حالت تهوع پس از ورزش؛ آیا عادی است؟

ورزش بر دستگاه گوارش انسان تاثیر می گذارد، از این رو، افراد ممکن است گاهی اوقات حالت تهوع را پس از انجام تمرینات ورزشی تجربه کنند.

به گزارش گروه سلامت عصر ایران به نقل از "مدیکال نیوز تودی"، افرادی که گاه و بیگاه این شرایط را تجربه می کنند ممکن است با ایجاد تغییراتی در نوع تمرینات ورزشی و عادات غذا خوردن خود به بهبود آن کمک کنند.   

در برخی موارد، حالت تهوع مداوم پس از ورزش ممکن است به یک مشکل سلامت زمینه ای اشاره داشته باشد.

آیا عادی است؟

بنابر یک بررسی در سال 2013، علائم گوارشی بین ورزشکاران شایع هستند و مطالعات مختلف تخمین می زنند که آنها 20 تا 70 درصد ورزشکاران را تحت تاثیر قرار می دهند.

به نظر می رسد این علائم بیشتر بر ورزشکاران استقامتی تاثیرگذار هستند. حدود 83 درصد از دوندگان ماراتن پیوند بین علائم گوارشی و دویدن را گزارش می کنند.

علائم گوارشی بین دوچرخه سواران نسبت به دوندگان شایع‌تر است. آنها ممکن است شامل موارد زیر باشند:

- حالت تهوع

- استفراغ

- سوزش سردل

- رفلاکس محتوای معده به مری

- بادگلو زدن

دوندگان به طور معمول علائم قسمت پایینی دستگاه گوارش مانند موارد زیر را تجربه می کنند:

- اسهال

- کرامپ های معده

- خونریزی دستگاه گوارش

- نفخ شکم

با این وجود، حالت تهوع، به ویژه در ورزش های استقامتی شدید، مانند دوهای مارتن بسیار طولانی شایع است. تا 90 درصد شرکت کنندگان در مسابقات استقامتی ممکن است علائم گوارشی را تجربه کنند.

دلایل

برخی از دلایل اصلی حالت تهوع و علائم گوارشی ناشی از ورزش شامل موارد زیر می شوند:

- کاهش جریان خون به دستگاه گوارش و اندام های شکمی

- به تاخیر افتادن تخلیه معده

- کم آبی بدن

- هیپوناترمی که به کمبود سدیم در خون اشاره دارد

در موارد نادر، حالت تهوع ناشی از ورزش ممکن است به واسطه یک شرایط زمینه ای از جمله موارد زیر شکل بگیرد:

- نارسایی کلیوی

- گرمازدگی

- آنافیلاکسی پس از غذا خوردن

- بافت زخمی کیسه صفرا

- بیماری ایسکمیک روده که در آن جریان خون کافی به روده کوچک وجود ندارد

- پانکراتیت (التهاب پانکراس)

- گاستریت (ورم معده) هموراژیک

طی ورزش، ممکن است جریان خون به اندام های شکمی افت تا 80 درصد را تجربه کند زیرا بدن خون بیشتری را به عضلات و پوست ارسال می کند. این اثر ممکن است به حالت تهوع، استفراغ، معده درد و اسهال منجر شود.

غذاخوردن در فاصله کوتاهی پیش از ورزش نیز می تواند موجب حالت تهوع شود.

مطالعه ای در سال 2001 با حضور 12 شرکت کننده سالم نشان داد که ورزش کردن بلافاصله پس از غذا خوردن موجب سطوح بالاتر حالت تهوع نسبت به انتظار 60 دقیقه ای پیش از آغاز ورزش می شود.

همچنین، پژوهشگران دریافتند که سطوح حالت تهوع طی تمرینات ورزشی شدید نسبت به تمرینات ورزشی با شدت کم بالاتر بوده است.

ورزش با شدت متوسط به نظر می رسد تاثیر کمی بر تخلیه معده دارد، در شرایطی که تمرینات ورزشی شدید یا متناوب ممکن است تخلیه معده را کند کرده و موجب حالت تهوع یا دیگر علائم گوارشی شوند.

چگونگی تسکین حالت تهوع پس از ورزش

بنابر مقاله ای که در سال 2014 در نشریه Sports Medicine منتشر شد، افراد ممکن است با مصرف یک نوشیدنی ورزشی با چندین کربوهیدرات مانند گلوکز و فروکتوز قادر به کاهش حالت تهوع پس از ورزش باشند.

نویسندگان به این نکته اشاره داشتند که مصرف مکمل هایی که به بدن در ساخت اکسید نیتریک کمک می کنند نیز ممکن است مفید باشد. افزایش دسترسی به این ترکیب ممکن است به افزایش جریان خون به اندام های شکمی کمک کند.

با این وجود، نویسندگان به این مساله نیز اشاره داشتند که بیشتر برای نتیجه گیری قطعی در این زمینه باید پژوهش های بیشتر انجام شوند.  

برخی منابع نشان می دهند که پیاده‌روی آرام پس از تمرینات ورزشی یا دراز کشیدن به پشت و بالا قرار دادن پاها نسبت به معده ممکن است به برطرف شدن علائم کمک کنند.

پیشگیری

افراد ممکن است با برخی اقدامات قادر به کاهش یا پیشگیری از حالت تهوع ناشی از ورزش باشند که از آن جمله می توان به موارد زیر اشاره کرد:

- مصرف یک رژیم غذایی حاوی فیبر کافی برای حفظ سلامت روده، اما پرهیز از مصرف غذاهای سرشار از فیبر پیش از ورزش

- پرهیز از غذاهای دیر هضم مانند پروتئین، چربی و محصولات لبنی پیش از ورزش برای اطمینان از تخلیه سریع‌تر معده

- پرهیز از مصرف آسپرین و دیگر داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی هنگام ورزش زیرا ممکن است علائم گوارشی را افزایش دهند

- خودداری از مصرف غذاها و نوشیدنی های سرشار از فروکتوز به ویژه نوشیدنی های حاوی فروکتوز زیاد، مگر این که آنها حاوی گلوکز نیز باشند

- هیدراته نگه داشتن بدن پیش و حین ورزش برای پرهیز از کم آبی بدن که می تواند علائم گوارشی را تشدید کند

- مصرف غذاهای سرشار از کربوهیدرات با محتوای آب زیاد یا نوشیدنی هایی با غلظت کربوهیدرات کمتر

فرد می تواند برنامه های غذایی مختلف را برای تعیین این که کدام غذاها و نوشیدنی ها برای ورزش کردن وی مناسب هستند و این که چه مدت زمانی باید بین غذا خوردن و ورزش فاصله باشد، امتحان کند.

همچنین، ممکن است گرم کردن و سرد کردن بدن به روش درست به ترتیب پیش و پس از ورزش مفید باشد.

چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم

حالت تهوع و دیگر علائم گوارشی حین ورزش می تواند ناراحت کننده باشد. با این وجود، آنها عادی بوده و به طور معمول هیچ خطری برای سلامتی ایجاد نمی کنند.

افراد با تغییر الگوهای مصرف غذا و نوشیدنی خود، گرم کردن و سرد کردن درست بدن پیش و پس از ورزش، و کاهش شدت تمرینات ورزشی خود ممکن است قادر به پیشگیری از حالت تهوع ناشی از ورزش باشند.

اگر تغییر عادات غذایی و ورزشی موثر نباشد، یا افراد علائم بلند مدت یا حالت تهوع مکرر را تجربه کنند باید به پزشک مراجعه کنند.

همچنین، اگر فرد علائم شدید مانند خون در مدفوع، استفراغ خونی، مدفوع سیاه یا قیری، یا معده درد شدید را تجربه می کند باید به پزشک مراجعه کند. این علائم ممکن است نشان دهنده یک شرایط سلامت زمینه ای جدی باشند.

---------------------------------------------------------------

بیشتر بخوانید: 

*از دلایل حالت تهوع پس از غذا

*سرگیجه و حالت تهوع؛ از دلایل تا پیشگیری