تحریریه دنیای سلامت
یک ضرب‌المثل می‌گوید سیگاری‌ها هیچ‌وقت پیر نمی‌شوند؛ زیرا سیگار افراد را در جوانی و میانسالی از بین می‌برد. طبق آمار، نیمی از مرگ‌های ناشی از استعمال سیگار، در سنین بین 30 تا 69 سالگی اتفاق می‌افتد. برای مثال افراد سیگاری بیان می‌کنند که سیگار برای آنها آرام‌بخش و لذت‌آور بوده و آنها را سرحال می‌کند. یا مثلا می‌گویند که سیگار کشیدن در مجالس، اعتماد به نفس آنها را بالا می‌برد و یا سیگار را همدمی هنگام خستگی یا تنهایی و یا غم می‌دانند.
در جواب بگویید که حتی اگر این اثرات که مطمئناً تلقینی بیش نیست واقعی باشد، به چه قیمتی آنها را به دست می‌آورید و آیا می‌دانید که هر نخ سیگار چه قدر از طول عمر شما می‌کاهد؟ آیا تنها مسکن کافی است یا علاج باید ریشه‌ای باشد. عوارض دخانیات از موی سر تا نوک پاست.
شاید سخن گفتن از مضرات سیگار و قلیان، تکراری و خسته‌کننده باشد، ولی به لحاظ اهمیت موضوع از جنبه‌های بهداشتی، اقتصادی و اجتماعی، ذکر مجدد آن لازم است. شاید از هر که بپرسیم عوارض دخانیات چیست، به فکر بیماری‌های قلبی، ریوی و سرطان‌زایی آن بیفتد؛ ولی واقعیت این است که مضرات سیگار متعدد و بی‌شمار است و به غیر از عوارض جسمی، شامل عوارض اقتصادی، اجتماعی، خانوادگی و شغلی هم می‌شود.
شاید بزرگ‌ترین مشکل عوارض سیگار، دیررس بودن آنهاست. چون علائم سریع و ناگهانی بروز نمی‌کند، فرد به مصرف آن ادامه می‌دهد. یادتان باشد که سموم ناشی از سیگار، همانند دود آن به هوا نمی‌روند، بلکه به درون بدن رسوخ کرده و در تک‌تک بافت‌ها و سلول‌ها رسوب می‌کنند و بیماری‌ها و علائم ناشی از آن نیز 10 تا 20 سال بعد آشکار می‌گردد.
عوارض قلبی - عروقی
امروزه از هر سه مورد مرگ و میر در جهان، یک مورد به علت عارضه قلبی است و سیگار اصلی‌ترین عامل آن می‌باشد. خطر حمله قلبی در افراد سیگاری زیر 40 سال، 5 برابر افراد غیرسیگاری است؛ چراکه افراد جوان سیگاری هرگز خود را در این سنین مستحق بیماری قلبی و مرگ ناگهانی نمی‌دانند.
لذا ترک را به ایام میانسالی و پیری که سن شیوع این بیماری‌هاست، موکول می‌کنند. ولی متاسفانه به کرات مواردی از مرگ ناگهانی، ایست قلبی در خواب و بیداری در افراد جوان سیگاری، بدون هیچ بیماری یا مشکل زمینه‌ای دیده شده است.
سیگار با تنگ کردن عروق داخلی بدن، سبب می‌شود قلب بیشتر تلاش کند تا بتواند با فشار بیشتری خون را در عروق تنگ به جریان اندازد و همین باعث فشار مضاعف به قلب و عوارض منتج از آن می‌گردد. بیماری‌های قلب و عروق از بیماری‌های رایج در افراد سیگاری است.
عوارض گوارشی
اختلالات گوارشی مانند زخم معده، زخم اثنی‌عشر و بیماری روده تحریک‌پذیر در افراد سیگاری بیش از افراد غیرسیگاری است. مقاومت به درمان و مرگ و میر و عوارض در این افراد بیشتر است. همچنین، استعمال سیگار موجب ابتلا به سرطان دستگاه گوارش نظیر معده، روده کوچک و روده بزرگ و لوزالعمده می‌گردد.
علت سرطان‌زایی سیگار در سیستم گوارش
با کشیدن سیگار، ترکیباتی از نیتروژن که در دود سیگار موجود است، وارد بدن می‌شود که این ترکیبات از طریق خون، کبد و ریه به تمامی بدن انتشار می‌یابد. لازم به ذکر است که این ماده به‌عنوان یکی از ترکیبات سرطان‌زا شناخته شده و عامل مستقیم ایجاد سرطان‌های دستگاه گوارش ناشی از دخانیات می‌باشد.
عوارض ریوی سیگار
در گذشته اگر کسی سرفه‌های مزمن داشت، اولین تشخیصی که به ذهن هرکس می‌رسید، سل بود؛ اما امروزه مهم‌ترین علت سرفه‌های مزمن و طولانی، مصرف سیگار و دیگر دخانیات است.
البته همه می‌دانند که سیگار باعث سرفه می‌شود؛ ولی شاید خیلی‌ها ندانند که سیگار در درازمدت باعث تخریب ریه می‌گردد و این تخریب به حدی می‌رسد که فرد برای ادامه زندگی خود، نیاز به پیوند ریه پیدا می‌کند و بدون کپسول اکسیژن نمی‌تواند زنده بماند و حتی از کوچک‌ترین فعالیت‌های روزمره نیز عاجز می‌شود.
دود سیگار در درازمدت با فلج کردن مژک‌های سلول‌های جدار مجاری تنفسی، خطر ابتلای فرد را به عفونت‌های ریوی افزایش می‌دهد. افرادی که سیگار می‌کشند، زودتر به آنفلوآنزا دچار شده و بیماری‌های آنان نیز دیرتر خوب می‌شود. 90 درصد سرطان‌های ریه و 70 درصد بیماری‌های ریوی، در اثر مصرف دخانیات ایجاد می‌شود.
احتمال بروز سرطان ریه در سیگاری‌ها به شدت بالاست. در اشخاصی که تا 14 نخ سیگار در روز می‌کشند، احتمال بروز سرطان ریه تا 8 برابر بیشتر می‌شود و اگر این تعداد به 25 نخ برسد، احتمال بروز سرطان ریه تا 20 برابر افزایش می‌یابد. بنابراین، خطر مرگ ناشی از سرطان ریه با افزایش تعداد نخ مصرفی سیگار بالا رفته و هر چه فرد تعداد سیگار بیشتری بکشد، سرطان ریه در او کشنده‌تر می‌شود.
احتمال سرطان ریه در زنان سیگاری 20 برابر و در مردان 10 برابر افراد غیرسیگاری است. این خطر بیش از آنکه به تعداد نخ سیگار مصرفی وابسته باشد، به مدت مصرف دخانیات ارتباط دارد. از هر هزار نفری که به علت سرطان ریه فوت می‌کنند، 900 نفر آنها سیگاری هستند. 90 درصد علت برونشیت مزمن و آمفیزم سیگار است، سیگار با افزایش مواد اکسیدان و کاهش مواد آنتی‌اکسیدان در ریه و نیز به واسطه اختلال در حرکت مژک‌ها، در عملکرد سیستم دفع مخاط تأثیر می‌گذارد و مکانیزم‌های دفاعی ریه را مختل کرده، زمینه را برای بروز این دو بیماری فراهم می‌کند.
برای خواندن بخش دوم- خود‌کشی تدریجی با سیگار- اینجا کلیک کنید.
برای خواندن بخش سوم- خود‌کشی تدریجی با سیگار- اینجا کلیک کنید.