ژان ژاک روسو را فیلسوف فرانسوی-سوئیسی تاثیرگذار در علم تعلیم و تربیت می دانند. فیلسوف سیاسی،موسیقی دان و واضع اندیشه های سیاسی و آموزشی و تربیتی در قرن هجدهم میلادی، متولد ژنو بود. نویسنده کتاب معروف اعترافات بود و جامعه شناختی اندیشه های سیاسی ژان ژاک روسو همواره از موضوعات جذاب برای دانشجویان و محققان اندیشه های سیاسی بوده است.
ژان ژاک روسو از طرفداران حکومت ژنو بود و کاربرد نظر تربیت منفی ژان ژاک روسو در روانشناسی، از موضوعات مهم برای سایکولوژیست ها محسوب می شود. چرا که به اهمیت کشف کودک و اهمیت تعلیم و تربیت کودکان اشاره دارد که در روزگارش، مورد غفلت بود. روسو از آن جهت بر تربیت از دوران کودکی تاکید می‌کند که معتقد است، باید تمام چیزی را که هنگام کودکی نداریم و در بزرگ‌سالی به آن احتیاج پیدا می‌کنیم، در این دوران یاد بگیریم.
توحش بدوی یا مدرن؛ مسئله او است. تفاوت نظریه روسو در باب انسان با نظریات اندیشمندان پروتستان از جهان زیادی قابل تامل است.
ژان ژاک روسو از برجسته ترین نمایندگان فلسفه روشنفکری در قرن هجدهم میلادی است. او در سال 1712 میلادی در ژنو متولد شد و در سال 1778 میلادی در فرانسه درگذشت. او در نوشاتل و استافورد شایر زندگی می کرد. او در اوج روشنگری اروپا در سده هجدهم می زیست. اندیشه های ژان ژاک روسو تاثیر زیادی بر معاصران او در حوزه های سیاسی و تعلیم و تربیت داشت.
از ژان ژاک روسو به عنوان یکی از تاثیرگذاران در آرمان های انقلاب کبیر فرانسه یاد می برند. اثر معروف ژان ژاک روسو به نام قرارداد اجتماعی، اهتمامی است بر برقراری هماهنگی بین آزادی فردی و اجتماعی. کتابی که در سال 1300 شمسی در ایران منتشر شد. کتاب امیل از دیگر آثار ارزشمند ژان ژاک روسو محسوب می شود. در زمینه تربیت کودکان است.
کتاب تعلیم و تربیت از دیدگاه ژان ژاک روسو و برتراند راسل را مهدی باستانی در سال 1385 نوشت. کتاب اندیشه های سیاسی ژان ژاک روسو به قلم ماهروزه باقری قلعه سری در سال 97 منتشر شده است. کتاب بررسی تطبیقی نظرات تربیتی اسلام با اندیشه های ژان ژاک روسو به قلم حمید رضا علوی در سال 1388، مرور دارد بر فاصله نظریات تربیتی اسلام و اندیشمند فرانسوی قرن 18 میلادی.
تصویر 2 کتاب معروف ژان ژاک روسو
کتاب جدال فیلسوفان و حدود فهم انسان نوشته رابرت زارتسکی که در سال 94 در ایران منتشر شد نیز کتاب ارزشمندی برای بررسی اندیشه های ژان ژاک روسو است. کتاب خیال پردازی های رهرو تنها نیز توسط برخی از ناشران ایرانی منتشر شده است.
کتاب روسو و انقلاب اثر ویلیام جیمز دورانت در سال 1370 از دیگر کتاب های بررسی نظرات این روشنفکر فرانسوی است. زن از دیدگاه فلسفه سیاسی غرب اثر سوزان مولر آکیم که در سال 98 در ایران منتشر شد برشی است به تفکرات فیلسوف قرن 18 فرانسه و نظرات وی درباره جایگاه زنان در تعلیم و تربیت.
کتاب های ژان ژاک روسو در بازار نشر ایران کتاب های زیادی از وی یا الهام از اندیشه های وی تالیف، ترجمه و منتشر شده است. کتاب هایی چون: بحثی پیرامون موسیقی مدرن، کتاب رساله درباره علم و هنر، کتاب غیب گوی روستا، کتاب نامه ای به دلامبر در مورد تئاتر، کتاب نامه های اخلاقی، کتاب امیل یا تربیت، کتاب قرارداد اجتماعی، کتاب اعترافات و نامه هایی از کوهستان از کتاب های این اندیشمند شهیر قرن هجدهم اروپا در عصر روشنگری است.
ژان ژاک روسو در زمان تولد، مادرش را از دست داد و با پدرش زندگی میکرد. 16 ساله بود که زادگاهش را ترک کرد. او در 33 سالگی با تحولی ژرف روبرو شد و با خدمتکاری بیسواد به نام ترزه آشنا شد. نخستین جمله ای که در کتاب قرارداد اجتماعی ژان ژاک روسو آمده این است:
انسان آزاد آفریده شده است، اما همه جا در بردگی به سر می برد. بعضی ها خود را صاحب اختیار دیگران می دانند حال آنکه خود از آن ها برده ترند. این تغییر چگونه صورت گرفته است؟ نمی دانم. چه چیزی می تواند این امر را مشروع جلوه دهد؟ تصور می کنم، بتوانم به این پرسش پاسخ دهم.
کتاب قرارداد اجتماعی به طورکلی از 4 فصل تشکیل شده است که عنوان هر کدام از آن ها کتاب است و هر کتاب نیز شامل چند فصل است. روسو در این چهار بخش یا کتاب تقریباً همه موضوعات مرتبط با فلسفه سیاسی را مورد بحث و بررسی قرار داده و در آن ها موضع گیری کرده و نظر خاص خود را به صراحت گفته است. همچنین او در سراسر کتاب با فیلسوفان پیش از خود همچون افلاطون، ارسطو، ماکیاولی، هابس، گروسیوس، مونتسکیو و… رو در رو می شود و گاه سخت به آن ها می تازد.
اگر درباره ژان ژاک روسو و انتقاد به اندیشه هایش نظر و دیدگاهی دارید از طریق بخش کامنت به اشتراک بگذارید.
