تاریخ ثابت کرده است که وقتی یک بازار روندی افزایشی را در پیش میگیرد و به اصطلاح «گاوی» میشود، میتواند برای سالها به حیات خود ادامه دهد، حتی اگر سود متوسطی داشته باشد. گرچه بازارها به دلیل افزایش عمر خود نمیمیرند، اما اینکه به طور متوسط چقدر عمر میکنند، پرسشی اساسی است. با این حال سرمایهگذارانی که با شاخص S&P 500 کار سرمایهگذاری خود را پیش میبرند، پاسخ این پرسش را پیدا خواهند کرد. با نظر به تاریخچه بازار، میتوان دریافت که عمر بازارهای گاوی بین 4 تا 11 سال بوده است که این را میتوان خبری خوب برای سرمایهگذارانی که به بررسی تکنیکال علاقهمند هستند، تعبیر کرد. بنا بر آماری که موسسه اطلاعاتی CFRA منتشر کرده، بازار سهام ایالات متحده پس از آنکه در پی شیوع کووید در مارس 2020 فرو بریزد، بیشترین سود بهدست آمده در سال اول روند گاوی، پس از سال 1945 را برای شاخص S&P 500 ثبت کرد.
بنا بر این یادداشت، بازار سهام در ابتدای هفته، پس از آنکه میانگین صنعتی داوجونز و S&P 500 رکورد جدیدی را ثبت کردند، وارد روندی نزولی شد و سهام شرکتهای فناوری افت کرد. در این میان سرمایهگذاران نگران بازگشت این شرایط هستند و این نگرانی در یادداشتها و تحقیقاتی که از والاستریت منتشر میشود، متبلور شده است. بسیاری میپرسند که آیا «افت بزرگ» در ماه می یا ژوئن رخ خواهد داد؟ چندین بخش از بازار در سال 2021 رکودی 10درصدی یا بیشتر را تجربه کردند. در ماه فوریه و مارس، غولهای تکنولوژی بیش از 15درصد اصلاح شدند. پس از آن، سهام انرژی پس از سقوطی که به دلیل کووید داشت، رشدی گسترده را تجربه کرد و تنها دو هفته در سال 2021 کاهشی 13درصدی داشت. شاخص Russel 2000 نیز که پس از انتخابات نوامبر 2020 بازاری پر تب و تاب داشت، به مدت دو هفته رکودی 10درصدی را تجربه کرد.
پس از رکودی که در 23 مارس 2020 برای بازار سهام رخ داد، اکنون بازار به شدت روندی صعودی به خود گرفته است. شاخص S&P رشدی 90درصدی، میانگین صنعتی داوجونز رشدی 88درصدی و نزدک رشدی 112درصدی را ثبت کرده است. این ارقام گواه آن است که بازار، بالاترین سود در سال نخستِ روند گاوی از سال 1945 را تجربه کرده و به طور میانگین به میزان 5/ 37درصد از همه بازارهای گاوی پیشین، بالاتر بوده است.
اگر به «بازار خرسی» سال 2020 نگاه کنیم، درک بهتری از «بازار گاوی»ای که اکنون رخ داده، پیدا میکنیم. بازار خرسی در سال گذشته در طی 33روز از اوج به قعر نمودار حرکت کرد که به گفته سام استووال، استراتژیست ارشد در CDRA این سریعترین سرعت ثبت شده در بازار است. با این وجود بازار طی 5ماه هر آنچه را که از دست داده بود، زنده کرد و به عنوان «سومین دوره کوتاه برای جبران بازاری چنین عظیم» دست یافت. تجربه 12 «بازار گاوی» پیشین نشان میدهد که بازارهایی که به سرعت بازارهای خرسی را پشت سرگذاشتند، دوام بیشتری داشتهاند. تنها چهاربازار از این 12بازار، عمری کمتر از هزار روز داشتند و سایر این بازارها عمری به درازی 4 تا 11سال را تجربه کردند. بازارهای صعودی که با شتاب بیشتری احیا میشوند، نشان از آن دارند که سرمایهگذاران اطمینان بیشتری برای سرمایهگذاری دارند و متقاعد شدهاند که اقتصاد در حال احیا است. در نتیجه این بازار صعودی که اکنون شکل گرفته در نتیجه آن است که سرمایهگذاران ترس کمتری برای سرمایهگذاری دارند.
هشدارهایی که در خصوص این بازار صعودی داده میشود و از سوی دیگر نتایج مثبتی که از تحلیل تاریخی شاخص S&P به دست میآید سبب شده که این روند، افزایشی باقی بماند. گرچه شیوع کرونا همچون هیچ پدیده اقتصادی دیگری مانند «رکود بزرگ» نبود اما برای تحلیلگران بازار، تا زمانیکه با پایان یک روند گاوی، روند گاوی دیگری متولد شود، مهم نیست که چه عواملی سبب تغییر قیمت شده است. گرچه این زمان، متفاوت از سایر دورانها بود و وقفه در بازار گاوی سابق، یک «انتخاب آگاهانه» به معنای خاموش کردن اقتصاد بود. گرچه از منظری، تمام بازارهای گاوی و خرسی ساخته دست بشر هستند.
با اشاره به بازارهای افزایشی و گاوی که عمر آنان به هزار روز قد نداده است، میتوان این نگرانی را توضیح داد. یکی از این بازارها در سال 1966 در پی فروپاشیدن حبابی که آن را «اولین حباب تکنولوژی» مینامند، فرو ریخت. دومین بازار گاوی کم عمر، بازاری بود که در سال 1970 در پی سلطه تورم بر بازار و کل اقتصاد فروپاشید. با اتکا به این دو تجریه تاریخی، سام استووال، استراتژیست ارشد در CDRA از این منظر ابراز نگرانی میکند که تحریک بیش از حد اقتصاد ایالات متحده منجر به افزایش شدیدتر انتظارات تورمی و نرخ بهره شود. این درست همان چیزی است که سرمایهگذاران از بابت آن نگران هستند. همچنین دلایلی فنی برای نگرانی از شرایط بازار در کوتاه مدت وجود دارد. شاخص S&P 500 در حال حاضر، بر اساس درصد در سال جاری، دو رقمی است و سهامها بالاتر از میانگین متحرک 200روزه خود معامله میشوند که نسبت به سابقه و سهامهای خارج از آمریکا، گرانتر هستند.
سام استووال بر این باور است که گرچه باید برای دورههای «هضم بازار سهام» آماده شویم اما این به معنای پایان اوقات خوش نیست. به ویژه آنکه ممکن است پیشبینیها در باب تولید ناخالص داخلی 2021 محقق شود و این نشانهای مثبت است. گرچه نگرانیهایی که در خصوص بازار سهام وجود دارند به معنای سقوطی مانند سال 1929 نیست اما سرمایهگذاران باید انتظار آن را داشته باشند که بازدههای عادیتری دریافت کنند. سابقه شاخص سهام نیویورک و نزدک نشان میدهد که بازدهی سال اول بازار گاوی در حدود 38درصد و در سال دوم کمتر از 12درصد است. تاریخ بازار سخن بسیاری برای سرمایهگذاران و تحلیلگران دارد.
دو سوی بازارهای مالی
بازار خرسی و گاوی چیست؟ چرایی این نامگذاری به رفتار دو حیوان مذکور در زمان مبارزه بازمیگردد. گاوها هنگام مبارزه و جنگ، با حرکت دادن سر و شاخ خود از پایین به بالا سعی در ضربه زدن به دشمن را دارند و به عبارتی حریف خود را به بالا پرت میکنند. در خرس اما عکس این موضوع صادق است. خرسها در نبرد، همواره با دستان پر قدرت و ضربات از بالا به پایین دستها، به حریف ضربه زده و آن را شکست میدهند. از اینرو بازار صعودی به بازار گاوی و بازار نزولی به بازار خرسی معروف است. اما افزایش یا کاهش قیمتها در یک روز یا یک هفته نشان از گاوی یا خرسی بودن آن بازار نیست، بلکه آنچه نوع بازار را مشخص میکند، روند بلندمدت آن است. بر اساس تعاریف مالی-رفتاری، زمانی که نماگر یک بازار نسبت به سقف پیشین خود با کاهش بیش از 20 درصدی مواجه شود، از اصطلاح بازار خرسی استفاده میشود.