. این دارو در کبد متابولیزه شده نسبت به ماده اولیه خاصیت چسبندگی بیشتری به گیرنده‌های مورفینی در بدن دارد به همین دلیل است که مصرف ترامادول دربرخی افراد علائم مشابه مصرف مواد مخدر ایجاد می‌کند. ترامادول حالت سرخوشی (نشئگی) مانند مورفین ایجاد می‌کند ولیکن برعکس مصرف تریاک بجای آنکه فرد کسل و تخدیر شود فرد را فعال‌تر می‌‌کند. مصرف ترامادول موجب وابستگی روانی  و جسمی شبیه اعتیاد به تریاک می‌‌شود و مصرف طولانی مدت و بدون وقفه آن باعث مقاومت بدنی فرد شده و فرد می‌‌بایست برای ایجاد علایم سرخوشی، مصرف آنرا افزایش دهد. بهمین خاطر قطع ناگهانی ترامادول علایم اضطراب، تعریق،‌ بی‌خوابی، تهوع و لرز، اسهال، درد عضلانی، ترس و بی‌قراری، گرگرفتگی و ... را ایجاد می‌‌کند.

مصرف خود سرانه 
متاسفانه در چند سال اخیر شاهد مصرف خودسرانه این دارو در جوانان بالاخص در دانشجویان هستیم. از طرف دیگر برخی افراد این دارو را برای رفع مشکلات جنسی بخصوص زود انزالی مصرف می‌‌کنند در حالیکه به اثرات اعتیادآور آن توجهی ندارند. عوارض جانبی دیگر مصرف ترامادول مانند داروهای شبه تریاکی است که می‌‌توان از جمله آن به حالت تهوع، سرگیجه، خواب آلودگی، یبوست،‌ افت فشا‌رخون، تعریق و خارش اشاره نمود. علائم جسمی ترک ترامادول بعلت خاصیت جلوگیری از بازجذب سروتونین و نورآدرنالین، شدیدتر از علائم ترک مخدرهایی مانند تریاک است. حتی بعد از قطع مصرف کوتاه مدت ترامادول نیز علائمی مانند بی‌خوابی، سندرم پای بی‌قرار و افسردگی بروز می‌‌کند.
عوارض 
تشنج یکی از عوارض خطرناک سوء مصرف ترامادول می‌‌باشد که در افراد دارای بیماری صرع، مشکلات مغزی و معتادان به الکل بیشتر دیده می‌‌شود. مصرف بالای 400 میلی گرم (4 قرص 100 میلی گرمی) این دارو در افراد عادی می‌‌تواند منجر به بروز تشنج شود و مصرف بالاتر آن خطر مرگ را بدنبال دارد.  برخی افراد معتاد به مواد مخدر مانند تریاک و شیره به اشتباه برای ترک ماده مخدر خود به صورت خودسرانه از این دارو استفاده می‌‌کنند که در طولانی مدت نه تنها به ترک ماده مخدر نمی انجامد بلکه فرد به داروی ترامادول نیز معتاد می‌‌شود. نکته مهم اینکه قطع یکباره ترامادول می‌‌تواند منجر به بروز تشنج در فرد مصرف کننده شود لذا درمان سوءمصرف ترامادول می‌‌بایستی زیر نظر پزشک و در مراکز درمان سوء مصرف مواد صورت گیرد.