فرادید؛ تب کودک پاسخ طبیعی بدن در مبارزه با عفونت‌هایی مانند سرفه و سرماخوردگی است. بسیاری از بیماری‌های مختلف باعث ایجاد درجه حرارت بالا در کودکان می شود مانند آبله مرغان، آنفولانزا، عفونت گوش و. دمای طبیعی بدن نوزادان و کودکان در حدود 36.4 درجه سانتی گراد است؛ البته این دما در کودکان مختلف متفاوت است.
به طور کلی، به درجه حرارت بالای 38 درجه سانتی گراد تب گفته می شود. چنانچه پیش از این هم در نمناک گفتیم درجه حرارت بالا در کودکان خردسال بسیار متداول است. درجه حرارت معمولا طی 3 یا 4 روز به حالت عادی باز می گردد.
با لمس کردن پیشانی، پشت و شکم کودک می توان به راحتی تب را تشخیص داد. هنگامی که کودک دچار تب می شود تعریق بدن او افزایش می یابد و گونه هایش سرخ می شوند. معمولا در چنین شرایطی کودک بی حال شده و نسبت به انجام بازی و فعالیت‌های جسمی بی میل می شود. برای تعیین درجه حرارت بدن می توان از دماسنج‌های دیجیتالی نیز استفاده کرد.
چه زمانی درجه حرارت بالا و تب در کودکان خطرناک است؟
تب بالای 38 درجه در کودکان زیر 3 ماه
تب بالای 2/38 در کودکان 3 تا 6 ماه
تب بالای 38/8 در کودکان بالای 6 ماه خطرناک است.
درمان تب در کودک
در شرایطی که کودک دچار تب می شود چه باید کرد؟
معمولا با انجام مراقبت‌های مناسب، درجه حرارت بدن کودک بعد از گذشت چند روز پایین میاید. این مراقبت‌ها عبارتند از:
دادن مایعات بیشتر به کودک:
برای جلوگیری از دهیدراته شدن بدن، به کودک مایعات فراوان مانند آب و آبمیوه دهید.
نگهداری کودک در خانه
برای اینکه بدن کودک خنک نگه داشته شود بهتر است او را به بیرون از خانه نبرید.
استراحت کودک
کودک دچار تب باید در خانه استراحت کافی نماید تا بدن بتواند با عوامل بیماری زا مبارزه کند.
پا شویه کودک
برای پایین آوردن تب کودک بهتر است او را با آب ولرم (نه آب سرد) حمام کنید و او را پاشویه کنید و بر بدن او پارچه نمناک بگذارید.
کمپرس سرد
کمپرس سرد یکی از بهترین و آسان‌ترین راه‌ها برای کاهش دمای بدن کودک است. اولین کاری که بعد از مواجهه با تب کودکان باید انجام دهید این است که دستمالی مرطوب را بر روی پیشانی او قرار دهید. این کار می‌تواند به پایین آوردن دمای بدن کودک کمک زیادی کند.
نکته: از آب بسیار سرد استفاده نکنید، زیرا ممکن است باعث افزایش دمای داخل بدن کودک شود.
- مقداری آب سرد را درون یک‌کاسه بریزید. در صورت تمایل می‌توانید چند قاشق غذاخوری سرکه به آن اضافه کنید؛ اسید سرکه سبب خارج شدن گرما از پوست می‌شود.
- یک دستمال تمیز را درون آب قرار دهید و آب اضافی آن را بگیرید.
- سپس این دستمال مرطوب را بر روی پیشانی کودک خود قرار دهید.
- هنگامی‌که پارچه گرم می‌شود آن را بردارید و دوباره تکرار کنید.
- برای پایین آوردن تب کودکان این کار را تا جایی که تب او کاهش بیابد ادامه دهید.
حمام آب گرم
بر خلاف تصور عموم، حمام آب گرم می‌تواند سبب درمان تب کودکان شود. حمام آب گرم می‌تواند به برگشتن دمای بدن به حالت معمولی کمک کند؛ همچنین سبب ریلکس شدن بدن کودک و خواب بهتر او می‌شود که برای درمان سریع تب کودک لازم است. از حمام آب سرد برای درمان تب کودکان استفاده نکنید؛ چرا که به احتمال زیاد تاثیری عکس خواهد داشت.
غوطه دادن بدن یا بخشی از بدن در حمام آب گرم سبب گردش خون و کاهش دمای بدن می‌شود.
- شما می‌توانید فرزند خود را به حمام آب گرم با بخار ببرید. این کار را 2 الی 3بار در روز انجام دهید.
- برای درمان تب کودکان، چند قاشق غذاخوری سرکه را با یک‌کاسه آب گرم مخلوط‌کنید و یک دستمال را درون آب قرار دهید؛ سپس آنرا فشار داده و روی پیشانی کودک قرار دهید.
کمپرس سرکه گرم در طی 15 دقیقه سبب کاهش دمای بدن کودکان مبتلا به تب می‌شود.
مطالعه‌ای در مجله بین‌المللی علوم و تحقیقات در سال 2015
بیشتر مصرف کردن مایعات
از مهمترین راه‌های درمان تب کودکان، مصرف مایعات کافی است. مصرف مایعات کافی به کاهش دمای بدن کودک کمک کرده و موجب درمان تب کودک خواهد شد. مصرف مایعات کافی کم آبی بدن را رفع کرده و بسیاری از عوارض کم آبی را که ممکن است در بهبودی کودک تاثیر منفی بگذارند، از بین خواهد برد.
- به کودک خود آب‌معدنی بدهید و همراه با آب از حمام آب گرم نیز استفاده کنید.
- شیر سرد، آب نارگیل، آبمیوه، میوه‌های غنی از آب، سوپ و ماست نیز می‌تواند به کودکان داده شود.
توجه: کودکان ممکن است به علت ناراحتی از تب دست رد به خوردن زیاد مایعات بزنند پس بهتر است در چند وعده به آنها داده شود.
استراحت و خواب
صرف نظر از تب کودکان، استراحت و خواب کافی به شدت برای بدن نیاز است؛ زیرا باعث می‌شود که بدن انرژی خود را برای انجام درست وظایف خود ذخیره کند. اما برای درمان تب کودکان استراحت و خواب کافی معجزه می‌کند؛ چرا که با خوابیدن، بدن انرژی و زمان لازم برای مبارزه با میکروب‌های ورودی را دارد؛ بنابراین برای پایین آوردن تب کودک مهم است که فرزند شما خواب و استراحت کافی داشته باشد.
اگر کودک تمایلی به خواب نداشته و یا نمی‌تواند در مدت‌زمانی طولانی در یک محل بنشیند فعالیت‌هایی که نیازمند دامنه حرکاتی محدود است انتخاب کنید؛ مانند رنگ‌آمیزی، حل جورچین، بازی با اسباب‌بازی موردعلاقه که می‌توانند انتخاب‌های خوبی باشند. همچنین می‌توانید فیلم یا برنامه تلویزیونی موردعلاقه او را برایش پخش‌کنید.
نگه داشتن کودک در یک مکان خنک
برای درمان تب کودکان لازم است که فرزند خود را در یک محل خنک نگه‌دارید. دمای اتاق نباید بیش از حد گرم یا سرد باشد. سعی کنید دمای اتاق کودک خود را بین 21.1 و 23.3 درجه سانتی‌گراد نگه دارید. اگر از پنکه استفاده می‌کنید اطمینان حاصل کنید که فرزند شما در معرض باد مستقیم قرار نگیرد.
اگر از سیستم تهویه مطبوع مانند کولر استفاده می‌کنید درجه حرارت را در سطحی قرار دهید که کودک راحت باشد. اطمینان حاصل کنید که کودک در حال لرزش از سرما نیست. همچنین اگر از بخاری برای متعادل نگه‌داشتن دما استفاده می‌کنید مراقب باشید که اتاق کودک شما بیش از حد گرم نشود.
توجه: لباس‌های سبک بر تن کودک خود کنید و پتویی نازک بر روی او قرار دهید. پوشانده شدن کودک با لایه‌های لباس یا پتو سبب افزایش دمای بدن او و بدتر شدن حال کودک می‌شود.
کارهایی که نباید انجام دهید
مهمترین نکته‌ای که باید به آن توجه کنید این است که بدون مشورت با پزشک، روش‌های درمان خانگی تب کودکان را انجام ندهید. همچنین لازم است بعضی از کارها را حین ابتلای کودک خود به تب انجام ندهید که در ادامه به ذکر آنها پرداخته‌ایم:
- برای درمان تب کودکان، هرگز از آسپرین استفاده نکنید. این کار می‌تواند بیماری جدی به نام سندرم ریه را ایجاد کند.
- از دادن داروهای سرماخوردگی و آنفلوآنزا (آنفولانزا) به کودکان کم سن اجتناب کنید. کودکان زیر 4 سال نباید از آنها استفاده کنند. البته مشخص نیست برای کودکان بزرگتر چقدر موثر و بی‌خطر است.
- اگر تصمیم دارید از داروهای سرماخوردگی استفاده کنید، با پزشک متخصص اطفال خود مشورت کنید تا مطمئن شوید فرزند شما به اندازه کافی سن برای مصرف دارو دارد.
- بر اساس تحقیقات و گزارشات سازمان غذا و دارو، هیچ کودک زیر 2 سال مبتلا به هر نوع سرفه یا سرماخوردگی نباید مواد حاوی ضد احتقانی یا آنتی هیستامین مصرف کند؛ حتی برای کودکان بالای 2 سال باید با احتیاط از این داروها استفاده شود.
- به هیچ کودک زیر 4 سال نباید دارویی داده شود که ترکیبی از داروی درمان سرفه و داروهای سرماخوردگی باشد. عوارض جانبی احتمالی این داروها ممکن است تهدید کننده زندگی او باشند.
- اگر پزشک می‌گوید استفاده از داروی سرفه یا سرماخوردگی موردی ندارد، قبل از خرید برچسب دارو را بخوانید تا مطمئن شوید موارد استفاده آن با علائم کودک شما مطابقت دارد یا خیر. بدون تایید پزشک متخصص اطفال داروهای مختلف را تست نکنید.
- از حمام آب سرد استفاده نکنید و یا پوست کودک را با الکل ماساژ ندهید؛ زیرا ممکن است سبب بالا رفتن تب شود.
- اگر کودک شما دچار لرز است، او را با پتو یا لباس ضخیم گرم نکنید.
