کرونای طولانی؛ خطری برای سلامت روان

همه‌گیری کرونا از بسیاری جهات بر سلامت روان ما تأثیر گذاشته و بسیاری را تنها، افسرده، مضطرب و حتی پریشان کرده است. از یازدهم مارس 2020 که سازمان جهانی بهداشت کووید-19 را همه‌گیری جهانی اعلام کرد، بیش از 173 میلیون نفر به آن مبتلا شده‌اند.

برای برخی بهبودیافتگان اما، غلبه بر عوارض روانشناختی آن به مراتب سخت‌تر از عوارض جسمانی بوده است. این آثار روانی آزاردهنده ممکن است ماه‌ها ادامه پیدا کنند.

دکتر نسرین الوان، پژوهشگر و مدرس بهداشت عمومی در دانشگاه ساوتهمپتون بریتانیا، "کرونای طولانی" را اینگونه تعریف می‌کند: "بهبود نیافتن کامل علائم بیماری و برنگشتن سلامت و فعالیت روزانه به سطح پیش از ابتلا به کرونا. بخش بزرگی از افرادی که با علایم حاد کرونا به بیمارستان مراجعه کرده و بستری شده‌اند، کووید طولانی دارند، اما در میان مبتلایان به بیماری خفیف هم شایع است. "

اکنون با گذشت زمان و افزایش بهبودیافتگانی که از عوارض درازمدت کووید رنج می‌برند، به عقیده شمار روزافزونی از متخصصان، کرونای طولانی را نمی‌توان پدیده‌ای استثنایی و نادر دانست و باید آن را یکی از عوارض شایع این بیماری در نظر گرفت. بر اساس تحقیق یک نهاد وابسته به نظام ملی سلامت بریتانیا، بعضی از این علائم در کسانی که کرونای خفیف گرفته بودند، بیشتر مشاهده شده‌اند.

عوارض طولانی مدت کووید را می‌توان به دو دسته تقسیم کرد، عوارض جسمانی مانند:

از دست رفتن حس بویایی و چشایی
تنگی نفس و درد قفسه‌سینه
احساس خستگی مفرط
درد عضلانی
سردرد

افسردگی
اضطراب
اختلال استرس پس از سانحه یا پی‌تی‌اس‌دی
تحریک‌پذیری، پرخاش و عصبانیت
مه‌آلودگی ذهن

در ماه‌های ابتدایی همه‌گیری، ویروس کرونا بیشتر به دلیل تاثیرش بر ریه و دستگاه تنفس شناخته می‌شد، اما با گذشت زمان، اختلالات عصبی و روانی، تا مدتی پس از بهبود، هرچه بیشتر گزارش شدند. ساخت واکسن هم کمک کرد که در کنار عوارض جسمانی، به آثار احتمالی کرونا بر سیستم عصبی و سلامت روان توجه بیشتری شود.

بر اساس پژوهشی که محققان دانشگاه آکسفورد نتایجش را در نشریه پزشکی لنست منتشر کرده‌اند، حدود 34 درصد مبتلایان به کرونا، یعنی از هر سه بیمار یک نفر، تا شش ماه پس از رفع علائم بیماری، از عوارض عصبی یا روانی رنج می‌برند. در این مطالعه، پژوهشگران در پرونده و سوابق پزشکی 230 هزار بیمار، از چهارده عارضه عصبی و روانی، دستکم یکی را شناسایی کردند.

پروفسور پل هریسون محقق اصلی این مطالعه می‌گوید: "اگرچه این اختلالات به تنهایی کم خطرند، اما با توجه به وسعت همه‌گیری و مزمن بودن بسیاری از این عوارض، تأثیر آن بر کل جمعیت ممکن است برای نظام‌های سلامت و خدمات اجتماعی گران تمام شود. به همین دلیل، این نظام‌های سلامت باید خود را برای تقاضای قابل پیش‌بینی، هم برای مراقبت‌های اولیه هم ثانویه، آماده کنند. "

دکتر نسرین الوان می‌گوید هنوز معلوم نیست چه کسانی به کووید طولانی دچار می‌شوند: "بیشتر تحقیقات نشان داده‌اند که زنان بیشتر از مردان مبتلا می‌شوند، ولی به نظر من تفاوت بین این دو خیلی زیاد نیست. "